Al-Qurayshi, thủ lĩnh vừa bị lính Mỹ tiêu diệt ở Syria là ai?

Theo công bố từ Lầu Năm Góc, chiến dịch tiêu diệt thủ lĩnh IS vào ngày 2-2-2022 đã khiến al-Qurayshi tự sát, và quả bom mà hắn ta sử dụng cũng giết chết các thành viên trong gia đình hắn.

Al-Qurayshi là người Iraq, năm nay 45 tuổi. Y từng là thủ lĩnh quan trọng trong tổ chức tiền thân của IS, khi nhóm Nhà nước Hồi giáo Iraq là một chi nhánh của al-Qaeda kể từ sau Mỹ đưa quân lật đổ nhà lãnh đạo Iraq Saddam Hussein năm 2003.

Hồ sơ cho thấy, Al-Qurayshi sinh năm 1976 tại Muhallabiya, một thị trấn nhỏ với cư dân hầu hết là người thiểu số Turkmen ở phía tây Mosul.

Học về Hồi giáo tại trường đại học ở Mosul, Al-Qurayshi chuyên về hướng dẫn tôn giáo và luật học Hồi giáo hơn là học thuyết quân sự và an ninh của IS, nhưng y đã có được kinh nghiệm nhờ tham gia quân đội Iraq và các nhóm vũ trang.

Giống như nhiều binh sĩ trung thành với Saddam Hussein, al-Qurayshi đã tham gia cuộc nổi dậy vũ trang chống lại sự chiếm đóng của Mỹ ở Iraq từ năm 2003 đến năm 2004.

Năm 2008, quân đội Mỹ đã bắt được al-Qurayshi ở Mosul và giam giữ hắn tại khu trại có tên là Trại Bucca, nơi nổi tiếng về giam giữ các tù nhân của al-Qaeda và IS. Al-Qurayshi ra tù năm 2009.

Nhà nước Hồi giáo tự xưng chính thức được thành lập khi thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi (ảnh) đưa ra tuyên bố ở thành phố Mosul của Iraq. Sau đó, nhóm này chiếm giữ một vùng rộng lớn ở Iraq và Syria vào năm 2014.

Khi đó, al-Qurayshi “nhanh chóng khẳng định mình trong hàng ngũ cấp cao của quân nổi dậy và được đặt biệt danh là “Giáo sư” và “Kẻ hủy diệt” do khả năng hoạch định chính sách tàn bạo và chịu trách nhiệm "loại bỏ những người chống lại sự lãnh đạo của al-Baghdadi"

Tới năm 2019, khi thủ lĩnh hàng đầu Abu Bakr al-Baghdadi mất mạng, Al-Qurayshi đã kế nhiệm vị trí này trong bối cảnh IS đã mất toàn bộ lãnh thổ mà nhóm từng kiểm soát.

Al-Qurayshi - còn có tên gọi khác là Abdullah Amir Mohammed Saeed al-Mawla hay Hajji Abdullah Qardash đã nhiều năm bị đưa vào tầm ngắm của tình báo Iraq và Mỹ

Các quan chức Mỹ nhận định, al-Qurayshi đứng sau cuộc diệt chủng người Yazidis thiểu số năm 2014 ở miền Bắc Iraq, đồng thời giám sát một mạng lưới các chi nhánh của IS từ châu Phi đến Afghanistan

Nhân vật này đã trốn qua biên giới tới Syria khi IS bị truy quét vào năm 2017 và từ đó ẩn náu ở những khu vực hẻo lánh, liên tục di chuyển để tránh bị phát hiện và cố gắng hồi sinh IS.

Michael Pregent, một thành viên cấp cao tại Viện Hudson cho rằng, cái chết của al-Qurayshi là một "đòn tấn công mạnh" nhằm vào IS nhưng có thể sẽ có tác động hạn chế đến hoạt động của tổ chức này về lâu dài.

“IS vẫn còn sống. Chúng vẫn có khả năng tiến hành các hoạt động xuyên biên giới vào Iraq và cũng có thể hiện diện ở Syria. Tôi nghĩ ban đầu sẽ có sự thoái trào nhất định, như sau cái chết của al-Baghdadi”, chuyên gia Michael Pregent nói.

IS được cho là đang chuẩn bị việc chỉ định người tiếp quản thay cho thủ lĩnh cao nhất vừa bị giết. “Tôi nghĩ rằng cỗ máy sẽ tiếp tục với bất kể người lãnh đạo mới là ai”, Aaron Y Zelin, một thành viên cấp cao tại Viện Chính sách Cận Đông ở Washington nói.