Bất ngờ những máy bay ném bom siêu âm Tu-22 Liên Xô bí mật cung cấp cho đồng minh

Trong danh sách vũ khí mà Moskva từng bán cho đồng minh thời Liên Xô, có cả máy bay ném bom siêu âm Tu-22 Blinder, chiếc oanh tạc cơ này được xếp vào loại vũ khí chiến lược và có thể mang tên lửa hành trình Kh-22, hoặc tới 9.000 kg bom.

Được biết Moskva đã bán hơn 20 chiếc Tu-22B cải tiến (đã loại bỏ thiết bị trinh sát) cùng một số Tu-22U cho Libya cùng với Iraq vào giữa thập niên 1970. Cụ thể, Libya đã nhận 14 Tu-22B và 2 Tu-22UD, trong khi Iraq được cung cấp 10 Tu-22B và 2 Tu-22U.

Lực lượng không quân Lybia của Đại tá Muammar Gaddafi đã sử dụng máy bay ném bom Tu-22 trong các cuộc xung đột ở Chad, Sudan và Tanzania.

Theo ghi nhận, ít nhất 1 oanh tạc cơ loại này đã bị quân Pháp bắn hạ ở Chad. Cho đến đầu những năm 1990, chỉ có một số ít Tu-22 còn lại trong tình trạng kỹ thuật đảm bảo.

Trong khi đó, Tu-22 của Không quân Iraq có lịch sử chiến đấu đáng chú ý hơn nhiều. Baghdad đã tích cực sử dụng các máy bay ném bom nói trên trong cuộc chiến chống Iran giai đoạn 1980 - 1988.

Đặc biệt, Tu-22 đã thực hiện những vụ oanh tạc nhằm vào các cơ sở công nghiệp và quân sự ở Tehran và Isfahan, phá hủy một số nhà máy lọc dầu và gây ra cho đối phương nhiều thiệt hại trong giai đoạn 1980 - 1982.

Không quân Iraq đã nối lại các cuộc tấn công bằng Tu-22 vào các mục tiêu của Iran trong năm 1985, những chiếc Blinder đã tấn công Tehran 23 lần trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 6/1985, mở màn cái gọi là "cuộc chiến tên lửa".

Năm 1988, Tu-22 của Iraq đã đánh chìm 2 siêu tàu chở dầu Iran như một phần của "cuộc chiến dầu mỏ", chỉ có 5 chiếc Tu-22 “sống sót” cho đến khi chiến tranh Iran - Iraq kết thúc.

Năm 1982, Liên Xô áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với Iraq, gây ra khó khăn cho việc đảm bảo tình trạng kỹ thuật của phi đội Tu-22, ngoài ra tên lửa phòng không của Iran đã bắn hạ ít nhất 2 máy bay ném bom loại này.

Một vài chiếc Tu-22 còn lại của Iraq đã bị phá hủy trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc, khi chúng bị máy bay chiến đấu liên quân tiêu diệt ngay trên mặt đất.

Điều thú vị là việc Liên Xô cung cấp máy bay ném bom hạng nặng cho các đồng minh của mình không gây ra bất cứ rắc rối nào đối với Điện Kremlin.

Lệnh cấm cung cấp máy bay ném bom hạng nặng cho "các nước thứ ba" đã không được phương Tây lên kế hoạch, bởi vì họ nhận xét Liên Xô đủ khả năng chống chịu các lệnh trừng phạt vào thời điểm đó.

Mặc dù vậy, để vô hiệu hóa mối đe dọa từ việc Tu-22 của Liên Xô rơi vào tay đối thủ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, phương Tây không trông đợi vào biện pháp trừng phạt mà họ sử dụng các công cụ hiệu quả hơn.

Ví dụ khi Pháp muốn bảo vệ các đồng minh của mình ở Châu Phi khỏi những oanh tạc cơ Tu-22, họ đã cung cấp hệ thống phòng không và điều động cả "cố vấn quân sự" tới trợ giúp.

Bên cạnh đó, Không quân Mỹ chỉ đơn giản là phá hủy những chiếc Tu-22 còn lại trên mặt đất để phi đội Blinder của Iraq hoàn toàn không gây ra mối đe dọa nào cho những đồng minh của Washington tại Trung Đông.