Bàn thảo giải pháp quy hoach, phát triển và quản lý khu vực bãi giữa sông Hồng

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Sáng ngày 24/11, Sở VHTT Hà Nội phối hợp cùng tạp chí Kiến trúc tổ chức hội thảo "Đề án xây dựng công viên văn hóa cảnh quan bãi giữa sông Hồng: Tầm nhìn và giải pháp". Đây là một sự kiện nằm trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023.

Tại hội thảo, các nhà lãnh đạo, các nhà chuyên môn giàu kinh nghiệm và ý tưởng sáng tạo đã cùng cộng đồng tham luận và bàn thảo những giải pháp quy hoạch, phát triển và quản lý khu vực bãi giữa và trục sông Hồng.

Bãi nổi sông Hồng (tức bãi giữa) là vùng đất được và phù sa bồi đắp trong nhiều năm, là một không gian xanh rộng lớn giữa Thủ đô, với diện tích khoảng 23 ha. Trước kia, diện tích bãi giữa thay đổi theo mùa do sự lên, xuống của nước lũ. Những năm gần đây, sông Hồng không xảy ra lũ lớn, mực nước sông Hồng hiếm khi lên cao, diện tích bãi giữa ít thay đổi hơn. Khu vực bãi giữa có cốt cao không bị ngập lụt. Các lạch cạn ven bờ có xu thế bồi khiến việc quản lý, khai thác, sử dụng khu vực bãi giữa sông Hồng bị xao nhãng, hàng chục ha để hoang hóa cho cỏ dại mọc, một phần bị chiếm dụng trái phép để canh tác rau màu.

Bãi giữa sông Hồng nhìn từ trên cao

Bãi giữa sông Hồng nhìn từ trên cao

Khu vực bãi giữa thuộc địa giới quản lý của nhiều phường bao gồm: Tứ Liên, Yên Phụ (Tây Hồ); Phúc Xá (Ba Đình); Phúc Tân, Chương Dương (Hoàn Kiếm); Ngọc Thụy (Long Biên)... Phần lớn diện tích bãi giữa nằm trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Trong khi Hoàn Kiếm đất chật, người đông, người dân thiếu không gian công cộng thì bãi giữa chủ yếu được sử dụng để trồng rau màu và còn nhiều diện tích bỏ hoang là sự lãng phí lớn. Từ lâu, nhiều ý kiến đã đề nghị thành phố khai thác không gian này.

Kiến trúc sư Nguyễn Bá Nghiêm, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội đánh giá, tuy có nhiều tiềm năng, thế mạnh trong việc phát triển kinh tế xã hội, tạo lập không gian kiến trúc cảnh quan khu vực nhưng công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, trật tự đô thị, bảo đảm vệ sinh môi trường tại khu vực sông Hồng nói chung và khu vực bãi giữa nói riêng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhất là các vi phạm an toàn hành lang thoát lũ, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới cảnh quan và môi trường sống trong khu vực. Hiện tượng vi phạm pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng vẫn còn xảy ra (nhiều hộ dân tự ý dựng lều lán tạm với kết cấu chủ yếu là nhà khung cột tre, mái lá, vách liếp), một số công trình kiên cố như nhà cấp 4 bằng gạch, nhà khung thép và mái thép lợp tôn, cổng sắt, đường bê tông đã xuất hiện. Ngoài ra, do quỹ đất trên địa bàn thành phố còn thiếu không gian công cộng, tập luyện TDTT, vui chơi, thư giãn nên thời gian gần đây nhiều khu vực đất bãi đã trở thành điểm vui chơi tự phát, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an ninh trật tự và gây ô nhiễm môi trường.

Toàn cảnh hội thảo

Toàn cảnh hội thảo

Do vậy, theo kiến trúc sư Nguyễn Bá Nghiêm, triển khai định hướng Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và Quy hoạch Phân khu đô thị sông Hồng đã được UBND Thành phố phê duyệt, việc nghiên cứu "Đề án xây dựng công viên văn hóa cảnh quan bãi giữa sông Hồng" là hết sức cần thiết, phù hợp với chủ trương, chỉ đạo của các cấp thẩm quyền, cụ thể hóa định hướng quy hoạch, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất, chống lấn chiếm, chống lại các yếu tố gây tác hại cho môi trường đô thị, đồng thời tạo dựng hình ảnh cảnh quan tự nhiên khu vực bãi giữa sông Hồng, đáp ứng nhu cầu thiết yếu nhất của người dân, góp phần đa dạng các loại hình du lịch, vận tải phát triển kinh tế. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất trong việc "hiện thực hóa Quy hoạch phân khu đô thị nêu trên" là các quy định đảm bảo an toàn phòng chống lũ, để điều, do Quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch để điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 257/QĐ-TTg ngày 18/02/2016 Khu vực bãi giữa, bãi bởi không thuộc danh mục được phép xây dựng (phụ lục (V) hoặc được nghiên cứu xây dựng (phụ lục V).

Để tháo gỡ khó khăn này, kiến trúc sư Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, vấn đề cần đặt ra đầu tiên là: Các địa phương có vùng nằm trong quy hoạch cần triển khai rà soát báo cáo, đảm bảo theo hướng dẫn của Bộ Nông và Phát triển Nông thôn về việc khoanh vùng phạm vi ranh giới khu vực hành lang thoát lũ, để làm cơ sở lập và trình duyệt quy hoạch chi tiết.

Bên cạnh đó, kiến trúc sư Phan Đăng Sơn đề xuất, cũng quan trọng không kém, trên cơ sở nghiên cứu sâu rộng truyền thống và hiện đại về vấn đề văn hóa , cần có một đề xuất định hướng tổng thể và phân khúc cụ thể cho quy hoạch tích hợp yếu tố này đầy đủ và đúng mực, vào hợp phần cơ sở lập quy hoạch và tạo dựng kiến trúc không gian, chú trọng hướng tiếp biển văn hóa. Trên cơ sở định hướng là "Trục cảnh quan trung tâm" của toàn tuyến, cũng cần làm rõ nội hàm những mục tiêu, yêu cầu cụ thể cần đặt ra mang tính tổng phổ toàn chuỗi cho trục này. Từ đó cũng sẽ phân định nhiệm vụ cụ thể về công năng, hình thái cho từng khu vực gần với địa bàn cấp quận quản lý, ở phạm vi kết nối toàn trục hài hòa thống nhất trong tạo lập. Điều đó rất cần cho sự thành công cả quá trình hình thành khai thác, hoạt động trên tinh thần độc lập và tương hỗ kết hợp hài hòa.

Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Đỗ Đình Hồng hy vọng, những phân tích, đánh giá, đề xuất hướng giải quyết của giới chuyên môn, sẽ giúp bãi giữa sông Hồng trở thành một không gian đậm chất văn hóa Việt Nam, có ích và cuốn hút cộng đồng trong các hoạt động nghỉ ngơi, giải trí, khả thi và góp phần khai thách dịch vụ du lịch ngày càng hấp dẫn cho Hà Nội, cung cấp sản phẩm nông nghiệp sinh thái bền vững cho người dân. Nhằm đạt được mong muốn hữu xạ trục sông Hồng trở thành trục "Xanh-sinh thái-văn hóa" giữa lòng Hà Nội, nhất là khi thành phố không còn xem dòng sông là "biên ải", "phen dậu" mà thành phố đã "thức tỉnh" ôm dòng sông vào lòng, hướng vào đó để phát triển cân bằng đôi bờ.