[ẢNH] Tổng thống Ghani và gia đình ở UAE sau khi tháo chạy khỏi Afghanistan

Bộ Ngoại giao và Hợp tác Quốc tế Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã xác nhận việc cựu Tổng thống Ashraf Ghani và gia đình ông ấy đang ở nước này. "Ông được chào đón đến đất nước này vì lý do nhân đạo", Bộ Ngoại giao UAE cho biết.

Đây không phải là lần đầu tiên quốc gia Vùng Vịnh giàu có này chào đón các cựu lãnh đạo và người thân của họ chạy khỏi đất nước vì biến động.

Năm 2017, UAE cũng đón cựu Thủ tướng Thái Lan, bà Yingluck Shinawatra, người bị kết án 5 năm tù vắng mặt sau cuộc đảo chính trong nước. Trước đó cũng đã đón anh trai của bà là cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra.

Cựu vương Tây Ban Nha Juan Carlos sống lưu vong ở UAE vào tháng 8 năm ngoái, khi nhiều nghi vấn được đặt ra về nguồn gốc tài sản của ông.

UAE cũng là nơi lãnh đạo đối lập Pakistan Benazir Bhutto sống lưu vong 8 năm trước khi bà bị ám sát tại quê nhà năm 2007.

Trước đó, UAE là một trong ba quốc gia, bên cạnh Arab Saudi và Pakistan, công nhận chính quyền Taliban trước đây, khi lực lượng này cai trị Afghanistan từ năm 1996 đến năm 2001.

Được biết cựu Tổng thống Ghani và một số thành viên nội các hôm 15/8 rời Afghanistan trước khi Taliban tràn vào thủ đô Kabul.

Ông Ghani bị chỉ trích vô trách nhiệm, không yêu nước, lừa dối người dân và hèn nhát vì chọn rời khỏi đất nước khi Taliban tiến vào Kabul.

Tuy nhiên cựu Tổng thống Ghani cho biết, việc ông rời đi là "lựa chọn khó khăn" để tránh đổ máu và khẳng định sẽ "luôn tiếp tục phục vụ" đất nước.

"Hôm nay, tôi đã phải đưa ra một lựa chọn khó khăn, liệu tôi nên đối mặt với quân Taliban có vũ trang đang muốn tiến vào phủ tổng thống hay rời bỏ đất nước thân yêu mà tôi đã dành cả cuộc đời để bảo vệ và chăm sóc trong 20 năm qua", Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani ngày 16/8 viết trên Facebook.

"Taliban đã nêu rõ ý muốn loại bỏ tôi, họ đến để tấn công Kabul và người dân Kabul. Nhằm tránh đổ máu, tôi nghĩ tốt nhất là nên ra đi", ông Ghani viết.

Tuy vậy ông vẫn tiếp tục hứng chỉ trích, "Lịch sử sẽ không nhớ đến Ghani một cách tử tế", một cựu đại sứ của Afghanistan nói. "Là tổng thống, ông ấy lẽ ra có thể quản lý quá trình chuyển đổi chính trị có trật tự và hòa bình trước khi rời khỏi đất nước. Ông ấy đã không làm".

Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mohammadi lên án Tổng thống Ghani sau khi ông rời đất nước, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục chống lại Taliban.

"Họ trói tay chúng tôi và bán đất nước. Nguyền rủa Ghani và bộ sậu của ông ta", ông Mohammadi viết trên Twitter hôm 15/8.

"Tôi sẽ không vô lương tâm đến mức ngồi cùng bàn với những kẻ đã sát hại hàng nghìn binh sĩ và thường dân vô tội, cũng như tuyên bố ủng hộ nhóm khủng bố này. Chúng tôi sẽ giải phóng Afghanistan khỏi những kẻ khủng bố. Lịch sử sẽ phán xét Ghani, nguyền rủa tên nhà giàu và đồng bọn của ông ta", ông Mohammadi nhấn mạnh.

Tổng thống Ghani là nhà kinh tế học, từng giảng dạy ở Đại học Berkeley và Johns Hopkins ở Mỹ giai đoạn 1983-1991, sau đó làm việc cho Ngân hàng Thế giới.

Ông từng bỏ quốc tịch Mỹ để tham gia cuộc bầu cử tổng thống Afghanistan năm 2009 nhưng thất bại. Ghani đắc cử tổng thống lần đầu năm 2014 và tái đắc cử hồi tháng 9/2019.

Cả hai lần Ghani thắng cử năm 2014 và 2019 đều sa vào tranh cãi và bị cáo buộc gian lận, dàn xếp.

"Ghani đã ra đi, nhưng bỏ mặc 38 triệu người Afghanistan ở lại", một cựu thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia của Afghanistan nói.

Taliban tiến vào Kabul mà không gặp sự kháng cự nào từ lực lượng chính phủ tối 15/8, chưa đầy một ngày sau khi bắt đầu bao vây thủ đô.

Lực lượng này đã tiến hành chiến dịch quân sự chớp nhoáng và chiếm phần lớn lãnh thổ Afghanistan trong vài tuần qua, sau khi Mỹ và đồng minh rút phần lớn lực lượng khỏi Afghanistan.