Vì sao Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa nối lại đàm phán quân sự cấp cao?

Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Trung Quốc vào tháng trước đã hoan nghênh một thỏa thuận nối lại đàm phán quân sự cấp cao như một bước tiến tới cải thiện quan hệ song phương

“Trung Quốc rất coi trọng mối quan hệ quốc phòng với Mỹ và các lực lượng vũ trang Trung Quốc sẵn sàng hợp tác để thực hiện một cách nghiêm túc sự đồng thuận mà hai lãnh đạo đã đạt được”, Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ vẫn khẳng định

Mặc dù Bắc Kinh công khai nói về sự cần thiết phải ổn định quan hệ Mỹ - Trung theo tinh thần cuộc gặp của hai nguyên thủ quốc gia ở San Francisco nhưng việc kết nối lại liên lạc quốc phòng đang không có tiến triển

Các quan chức Mỹ cho rằng, trở ngại đáng kể là Trung Quốc vẫn chưa bổ nhiệm một Bộ trưởng Quốc phòng mới, thay thế Tướng Lý Thượng Phúc đã bị thôi chức từ cuối tháng 10/2023.

Điều đó có nghĩa là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin không có đối tác để gọi điện hoặc gặp gỡ và Bắc Kinh vẫn chưa đưa ra người thay thế phù hợp.

Ông John Kirby, người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia, nói với các phóng viên: “Chúng tôi kêu gọi họ sớm bổ nhiệm ai đó, vì rất mong muốn những cuộc liên lạc đó diễn ra”.

Các cuộc đối thoại về hậu cần đang diễn ra để đảm bảo các cuộc họp của lãnh đạo quốc phòng Mỹ - Trung diễn ra đúng lịch trình. Nhưng một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ giấu tên cho biết: “Chúng tôi đã thấy một danh sách dài các lý do và sự chậm trễ trong 2 năm qua”.

Vào tháng 8-2022, Trung Quốc đã cắt đứt liên lạc giữa các chỉ huy quân sự như một sự trả đũa cho chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi.

Căng thẳng lại tăng vọt vào tháng 2/2023, khi Mỹ bắn hạ một khinh khí cầu của Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc đã từ chối sắp xếp cuộc gặp cấp Bộ trưởng Quốc phòng vì ông Lý Thượng Phúc đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ.

Ngay như Tướng Charles Quinton Brown Jr, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ sau khi nhậm chức vào tháng 10 đã gửi thư tới người đồng cấp Trung Quốc và tỏ ý sẵn sàng tổ chức một cuộc họp.

Nhưng đến tuần vừa rồi, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ vẫn chưa nói chuyện được với người đồng cấp của mình.

Việc Bắc Kinh trì hoãn việc nối lại liên lạc quân sự cấp cao với Mỹ đã làm tăng thêm mức độ bất ổn nguy hiểm cho mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai nước.

Ví như, khi căng thẳng trên eo biển Đài Loan tăng cao, Washington và Bắc Kinh mất đi các kênh cấp cao đáng tin cậy cần thiết để giảm leo thang các cuộc chạm trán giữa quân đội hai nước.

Gần đây, Bắc Kinh cũng tăng cường thách thức đối với các tàu Philippines ở Biển Đông, khiến Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo sẽ đáp trả các cuộc tấn công vũ trang theo Hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Philippines

Tất cả những điều này đang làm tăng nguy cơ thông tin sai lệch, có thể gây ra một cuộc đối đầu quân sự nguy hiểm giữa Mỹ và Trung Quốc