Thăng Long Tứ trấn gồm bốn ngôi đền: Đền Bạch Mã trấn phía Đông; Đền Voi Phục trấn phía Tây; Đền Kim Liên trấn phía Nam; Đền Quán Thánh trấn phía Bắc (nguồn: VOV)
Mỗi ngôi đền thờ một vị thần có nguồn gốc và ý nghĩa khác nhau: thần Long Đỗ thờ ở đền Bạch Mã, thần Cao Sơn thờ ở đình Kim Liên, thần Linh Lang thờ ở đền Voi Phục và thần Trấn Vũ thờ ở đền Quán Thánh.
Trấn Đông: Đền Bạch Mã - Đền Bạch Mã xưa thuộc huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, nay là số nhà 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm. Đền Bạch Mã thờ thần Long Đỗ, vị thần bảo hộ của Kinh Thành trấn giữ hướng Đông. Ngài là vị thần thiêng, được chúng dân thời xưa ở Thăng Long rất tôn sùng, kính phục.
Trấn Tây: đền Voi Phục- Đền Voi Phục còn có tên là Thủ Lệ hay Linh Lang do thờ thần Linh Lang Đại Vương. Đền nằm phía Tây kinh thành Thăng Long cũ, tọa lạc bên hồ Thủ Lệ, nay thuộc phường Cầu Giấy, quận Ba Đình, Hà Nội.
Trấn Nam: đền Kim Liên- Đền Kim Liên còn gọi là đền Cao Sơn, đình Kim Liên, trước đây thuộc địa phận phường Kim Hoa, sau thuộc phường Đông Tác, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức nay là phường Phương Liên, quận Đống Đa, Hà Nội. Đền thờ thần Cao Sơn.
Trấn Bắc: Đền Quán Thánh- Đền Quán Thánh còn gọi là đền Trấn Vũ, nằm ở ngã tư giao đường Thanh Niên với đường Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội. Đền thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ.
Đền Bạch Mã là một trong những ngôi đền cổ và linh thiêng bậc nhất ở Hà Nội. Đây là hình ảnh Thần Bạch Mã được thờ trong đền (nguồn: VTV)
Tương truyền một viên tướng tên Cao Biền của phương Bắc khi sang nước ta xây đắp thành Đại La đã cho lập đền thờ Long Đỗ. Tới năm 1010, Lý Thái Tổ định đắp thành nhưng nhiều lần đắp lên lại sụp đổ. Vua cho người đến đền Long Đỗ cầu khấn. Đêm về nhà vua nằm mơ thấy một con ngựa trắng. Vua sai quân lính đắp thành theo vết chân ngựa trắng, quả nhiên thành đứng vững. Từ đó, đền được mang tên "Bạch Mã tối linh từ" (nguồn: VnExpress)
Trong tiềm thức dân gian, đền Voi Phục thờ thần Linh Lang. Theo thần tích, đức thánh Linh Lang đại vương nguyên là hoàng tử thứ 4 của vua Lý Thánh Tông và bà Hạo Nương, cung phi thứ 9.
Hình ảnh người dân lễ tại đền Voi Phục (nguồn: VTV)
Đền Kim Liên là nơi thờ thần Cao Sơn Đại Vương. Tương truyền thần là con trai của Lạc Long Quân và Âu Cơ, là một trong 50 người con theo mẹ lên núi, đã cùng Sơn Tinh chống lại Thuỷ Tinh mang lại bình yên cho nhân dân. (nguồn: VnExpress)
Đền Quán Thánh còn được gọi là Trấn Vũ Quán, là nơi tu luyện của các đạo sĩ, thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ. Theo thần thoại Việt Nam, thần nhiều lần giúp dân từ tà ma, yêu quái, đánh đuổi ngoại xâm. Đền Quán Thánh được vua Lý Thái Tổ cho xây dựng vào năm 1010 để trấn giữ phía Bắc kinh thành.
Nổi bật nhất trong đền là pho tượng Huyền Thiên Trấn Vũ ngồi trên bệ đá xanh cao 1,5m có dáng vẻ đồ sộ, uy nghiêm. Pho tượng được đúc bằng đồng đen cao gần 4 mét, nặng 4.000 kg thể hiện trình độ nghệ thuật đúc đồng tinh xảo của các nghệ nhân làng Ngũ Xã.