Vì sao Nga theo dõi đặc biệt 5 chiến đấu cơ F-16 Hà Lan đáp xuống Romania?

Truyền thông Nga đưa tin, Bộ Quốc phòng Hà Lan hôm 8/11/2023 thông báo đã điều phi đội tiêm kích F-16 gồm 5 chiếc của nước này tới Romania.

Việc điều động các máy bay chiến đấu này là một phần của thỏa thuận, theo đó, với sự hỗ trợ của Mỹ, Hà Lan và Đan Mạch, liên minh cam kết cung cấp tới 61 máy bay tiêm kích F-16 cho Ukraine.

Bộ Quốc phòng Hà Lan thông báo rõ ràng rằng, những chiến đấu cơ F-16 này sẽ kết hợp với phi công Hà Lan và Romania để đào tạo phi công Ukraine.

Sáng kiến gửi tiêm kích F-16 tới Romania để đào tạo phi công cho Ukraine không chỉ được Hà Lan và Đan Mạch ủng hộ mà còn được các nước khác, trong đó có Na Uy và Bỉ, vốn cũng cam kết hỗ trợ máy bay chiến đấu cho Ukraine.

Nga luôn đặc biệt theo dõi những diễn tiến liên quan tới việc phương Tây sẽ cung cấp F-16 cho Ukraine.

Tổng thống Putin cảnh báo rằng, chiến đấu cơ F-16 sẽ bị phá hủy nếu chúng tham chiến khi đối mặt với sức mạnh quân sự Nga.

"Nhiều xe tăng đã bị phá hủy, trong đó có những chiếc Leopard. Tiêm kích F-16 cũng sẽ cháy rụi như vậy. Không nghi ngờ gì về điều đó", Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg hôm 16/6/2023.

Mỹ từng phản đối cung cấp tiêm kích F-16 cho cuộc xung đột tại Đông Âu do lo ngại tiến trình kéo dài và tốn kém, nhưng gần đây đổi ý khi các đồng minh phương Tây có thể chuyển giao mẫu tiêm kích thế hệ thứ tư này.

Với hơn 4.000 chiếc được chế tạo. Mặc dù từ năm 2000 Không quân Mỹ không đặt hàng, F-16 hiện nay vẫn được sản xuất để xuất khẩu.

Những khiếm khuyết của F-4 Phantom II trong không chiến, đặc biệt là ở cự ly gần, đã định hình nên các thông số kỹ thuật của F-15 Eagle.

Tuy nhiên, một nhóm không chính thức và có ảnh hưởng có biệt danh là “Fighter Mafia”, tin rằng F-15 là một bước đi sai hướng.

Họ cho rằng F-15 quá lớn và đắt tiền. Mặt khác loại máy bay này được thiết kế như một máy bay đánh chặn nhanh, nó có bán kính quay vòng rộng và không thích hợp cho các cuộc không chiến tầm gần.

Các thông số kỹ thuật đó đã trở thành chương trình Máy bay chiến đấu hạng nhẹ (Lightweight Fighter - LWF), bắt đầu vào năm 1971. Trên cơ sở này F16 - Fighting Falcon đã ra đời.

Mặc dù tên phổ biến chính thức của F-16 là “Fighting Falcon”, nó được các phi công biết đến với cái tên “Viper”, mật danh dự án của General Dynamics trong thời gian đầu phát triển.

Ngay từ đầu, F-16 đã được dự định trở thành một “quái điểu" hiệu quả về chi phí, có thể thực hiện nhiều loại nhiệm vụ khác nhau và duy trì trạng thái sẵn sàng hoạt động suốt ngày đêm.

F-16 đơn giản và nhẹ hơn nhiều so với tiền nhiệm, nhưng sử dụng khí động học và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến (bao gồm cả việc sử dụng Fly-by-wire (FBW).

Fly-by-wire (FBW) - hệ thống thay thế các điều khiển bay bằng tay thông thường của máy bay bằng giao diện điện tử; nhờ đó máy bay có thể duy trì hiệu suất cao hơn rất nhiều so với trước đây.

F-16 có kíp lái 1 thành viên, dài 14,8 m, cao 4,8 m, sải cánh 9,8 m, trọng lượng cất cánh 16,875 tấn, tốc độ 2.100 km/h, tầm bay trên 3.200 km, trần bay 15.240 m.

Chiến đấu cơ hạng nhẹ này được trang bị một khẩu pháo M61 Vulcan và có thể được trang bị tên lửa không đối không và nhiều loại tên lửa hoặc bom…

F-16 được phát triển với rất nhiều phiên bản phù hợp cho các yêu cầu tác chiến khác nhau.

Hiện biến thể đang được sản xuất mới nhất đinh danh là F-16V, chúng còn được biết đến với cái tên F-16E/F Block 70/72.

Với việc trang bị radar mảng pha chủ động AN/APG-83 AESA cùng với bộ thiết bị điện tử Sniper ATP và tên lửa AIM-9X, những chiếc tiêm kích F-16V có khả năng chiến đấu ngang ngửa với chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 của Nga.

Tập đoàn Lockheed Martin đã quyết định phát triển và trang bị hệ thống radar tạo chùm nhanh (SABR) quét mảng pha điện tử chủ động (AESA) APG-83 tân tiến của tập đoàn Northrop Grumman cho các chiến đấu cơ F-16V.

Hệ thống radar kiểm soát hỏa lực APG-83 giúp F-16V có được những khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất của các dòng tiêm kích thế hệ thứ 5.

Northdrop Grumman trước khi cung cấp radar hiện đại cho F-16V thì đã được biết đến là đơn vị cung cấp các loại radar AESA cho dòng máy bay tối tân nhất hiện nay của Mỹ là F-22 Raptor và F-35 Lightning II.

Rõ ràng radar mảng pha chủ động tạo cho chiến đấu cơ một sức mạnh mới, nhiều nhà quan sát cho rằng F-16V có một số thông số còn nhỉnh hơn chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 vốn chỉ được trang bị radar mảng pha bán chủ động.

Do tính phức tạp cũng như giá thành chế tạo cao của loại thiết bị này nên thông thường dòng radar mảng pha chủ động chỉ được trang bị trên chiến đấu cơ thế hệ thứ 5.

Tuy vậy Mỹ quyết định mang chúng xuống các dòng chiến đấu cơ thế hệ thứ 4+ cho thấy khả năng các chiến đấu cơ này sẽ vẫn tiếp tục song hành cùng chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 thêm một thời gian dài nữa.

Về khả năng mang vác vũ khí, F-16V có thể mang theo 7,8 tấn vũ khí, tức gần tương đương với mức 8 tấn trên Su-35.

Trung bình tuổi thọ khung thân của F-16 là 8.000 giờ bay, và trải qua đại tu chúng có thể lên tới 12.000 giờ bay, trong khi đó máy bay Su-30/35 của Nga có tuổi thọ khung thân là 3.000 giờ bay và khi đại tu chúng cũng chỉ có thể bay thêm 1.000 giờ bay nữa mà thôi.

Việc có tuổi thọ khung thân lớn sẽ rất có ích trong việc duy trì hoạt động của chiến đấu cơ, cũng như việc nâng cấp sau này.

Dù Mỹ sẽ không mua thêm chiến đấu cơ F-16 để trang bị, nhưng nước này vẫn đang duy trì dây chuyền sản xuất loại máy bay này để bán cho đồng minh.

Chiến đấu cơ F-16 đã từng chứng minh tính hiệu quả trong thực chiến, nó không ít lần tiêu diệt thành công đối phương.

Dù thế có một số ý kiến cho rằng, sở dĩ F-16 thành công vang dội trong thực chiến là do các đối thủ của chúng không có thực lực mạnh.

Nhưng khi F-16 đối đầu với các chiến đấu cơ mạnh nhất của Nga có thể sẽ là chuyện khác.

Nhất là quốc gia được cung cấp F-16 để đối đầu với chiến đấu cơ Nga lại không phải là phiên bản mạnh nhất.

Vì vậy kết quả cuối cùng và công tâm nhất về sức mạnh chiến đấu cơ F-16 sẽ phụ thuộc vào tình hình thực chiến trên chiến trường, khi nó phải đối đầu với một đối thủ thực sự mạnh là quân đội Nga.

Vì thế, màn đối đầu giữa chiến đấu cơ F-16 do Mỹ sản xuất và các máy bay quân sự Nga được giới quan sát quan tâm đặc biệt.