Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Nội dung chính thanh tra là về hoạt động cho vay, xử lý rủi ro, bán nợ, cơ cấu nợ, việc tăng vốn, thoái vốn đầu tư, mua sắm thiết bị tin học.
Trong kết luận này, Thanh tra Chính phủ có ghi nhận những ưu điểm của Vietcombank là ngân hàng được các tổ chức uy tín trên thế giới bình chọn tốt nhất Việt Nam. Ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tài sản cao, chất lượng tín dụng được chú trọng, các hệ số an toàn được đảm bảo, thu hồi nợ ngoại bảng, các hoạt động dịch vụ tăng trưởng tốt, lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ...
Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong hoạt động tín dụng của nhà băng này. Đầu tiên là về thẩm định, phê duyệt cho vay, một số hồ sơ tín dụng có hồ sơ pháp lý khách hàng, dự án không đầy đủ; thẩm định hồ sơ vay vốn, năng lực tài chính thiếu chính xác...
Về giải ngân vốn vay, một số hồ sơ tín dụng giải ngân khi chưa đủ điều kiện theo phê duyệt; chứng từ giải ngân không đầy đủ; giải ngân cho vay mới trả khoản vay cũ hoặc trả lãi vay. Có trường hợp ngân hàng giải ngân không kiểm tra, kiểm soát các hóa đơn chứng từ dẫn đến khách hàng giả mạo, sửa chữa nâng giá trị hóa đơn lên nhiều lần để rút vốn.
Đối với sử dụng vốn vay, một số hồ sơ tín dụng các chi nhánh thực hiện kiểm tra không đầy đủ theo quy định; chưa đề cập các thông tin về tình hình kinh doanh, đánh giá dòng tiền, dẫn đến ngân hàng không kiểm soát được việc sử dụng vốn vay và khả năng trả nợ của khách hàng.
Vietcombank cho rằng những vi phạm do Thanh tra Chính phủ chỉ ra là tồn tại của những năm trước
Còn về tài sản đảm bảo, một số hồ sơ tín dụng nhận thế chấp tài sản đảm bảo không đủ điều kiện theo quy định, hoặc thực hiện xếp hạng khách hàng, phân loại nợ và cơ cấu nợ chưa đúng quy định tại Quyết định 780 và công văn 2506.
Với hoạt động mua bán nợ, Thanh tra Chính phủ cho rằng Vietcombank hướng dẫn mua bán nợ không rõ ràng, dẫn đến sự nhầm lẫn giữa các bước; hay VAMC ủy quyền cho ngân hàng bán các khoản nợ theo hình thức thỏa thuận trực tiếp với khách hàng khi chưa thực hiện đấu giá là chưa đúng với quy định.
Kết luận cũng chỉ ra một số thiếu sót của Vietcombank liên quan đến việc góp vốn, mua cổ phần chưa phù hợp với Thông tư 36. Đồng thời, Vietcombank có cổ phần sở hữu tại Gentraco và tổ chức tín dụng là MB nhưng doanh nghiệp lại là cổ đông hoặc công ty con của TCTD lại là cổ đông của Vietcombank là chưa đúng quy định của Luật TCTD. Vietcombank còn chậm thoái vốn tại các doanh nghiệp ngoài ngành và những DN hoạt động không hiệu quả. Hiệu quả đầu tư còn chưa tương xứng với việc tăng vốn đầu tư…
Từ những vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Ngân hàng Nhà nước và Vietcombank tiến hành kiểm điểm những cá nhân và tập thể có sai phạm theo kết luận này. Riêng Vietcombank, Thanh tra Chính phủ đề nghị phải chấn chỉnh, khắc phục những yếu kém, khuyết điểm còn tồn đọng.
Ngay sau kết luận này, Vietcombank cũng vừa chính thức đưa ra thông tin. Theo đó, đại diện Vietcombank cho biết, đây là cuộc thanh tra đã nằm trong kế hoạch thanh tra thường niên năm 2016 của Thanh tra Chính phủ. “Những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm xảy ra tại một số đơn vị của Vietcombank phát sinh trong những năm trước đây” – Vietcombank cho hay.
Đại diện Vietcombank cũng cho rằng, trong quá trình thanh tra, ngân hàng đã tích cực phối hợp cung cấp kịp thời, đầy đủ hồ sơ chứng từ theo yêu cầu của Đoàn thanh tra. “Hầu hết các tồn tại, sai sót mà Thanh tra Chính phủ đưa ra đã được ngân hàng chủ động phát hiện thông qua hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ, kịp thời có các biện pháp khắc phục, chấn chỉnh và xử lý nghiêm túc theo thẩm quyền. Có những trường hợp ngân hàng chủ động cung cấp hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an, tòa án để đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật” – thông cáo của Vietcombank khẳng định.
Đối với các kiến nghị của đoàn Thanh tra, Vietcombank cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu và tiếp tục chỉ đạo khắc phục trong thời gian sớm nhất. Đến thời điểm này, phần lớn các tồn tại theo kết luận của Thanh tra Chính phủ đã cơ bản được ngân hàng xử lý hiệu quả.