Xung đột Nga-Ukraine: Hải sản Nga tìm cách vượt rào vào Mỹ

Theo một bài viết trên trang web của aljazeera, đánh bắt cá là hoạt động kinh doanh lớn ở Nga, một lĩnh vực liên quan mật thiết đến Điện Kremlin và là công cụ giúp Tổng thống Vladimir Putin thể hiện quyền lực trên biển (Ảnh: Tổng thống Nga Vladimir Putin tới dự lễ ra mắt siêu tàu đánh cá Mekanik Sizov, thuộc công ty do doanh nhân Nga Gleb Frank sở hữu một phần).

Trong bối cảnh Washington đang gia tăng các lệnh trừng phạt Moscow vì chiến dịch quân sự đặc biệt của nước này ở Uklraine, Nga hiện được coi là một trong những nhà sản xuất thủy sản hàng đầu thế giới và là nhà xuất khẩu thủy sản lớn thứ tám cho thị trường Hoa Kỳ vào năm ngoái, với doanh thu trị giá hơn 1,2 tỷ USD, phần lớn là cua huỳnh đế.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, lệnh cấm của Mỹ đối với nhập khẩu thủy sản của Nga có thể không ngăn được hàng tỷ USD của Mỹ đổ vào ngân sách Nga và cung cấp nguồn lực lớn cho cuộc chiến của nước này ở Ukraine (Ảnh: Siêu tàu đánh cá Mekanik Sizov của doanh nhân Nga Gleb Frank)

Trong số các mặt hàng xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Nga là cá minh thái Alaska (Gadus chalcogrammus). Là anh em họ của cá tuyết, cá minh thái Alaska là loài cá được tiêu thụ nhiều nhất ở Mỹ, xuất hiện trong mọi thứ, từ thịt cua giả cho đến bánh mì kẹp thịt Filet-O-Fish của McDonald's.

Mỗi năm, các tàu cá nổi khổng lồ ở Biển Bering và Vịnh Alaska đánh bắt 1,5 triệu tấn cá loại này, tương đương hơn 4 lần trọng lượng của Tòa nhà Empire State ở New York. Tuy nhiên, chừng đó là chưa đủ cho nhu cầu tiêu thụ của thị trường khổng lồ của Mỹ. Và đó là cơ sở để cá của Nga xâm nhập.

Cá minh thái Alaska cũng được đánh bắt ở Nga với số lượng không kém và sau khi đi đường vòng để chế biến và nhập khẩu qua con đường Trung Quốc, nó đã lấp đầy một khoảng trống quan trọng trên thị trường Hoa Kỳ. Thay vì truy xuất nguồn gốc xuất xứ, các nhà sản xuất Hoa Kỳ dựa vào tên gọi của cá minh thái Alaska để báo hiệu nơi cá được đánh bắt.

Hiện vẫn chưa biết chính xác bao nhiêu tấn thủy sản của Nga có khả năng đổ bộ vào Mỹ bằng con đường của Trung Quốc, quốc gia đã gửi thêm 1,7 tỷ USD cá sang Mỹ vào năm ngoái. Lệnh cấm của chính quyền Biden cũng không yêu cầu các công ty nhập khẩu từ Trung Quốc phải giải trình xuất xứ.

Dữ liệu thương mại của Mỹ do hãng tin Mỹ AP phân tích cho thấy, nhà nhập khẩu lớn nhất cá minh thái đánh bắt của Nga từ Trung Quốc năm ngoái là High Liner Foods. Tuy nhiên, công ty này đã không trả lời yêu cầu bình luận của AP.

Hiện tại, Chương trình Giám sát Nhập khẩu Thủy sản của NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ), nhằm ngăn chặn hải sản bất hợp pháp xâm nhập vào chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ bằng cách theo dõi các chuyến hàng từ điểm nắm lấy, chỉ bao gồm 13 loài, trong đó chỉ có hai loài là cua huỳnh đế đỏ và cá tuyết Đại Tây Dương - được Nga đánh bắt.

Do đó, ở Mỹ đã dấy lên lời kêu gọi mở rộng Chương trình Giám sát Nhập khẩu Thủy sản để bịt lỗ hổng thủy sản Nga vào Mỹ qua con đường Trung Quốc bằng cách yêu cầu các nhà nhập khẩu kiểm tra chuỗi cung ứng của họ để đảm bảo không có loại cá nào của Nga có thể xếp hàng trên các kệ hàng tạp hóa Mỹ, nhằm ngăn chặn người tiêu dùng Mỹ vô tình ủng hộ Nga.

Theo nhận xét trong bài viết của aljazeera, trong bối cảnh không bị chú ý, do vai trò cường quốc năng lượng của Nga lấn át, ngành công nghiệp thủy sản của Nga đang âm thầm phát triển và ngày càng phát huy được sức mạnh của chính mình với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Điện Kremlin.

Hai nhà xuất khẩu thủy sản lớn nhất của đất nước này là Russian Fishery Co và Russian Crab có trụ sở tại Vladivostok - thuộc sở hữu của Gleb Frank, được mệnh danh là “Vua cua” của nước Nga, và cũng là người đứng đầu công ty đóng tàu nhà nước Sovcomflot.

Đáng chú ý, Gleb Frank chính là con trai của cựu bộ trưởng giao thông Sergei Frank trong chính quyền Putin, cũng là con rể của một trong những người đàn ông giàu nhất nước Nga, Gennady Timchenko - một trong những nhà tài phiệt đầu tiên bị Mỹ trừng phạt sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine vào hồi tháng 3-2014.

Với các khoản vay hào phóng của nhà nước, các công ty của Frank đã đi đầu trong nỗ lực đổi mới đội tàu đánh cá đã già cỗi của Nga. Năm ngoái, trong buổi lễ kỷ niệm Ngày Hải quân tại nhà máy đóng tàu ở St Petersburg với sự tham gia của Putin và 50 tàu chiến, ông đã cho ra mắt một siêu tàu vận tải tiên tiến có khả năng vận chuyển 60.000 tấn cá minh thái Alaska mỗi năm.