Châu Âu bất lực trong việc từ bỏ triệt để nhiên liệu hạt nhân của Nga

Các nhà máy điện nguyên tử ở châu Âu đang tìm kiếm những nhà cung cấp Uranium mới để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hạt nhân của Nga, hãng tin Bloomberg cho biết.

Đầu tháng 4/2023, Bộ trưởng Kinh tế và Bảo vệ Khí hậu Đức - ông Robert Habeck nói rằng các biện pháp trừng phạt nên được áp dụng đối với những quốc gia mua Uranium từ Nga. Phía Mỹ cho rằng Tập đoàn Kazatomprom của Kazakhstan là lựa chọn thay thế tối ưu.

Trước thực tế trên, ông Boris Martsinkevich - Tổng biên tập tạp chí phân tích Geoenergetika, trong cuộc trò chuyện với tờ PolitExpert (PE), đã trình bày quy trình thu được nhiên liệu hạt nhân, đồng thời chỉ ra vị trí của ngành công nghiệp hạt nhân Nga trên thị trường châu Âu.

Vị chuyên gia giải thích quặng Uranium sau khi được làm giàu tại nhà máy sẽ trở thành một chất cô đặc, dạng bánh màu vàng, đây là những gì Kazatomprom cung cấp. Đáng chú ý, sản phẩm này chưa phải nhiên liệu hạt nhân và Kazakhstan không có công nghệ khác.

Giai đoạn thứ hai được gọi là chuyển đổi - các hợp chất Uranium được chuyển thành khí, bỏ qua giai đoạn hóa lỏng (quá trình này gọi là "sự thăng hoa").

Trong giai đoạn thứ ba, quá trình chuyển đổi xảy ra, nghĩa là khí được đưa trở lại kết hợp với oxy, nhưng với hàm lượng đồng vị Uranium-235 khác. Trong quặng tự nhiên, Uranium-235 là 0,7%, để nó hoạt động bình thường thì cần 5%.

Ở giai đoạn thứ tư, quá trình chế tạo nhiên liệu hạt nhân diễn ra. Đó là khi các viên Uranium được tạo ra, nhồi vào các ống dài 9 mét và đường kính 2,7 cm. Chuyên gia năng lượng cho biết từ 300 ống như vậy sẽ thu được một khối nhiên liệu.

Hiện nay công ty Kazakhstan chỉ có năng lực sản xuất ở giai đoạn đầu tiên, tức là châu Âu chỉ có thể mua "bánh vàng" từ quốc gia Trung Á, sau đó tự chế biến. Ông Martsinkevich tiếp tục làm rõ tình hình trên thị trường:

“Có bốn quốc gia Đông Âu mua Uranium từ TVEL - một phần của Tập đoàn Rosatom: Cộng hòa Séc, Slovakia, Bulgaria và Hungary. Bây giờ hãy tưởng tượng rằng họ tăng mua những 'miếng bánh màu vàng'".

"Chúng tôi chắc chắn sẽ loại Budapest ra khỏi danh sách này, bởi vì Ngoại trưởng Peter Szijjarto đã có mặt tại Moskva vào ngày 11/4 để thảo luận các vấn đề liên quan đến việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân mới".

"Còn đối với những nước còn lại, cứ cho là họ tăng mua 'bánh vàng', họ mang sản phẩm đó về cho mình rồi thì sao", vị chuyên gia năng lượng người Nga đặt câu hỏi.

Ông Martsinkevich giải thích rằng cần phải đặt hàng chuyển đổi ở đâu đó nữa, nghĩa là đưa sang giai đoạn thứ hai, nhưng khoảng 35% năng lực sản xuất trong ngành này thuộc về công ty TVEL của Nga.

Ông Martsinkevich tiếp tục: "Nói một cách tương đối họ đã lấy chiếc bánh màu vàng ở đâu đó và tiến hành chuyển đổi, sau đó cần chuyển đổi lại, tức là giai đoạn thứ ba".

"Có 3 công ty trên thế giới đủ khả năng thực hiện công việc này, 46% năng lực sản xuất hiện do TVEL nắm giữ, khoảng 2% thuộc về doanh nghiệp nhà nước của Cộng hòa Hồi giáo Iran và phần còn lại là của công ty URENCO của Châu Âu".

"Nhưng URENCO đang phải làm việc với 100% công suất nhằm đáp ứng các đơn đặt hàng cho tất cả các nhà máy điện hạt nhân không muốn mua sản phẩm của TVEL, tức là không thể nhận thêm đơn hàng mới".

Do đó, để làm giàu khối lượng Uranium bổ sung, cần phải xây dựng một nhà máy mới và đây là một cơ sở hạt nhân, sẽ có nhiều cuộc kiểm tra kỹ lưỡng từ những cơ quan chức năng khác nhau. Chuyên gia người Nga cho rằng quá trình này sẽ mất nhiều năm.

Như người đối thoại của tờ PE lưu ý, để thực hiện giai đoạn thứ tư ở châu Âu còn có công ty Thụy Điển Westinghouse, họ có khả năng sản xuất nhiên liệu cho các lò phản ứng VVER-1000.

Nhưng vấn đề ở đây là trên lãnh thổ châu Âu "chứa đầy" các lò phản ứng loại VVER-440, và độc quyền về "thức ăn" cho chúng chắc chắn vẫn thuộc về TVEL.

“Các lò phản ứng này sẽ phải ngừng hoạt động, vì nếu không mua được nhiên liệu của Rosatom chẳng còn đâu khác”, chuyên gia năng lượng người Nga nói thêm.

Ông Martsinkevich làm rõ thêm rằng có 12 lò phản ứng VVER-440 ở Đông Âu và nỗ lực rời khỏi nhà sản xuất Nga sẽ dẫn đến việc đóng cửa chúng.

"Đạt được một số độc lập khỏi Rosatom đồng nghĩa với việc từ bỏ các nhà máy điện hạt nhân. Khi đó sự phụ thuộc vào nhiên liệu hạt nhân Nga sẽ đơn giản biến mất”, chuyên gia Martsinkevich tổng kết.