- Việt Nam có số du học sinh đông nhất tại Đài Loan (Trung Quốc)
- Việt Nam đứng thứ năm toàn thế giới về du học sinh tại Mỹ
Người học bị buộc chân bởi bị giữ văn bằng gốc
Hà Nội hiện có khoảng hơn 13.000 học sinh học tập ở nước ngoài với trình độ đại học, phổ thông, chiếm khoảng 1/4 tổng số du học sinh của cả nước. Có thể thấy hoạt động tư vấn du học của Hà Nội khá sôi động, đặc biệt gần đây các thị trường như du học Đức, Đài Loan (Trung Quốc)… đang nở rộ. Cũng chính vì tình trạng này mà đại diện một công ty tư vấn du học Đức cho biết, tình trạng bát nháo trong đào tạo tiếng Đức để đưa du học sinh đi mà không hề có trình độ thực chất đang diễn ra khá phổ biến.
Điều này sẽ gây khó khăn, thậm chí thiệt hại lớn cho người học bởi sau khi ra nước ngoài nhưng không có thực lực về ngôn ngữ thì khó có thể theo kịp các chương trình đào tạo, dẫn tới bị kéo dài thời gian học tập, thậm chí phải quay về nước. Bên cạnh đó, việc cố tình không công khai quy định việc dịch hồ sơ phục vụ sang Đức học tập, chỉ cần qua giấy tờ công chứng, không ít trung tâm tư vấn đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người học để yêu cầu nộp hồ sơ gốc nhằm “giữ chân”, gây khó cho học sinh.
 |
Hoạt động tư vấn du học của Hà Nội rất sôi động với nhiều thị trường du học |
Ngoài ra, kết quả kiểm tra từ Sở GD-ĐT Hà Nội cho thấy, có những trung tâm quảng cáo tuyển sinh du học khi chưa đăng ký hoặc quảng cáo không chính xác về điều kiện học tập, năng lực đào tạo của đơn vị đối tác ở nước ngoài. Nhiều tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học chưa công khai đầy đủ các nội dung theo quy định hoặc công khai chưa đúng với thực tế; chưa đảm bảo nguyên tắc quy định, thậm chí cá biệt có tổ chức tư vấn đến những trường chưa ký kết hợp tác, chưa có đủ thông tin về tính pháp lý và tình trạng kiểm định chất lượng của các cơ sở giáo dục ở nước ngoài.
Đại diện Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết, những trường hợp khiếu nại của phụ huynh, người học, thời gian qua phần lớn do sự thiếu trách nhiệm của đơn vị tư vấn; nội dung giao kết hợp đồng với học sinh/cha mẹ học sinh chưa chặt chẽ, chưa rõ trách nhiệm và cam kết của các bên. Một số đơn vị bất chấp các quy định của pháp luật làm giả năng lực tài chính nhân thân, không trả hồ sơ cho học sinh bị trượt tư cách lưu trú, phần khác do hạn chế về năng lực, kỹ năng truyền thông, xử lý tình huống của cán bộ tư vấn, cán bộ tuyển sinh; có hiện tượng ký hợp đồng và thực hiện thu phí sai quy định.
 |
Đại diện công ty tư vấn du học đề xuất công khai thông tin chính thống về hoạt động du học tạo tính cạnh tranh lành mạnh |
Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người học
So với 10 năm trước, tỷ lệ học sinh Hà Nội đi du học tăng 2,5 lần. Quốc gia, vùng lãnh thổ có nhiều du học sinh học tập nhiều nhất là Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia... Đức và Đài Loan (Trung Quốc) đang có xu hướng thu hút nhiều du học sinh hơn so với những năm trước.
Theo Sở GD-ĐT, công tác quản lý Nhà nước đối với các trung tâm hiện đang gặp không ít khó khăn do số lượng trung tâm lớn, có trung tâm dời địa điểm hoạt động 2 - 3 lần trong một chu kỳ cấp phép, có hiện tượng ký hợp đồng và thu phí sau quy định… Trong bối cảnh nhu cầu đi học tập ở nước ngoài ngày càng tăng, đây là một thách thức lớn trong việc kịp thời phát hiện, ngăn chặn những những hành vi sai phạm để bảo đảm quyền lợi của người học.
Tính đến ngày 30-11-2023, trên địa bàn thành phố có 1.078 tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học. Trước nhu cầu du học ngày càng tăng, nhằm bảo đảm quyền lợi người học, Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, cơ quan này đã tăng cường công tác quản lý và tạo thuận lợi cho người học thông qua việc công khai danh sách các tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học đã được cấp phép hoạt động trên Cổng thông tin điện tử của ngành tại địa chỉ http://hanoi.edu.vn. Đây cũng là kênh thông tin nhằm huy động sự tham gia của người dân và các lực lượng xã hội trong việc giám sát tình hình hoạt động của các trung tâm.
Thực tế, không ít trung tâm tư vấn du học uy tín ở Hà Nội chủ động đề xuất cơ quan quản lý công khai các số liệu, cập nhật thường xuyên về hiện trạng các trung tâm đang hoạt động, tránh việc có đơn vị đã hết hạn giấy phép hoặc chưa đăng ký vẫn hoạt động gây nguy cơ rủi ro cho người học để tạo sân chơi cạnh tranh lành mạnh trong lĩnh vực tư vấn du học. Đối với tình trạng quản cáo nhiều đối tác nhưng không có hợp đồng ký kết hợp tác hoặc chỉ ký hợp đồng với 10 tổ chức giáo dục, 10 tổ chức này lại liên kết với 200 trường đại học trên thế giới, đại diện Sở GD-ĐT Hà Nội khẳng định, việc tổ chức tư vấn du học không được thực hiện theo hình thức “bắc cầu”.
Vì khi không nắm được tính pháp lý, chất lượng đào tạo của các trường, nguy cơ khiến học sinh rơi vào tình trạng rủi ro là rất cao. Sở yêu cầu các trung tâm thực hiện đúng quy định tại Nghị định số 86/2018/NĐ-CP về quy định hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục. Trong đó chấp hành đúng quy định khi ký với đối tượng liên kết phải bảo đảm các yêu cầu: Cơ sở giáo dục đại học được thành lập, hoạt động hợp pháp ở nước ngoài; được cơ quan, tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục hoặc cơ quan có thẩm quyền về giáo dục của nước ngoài công nhận về chất lượng giáo dục và được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam công nhận.
Liên quan đến nội dung này, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ GD-ĐT) Nguyễn Tiến Dũng nhấn mạnh, các trung tâm phải có minh chứng và có thỏa thuận, ký hợp đồng liên kết trực tiếp với các cơ sở giáo dục ở nước ngoài thì mới được triển khai hoạt động tư vấn cho học sinh đi học tập ở các trường này. Đây cũng là một trong những nội dung mà các trung tâm phải công khai, minh bạch để người học biết rõ cơ sở giáo dục ở nước ngoài mà mình sẽ tới học có các ngành học nào, chất lượng đào tạo ra sao, học phí và mức sống có phù hợp với khả năng chi trả của gia đình hay không...
Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, năm 2024, Sở GD-ĐT sẽ tăng cường biện pháp quản lý, đánh giá chất lượng dịch vụ của các tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học, phối hợp với các cơ quan liên ngành trong việc xác định rõ trách nhiệm các đơn vị, phát hiện, ngăn chặn, kiểm tra và kiên quyết xử lý các vi phạm theo quy định pháp luật. Đồng thời rà soát, thực hiện thủ tục đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận hoạt động đối với những tổ chức không đủ điều kiện, không thực hiện đúng trách nhiệm của tổ chức theo quy định.
Cùng với đó, tiếp tục kết nối với các đại sứ quán để trao đổi, đối thoại với các doanh nghiệp xung quanh những quy định về du học, công khai thông tin chuẩn hóa về thị trường các nước để tránh các hành vi trục lợi, lừa đảo. Tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị, các cơ sở giáo dục triển khai các chương trình hợp tác, học tập, chia sẻ kinh nghiệm về giáo dục, đào tạo quốc tế, các chương trình học bổng, giao lưu góp phần thực hiện mục tiêu hợp tác quốc tế về giáo dục và đào tạo của Thủ đô.
Ngoài ra, để đảm bảo cao nhất quyền lợi của bản thân và học viên, khi có nhu cầu du học, các phụ huynh, học sinh, sinh viên nên tìm hiểu đa chiều thông tin, chọn các đơn vị tư vấn du học uy tín để hợp tác và nếu phát hiện dấu hiệu bất thường cần báo ngay đến các cơ quan chức năng để phối hợp, giải quyết.
