Ba Lan chi 15 tỷ USD để mua 'rồng lửa' Patriot của Mỹ

Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt thương vụ trị giá 15 tỷ USD cung cấp hệ thống tên lửa phòng không Patriot cùng các khí tài phụ trợ cho Ba Lan.

Thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ không cho biết thông tin chi tiết về hợp đồng cũng như hoạt động đàm phán liên quan.

"Thương vụ sẽ giúp Ba Lan tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa, góp phần giúp nước này đạt mục tiêu nâng cấp quân đội, cải thiện hơn nữa khả năng tương tác với Mỹ và các đồng minh", Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA), Bộ Quốc phòng Mỹ, cho biết ngày 28/6.

Thương vụ trị giá 15 tỷ USD sẽ bao gồm 48 bệ phóng Patriot PAC-3, 644 tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 MSE cùng các radar, thiết bị kiểm soát trong hệ thống.

Tập đoàn công nghệ Raytheon và Lockheed Martin là nhà thầu chính trong thương vụ này.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho biết thông báo nêu trên đã được gửi sang Quốc hội để tiến hành các bước tiếp theo.

Các nước thành viên NATO ở Đông Âu như Ba Lan đang gấp rút tăng cường năng lực quốc phòng, sau những biến động đang diễn ra ở Đông Âu.

"Rồng lửa" Patriot là một trong những hệ thống phòng không thực chiến tốt nhất thế giới hiện nay. Ngoài Mỹ, chúng còn được sử dụng bởi 16 quốc gia khác.

Hệ thống tên lửa phòng thủ MIM-104F PAC-3 (Patriot Advanced Capability), gọi tắt là Patriot, được Mỹ phát triển để thay thế hệ thống Nike Hercules và thay thế luôn hệ thống MIM -23 Hawk.

Patriot đã phục vụ trong quân đội Mỹ từ tháng 12/1981, từ đó tới nay thêm nhiều đồng minh của Mỹ được trang bị hệ thống tên lửa phòng thủ này.

Cấu trúc của hệ thống Patriot bao gồm: trạm chỉ huy AN/MSQ-104; radar đa chức năng AN/MPQ-53; bệ phóng M901; tên lửa phòng không MIM104; trạm nguồn năng lượng AN/MSQ-26; phương tiện kỹ thuật ngụy trang điện tử và cuối cùng là thiết bị kết nối thông tin.

Hiện nay, hệ thống tên lửa Patriot đã được module hóa nên việc triển khai một khẩu đội chỉ mất chưa đầy 1 giờ đồng hồ.

Thành phần quan trọng nhất trong hệ thống tên lửa Patriot là hệ thống radar AN/MPQ-53/65.

Đây là radar mạng pha quét điện tử thụ động có thể quét một khu vực bán kính lớn và theo dõi phát hiện hàng trăm mục tiêu cùng lúc.

Sau đó radarAN/MPQ-53/65 dẫn tên lửa tiêu diệt mục tiêu.

Loại radar này sử dụng hệ điều khiển bằng điện tử quét từng phần vì thế rất khó bị gây nhiễu… Đây là sự khác biệt với các hệ thống tên lửa khác.

Tiến trình đánh chặn 1 tên lửa đạn đạo bằng 2 tên lửa Patriot diễn ra như sau: Khi 1 tên lửa đạn đạo được radar phát hiện, nó sẽ đánh giá ngay về tốc độ, độ cao, cách xử lý, diện tích radar hiệu dụng của mục tiêu.

Khi những dữ liệu về mục tiêu đạt chuẩn, sẽ hiển thị trên màn hình tại trạm điều khiển AN/MSQ-104, sỹ quan chỉ huy tác chiến sẽ đánh giá mục tiêu thêm 1 lần.

Tiếp ngay sau đó sỹ quan sẽ lệnh cho trắc thủ đưa hệ thống tên lửa phòng thủ từ chế độ chờ sang chế độ phóng.

Việc phóng tên lửa diễn ra tự động tại thời điểm máy tính xác định mục tiêu sẽ bị tiêu diệt lớn nhất.

Hệ thống máy tính sẽ xác định ống phóng nào trong khẩu đội có khả năng tiêu diệt được mục tiêu và lệnh phóng quả tiếp theo sẽ sau chỉ 4 giây.

Khi tên lửa rời bệ phóng, radar tiếp tục bám mục tiêu và nạp những thông tin mới về mục tiêu cho tên lửa.

Tới giai đoạn cuối, radar đặt trong quả tên lửa tiếp tục sục sạo

Động cơ điều chỉnh hướng trên tên lửa đánh chặn sẽ điều chỉnh sao cho 2 đầu đạn nằm trên cùng quỹ đạo.

Sau khi tên lửa đánh chặn thứ nhất lao thẳng vào phá hủy lửa đạn đạo đối phương; tên lửa đánh chặn thứ hai sẽ tìm kiếm đầu đạn của tên lửa đạn đạo và tiến công phá hủy chúng.

Tên lửa đánh chặn trên hệ thống Patriot sử dụng động cơ rocket một tầng, nhiên liệu rắn với cơ cấu điều khiển độc cao đặc biệt để cơ động trong khi bay.

Đạn tên lửa dài 5,2m, đường kính thân 25 cm, sải cánh 50 cm, tốc độ tối đa khoảng 6.500 km/h, trọng lượng phóng 312 kg, đầu đạn HE nổ mảnh nặng 73 kg với ngòi nổ cận đích.

Hệ thống Patriot có khả năng vô hiệu hóa các mối đe dọa như tên lửa đường đạn chiến dịch-chiến thuật mang đầu đạn hạt nhân, tên lửa hành trình, các loại máy bay hiện đại và cả UAV.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, hệ thống Patriot, đặc biệt các phiên bản nâng cấp là bước nhảy vọt về chất so với bất kì hệ thống tên lửa phòng không nào.

Ngày nay các biến thể mới trong gia đình tên lửa Patriot luôn được cải tiến, và biến thể PAC3 mới nhất sử dụng kiểu đạn đánh chặn mới với phương thức Hit to Kill (truy đuổi và tiêu diệt).

Hit to Kill là phương thức có độ chính xác cực cao, và tiêu diệt mục tiêu bằng động năng thay vì bằng đầu đạn nổ.

Với phương thức này quả đạn tên lửa sẽ nhỏ và nhẹ hơn, điều đó cho phép mỗi xe mang phóng có thể mang theo tối đa 16 quả đạn thay vì chỉ 4 quả như trước kia.

Patriot là hệ thống phòng không hiện đại đã trải qua quá trình thực chiến từ rất sớm. Chúng đã đánh chặn các tên lửa của Irap vào năm 1991.

Trong suốc cuộc chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, hệ thống Patriot đã đánh chặn thành công khi phá hủy 40 tên lửa đạn đạo của Iraq.

Cuộc chiến tranh Iraq năm 2003, hệ thống Patriot của Mỹ tiếp tục đánh chặn một số tên lửa đạn đạo.

Các hệ thống Patriot của Israel đã đánh chặn thành công một số mục tiêu của Syria trong năm 2014, 2017 và 2018.

Hệ thống phòng thủ Patriot của Ả Rập Saudi đã đánh chặn thành công một số tên lửa đạn đạo Scud của lực lượng Houthi vào năm 2015, 2016 và 2018.

Mới đây hệ thống Patriot được phương Tây viện trợ cho Ukraine được cho là đánh chặn thành công tên lửa siêu thanh Kh-47.