Các nước kêu gọi Zimbabwe kiềm chế, đối thoại giải quyết khủng hoảng chính trị

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho biết, nước này hy vọng các bên liên quan tại Zimbabwe sẽ giải quyết thỏa đáng các vấn đề nội bộ. Phát biểu với báo giới về tình hình bất ổn hiện nay tại Zimbabwe, ông Cảnh Sảng nêu rõ, Trung Quốc đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình tại quốc gia châu Phi này

Đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng khẳng định việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển tại Zimbabwe phù hợp với các lợi ích căn bản của nước này cũng như các nước láng giềng trong khu vực, đồng thời cũng là nguyện vọng chung của cộng đồng quốc tế

Cũng tại buổi họp báo, ông Cảnh Sảng nhấn mạnh chuyến thăm Bắc Kinh vào tuần trước của Tư lệnh quân đội Zimbabwe, tướng Constantino Chiwenga - là một “hoạt động trao đổi quân sự bình thường đã được hai nước nhất trí" từ trước đó

Cùng ngày, Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi đối thoại và tìm kiếm giải pháp chính trị nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng vừa xảy ra khi quân đội giành quyền kiểm soát tại Zimbabwe

Người phát ngôn Ủy ban châu Âu (EC) khẳng định: "Những diễn biến chính trị, trong đó liên quan đến các lực lượng an ninh tại Zimbabwe đang là vấn đề gây lo ngại. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình và mong muốn rằng quyền cơ bản của mọi công dân cần được tôn trọng cũng như trật tự hiến pháp và dân chủ cần phải được bảo vệ”

Thủ tướng Anh Theresa May cùng Ngoại trưởng nước này Boris Johnson cũng kêu gọi các bên ở Zimbabwe kiềm chế, đồng thời cho biết tình hình hiện nay rất khó đoán định, kêu gọi công dân Anh tại Zimbabwe thận trọng và không nên ra ngoài trong thời điểm hiện nay

Trong diễn biến liên quan, Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma trên cương vị Chủ tịch Cộng đồng các nước phát triển miền Nam châu Phi (SADC), cho biết ông đã điện đàm với Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe và được ông Mugabe cho biết ông đang bị quản thúc tại nhà riêng song tình hình vẫn ổn

Nhà lãnh đạo Nam Phi cho biết thêm sẽ cử Bộ trưởng Quốc phòng và cựu chiến binh Nosiviwe Mapisa-Nqakula cùng Bộ trưởng An ninh Nhà nước Bongani Bong tới Zimbabwe để gặp Tổng thống Mugabe và các nhà lãnh đạo của Lực lượng Quốc phòng Zimbabwe (ZDF) để thảo luận giải pháp tháo gỡ bế tắc

Tổng thống Zuma cũng kêu gọi các bên bình tĩnh và kiềm chế nhằm đảm bảo rằng hòa bình và ổn định, cũng như giải quyết bế tắc bằng giải pháp hòa bình. Ông Zuma nhấn mạnh SADC sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ mọi diễn biến tình hình cũng như sẵn sàng trợ giúp nhằm giải quyết bế tắc chính trị tại Zimbabwe

Trong một tuyên bố, Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari kêu gọi tất cả các bên chính trị và quân sự ở Zimbabwe kiềm chế và tránh gây ra những hành động bạo lực mà có thể làm cho đất nước rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị không cần thiết, đồng thời làm ảnh hưởng tiêu cực đến khu vực và châu lục

Liên minh châu Phi (AU) đã tuyên bố rằng cuộc khủng hoảng tại Zimbabwe “giống như một vụ đảo chính” và kêu gọi các bên liên quan cần tôn trọng hiến pháp của đất nước. Ông Alpha Conde - người đứng đầu AU, đồng thời là Tổng thống của Guinea, đã lên án hành động của quân đội Zimbabwe khi cho rằng quân đội “đang cố gắng đoạt lấy chính quyền bằng vũ lực"

Trong khi đó, quân đội Zimbabwe đã kiểm soát một kho vũ khí của đơn vị hỗ trợ cảnh sát bán quân sự ở thủ đô Harare và tước vũ khí của các cảnh sát tại đây. Nguồn tin khẳng định: "Hiện họ đang kiểm soát toàn bộ kho vũ khí, các cổng và các lối ra vào khu trại này. Arcturus, con đường dẫn tới khu trại, đã bị phong tỏa và toàn bộ đơn vị hỗ trợ đã bị tước vũ khí"

Trước đó cùng ngày, hãng tin AP cho biết Tổng thống Mugabe và vợ là bà Grace Mugabe đã bị quân đội nước này tạm giữ sau một loạt các hoạt động quân sự nhằm "truy lùng các phần tử tội phạm" xung quanh Tổng thống diễn ra từ đêm 14/11

Trong khi đó, Reuters dẫn lời một nhân chứng cho biết quân đội Zimbabwe đã giành được quyền kiểm soát và khẳng định trên kênh truyền hình quốc gia rằng, nhà lãnh đạo 93 tuổi cùng vợ và gia đình ông vẫn an toàn và khỏe mạnh. Hiện quân đội sử dụng xe bọc thép đã phong tỏa nhiều tuyến đường dẫn tới các văn phòng chính phủ, tòa nhà quốc hội và tòa án ở trung tâm thủ đô Harare