Theo thông báo được Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra, nước này sẽ chính thức tiếp nhận tổ hợp tên lửa phòng không tầm xa S-400 Triumf đầu tiên vào đầu tháng 7/2019.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 đã gây ra một cuộc khủng hoảng trong quan hệ giữa nước này với đồng minh quan trọng nhất là Mỹ, khi Washington đe dọa sẽ áp đặt lên Ankara một loạt biện pháp trừng phạt theo Đạo luật CAATSA.
Mặc dù vậy Thổ Nhĩ Kỳ vẫn rất kiên định với lập trường của mình, cho thấy rằng nước này đặt lợi ích và đường lối độc lập trong ngoại giao lên trên hết mọi thứ.
Tuy nhiên mới đây đã xuất hiện một vấn đề mới được giới phân tích tình hình khu vực đưa ra bình luận, đó là sau khi làm mất lòng Mỹ thì Thổ Nhĩ Kỳ có sẵn sàng làm điều tương tự đối với Nga?
Việc Ankara bỏ ra một số tiền lớn để mua S-400 và chấp nhận quan hệ với Mỹ bị sứt mẻ thì chắc chắn vũ khí này phải thực sự có ích, tức là nó sẽ được mang ra sử dụng trên thực địa ngay sau khi tiếp nhận.
Thổ Nhĩ Kỳ có lẽ sẽ chưa vội triển khai S-400 bảo vệ các thành phố lớn như Ankara hay Istanbul vì nguy cơ tấn công đường không tại đây là gần như chưa xuất hiện.
Thay vào đó, rất nhiều khả năng Thổ Nhĩ kỳ sẽ mang S-400 tới biên giới với tỉnh Idlib của Syria và tuyên bố thiết lập ngay một vùng cấm bay tại khu vực này.
Từ lâu nay Thổ Nhĩ Kỳ vẫn coi khu vực miền Bắc Syria là vùng chịu ảnh hưởng trực tiếp của mình và công khai hỗ trợ các nhóm phiến quân đối lập tại đây.
Ankara thậm chí còn liên tục viện trợ vũ khí tối tân thách thức chiến dịch quân sự của Nga - Syria và để ngỏ khả năng đưa quân vào Idlib như đã từng thực hiện tại tỉnh Afrin.
Đe dọa lớn nhất đối với các nhóm phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn chính là các cuộc không kích của máy bay chiến đấu Nga, nếu triển khai S-400 và tuyên bố thiết lập vùng cấm bay thì Ankara sẽ ngăn chặn được nguy cơ lớn nhất với đồng minh của mình.
Về phía Nga, họ hiểu rõ điều này nhất là khi đã nhận thấy Thổ Nhĩ Kỳ công khai cung cấp cho phiến quân các tên lửa phòng không vác vai Yerli có khả năng bắn hạ cường kích tầm thấp Su-25SM3 trang bị đầy đủ hệ thống tác chiến điện tử tối tân.
Mặc dù vậy Nga vẫn phải nhún nhường trước Ankara vì họ cần Thổ Nhĩ Kỳ trong bàn cờ địa chính trị khu vực Trung Đông, cũng như phụ thuộc vào đường ống dẫn khí đốt chảy qua nước này đang trong quá trình xây dựng.
Nga đang ở thế rất khó vì chẳng thể nào ngừng cung cấp S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ do muốn lôi kéo một đồng minh của Mỹ, nhưng nếu hoàn thành bàn giao S-400 thì chính máy bay Nga lại gặp nguy hiểm trước tiên.
Nếu Nga can thiệp kỹ thuật để tên lửa S-400 không bắn trúng máy bay mình sẽ khiến cho vũ khí này bị mất giá trên thị trường quốc tế, còn nếu không làm vậy thì Moskva đành ngậm ngùi nhìn vùng cấm bay được thiết lập tại Idlib.
Thông qua mối quan hệ chồng chéo tại Syria hiện nay dễ dàng nhận thấy rằng còn phải rất lâu nữa Nga mới lấy lại được vị thế siêu cường của Liên Xô trước kia, khi hiện tại họ còn tỏ ra lép vế trong quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ.