[ẢNH] Vì sao Mỹ hủy mời Trung Quốc diễn tập Vành đai Thái Bình Dương?

Mỹ rút lời mời Trung Quốc tham gia cuộc diễn tập chung quốc tế RIMPAC tại Thái Bình Dương để phản đối hoạt động quân sự hóa của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Theo Wall Street Journal, quyết định rút lời mời Trung Quốc tham gia diễn tập Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đưa ra hôm 23-5 sau vài tuần thảo luận nội bộ tại Lầu Năm Góc.

"Chúng tôi rút lời mời Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) cho cuộc diễn tập RIMPAC như là phản ứng đầu tiên trước những hành động quân sự hóa liên tục gần đây của Trung Quốc trên Biển Đông", Reuters dẫn lời trung tá Christopher Logan, người phát ngôn Lầu Năm Góc.

"Hành động của Trung Quốc không phù hợp với các nguyên tắc và mục đích của tập trận Vành đai Thái Bình Dương", ông nói thêm.

Ông Logan nhấn mạnh rằng Mỹ có "bằng chứng mạnh mẽ" về việc Trung Quốc đã triển khai tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không và các thiết bị làm nhiễu sóng đến các thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Trung tá thủy quân lục chiến kiêm người phát ngôn các vấn đề châu Á-Thái Bình Dương của Bộ Quốc phòng Mỹ Christopher Logan trong một thông báo chung cho biết, Mỹ luôn nỗ lực vì một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và mở cửa.

Việc Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa trên các đảo có tranh chấp ở Biển Đông chỉ làm gia tăng quan hệ căng thẳng và sự bất ổn khu vực.

RIMPAC là cuộc diễn tập quân sự quốc tế trên biển có quy mô lớn nhất do Mỹ khởi xướng. Cuộc tập trận được bắt đầu năm 1971, kể từ sau năm 1991 đã đổi thành cuộc tập trận 2 năm một lần.

Từ năm 1998 Trung Quốc bắt đầu phái quan sát viên tham gia cuộc diễn tập này, và lần đầu tiên đưa thực binh tham gia diễn tập vào năm 2014.

Sau đó, vào năm 2016, Trung Quốc đã lần thứ hai tham gia cuộc diễn tập RIMPAC.

Trước đó vào tháng 6-2013, Trung Quốc đã quyết định tham gia diễn tập quân sự RIMPAC sau cuộc hội đàm giữa cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại trang trại Sunnylands ngoại ô Palm Springs (Mỹ).

Đáp lại việc hủy bỏ của Mỹ, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho rằng, Mỹ có "tư duy tiêu cực" khi rút lời mời diễn tập để phản đối việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông.

"Chúng tôi nhận thấy quyết định rút lại lời mời diễn tập của Lầu Năm Góc là động thái không mang tính xây dựng, nông nổi và không ích gì cho sự hiểu biết lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ", Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo ở Washington, theo South China Morning Post.

Ông Vương Nghị cho rằng thông tin rút lời mời diễn tập được đưa ra ngay trước cuộc gặp giữa hai ngoại trưởng là thử thách mới nhất cho quan hệ song phương vốn đã bị tổn hại bởi những tranh chấp thương mại và cáo buộc Mỹ đang có "tư duy tiêu cực".

Đáp lại, Pompeo cho biết ông đã nêu "mối quan ngại" của Mỹ về các hoạt động quân sự hóa phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông trong cuộc họp báo và sẽ để Lầu Năm Góc quyết định về các cuộc tập trận quân sự quốc tế.

Trung Quốc hồi tháng 1-2018 thông báo đã chấp nhận lời mời tham gia RIMPAC của Mỹ. Đây là cuộc diễn tập hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới, được tổ chức hai năm một lần. Năm 2016, sự kiện có sự tham dự của 26 quốc gia, trong đó Trung Quốc đóng góp 5 tàu.

Tuy vậy những động thái quân sự gần đây tại biển Đông đã khiến lần đầu tiên Mỹ rút lại lời mời tham dự diễn tập chung này.

Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Việt Nam đã nhiều lần đề nghị Trung Quốc dừng các hành động trái phép, làm phức tạp thêm tình hình, đặc biệt là việc quân sự hóa, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.