Ukraine muốn nhận hàng loạt xe tăng từ Đông Âu, lộ diện ứng viên sáng giá

Xe tăng từ Đông Âu bao gồm những chiếc T-72M4CZ hay thậm chí là PT-91M, tức là những chiến xa không theo chuẩn NATO có thể sẽ được chuyển giao cho Quân đội Ukraine.

Kể từ khi chiến tranh giữa Nga và Ukraine bùng nổ vào ngày 24/2, các nước phương Tây tiếp tục cung cấp một lượng vũ khí đáng kể cho cả Quân đội Ukraine và các lực lượng dân quân liên kết với chính phủ.

Đáng chú ý nhất trong số này là tên lửa chống tăng có điều khiển và tên lửa phòng không vác vai - vốn là chìa khóa cho phép bộ binh Ukraine thách thức Quân đội Nga một cách phi đối xứng.

Việc giao hàng quân sự cho Ukraine đã được phương Tây thực hiện trong vài năm gần đây, nhưng bắt đầu tăng vọt kể từ cuối năm 2021, trước khi bùng nổ các cuộc xung đột công khai.

Chính phủ Ukraine đã nhiều lần yêu cầu phương Tây can thiệp quân sự vào cuộc xung đột chống lại Nga, đồng thời họ cũng kêu gọi cung cấp các thiết bị mới, bao gồm máy bay chiến đấu và gần đây là xe tăng.

Đáng chú ý là Ukraine sở hữu nhiều xe tăng hơn bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác với hơn 850 chiếc trong thành phần tác chiến, mặc dù vậy họ được cho là đã phải nhận những tổn thất đáng kể khi giao chiến.

Ngoài ra Lục quân Ukraine có trong tay một trong những lực lượng xe tăng lạc hậu nhất trên Cựu lục địa, bao gồm những chiếc T-72A và T-64B từ thập niên 1970, với một vài trường hợp ngoại lệ đã không đã nhận được những nâng cấp đáng kể.

Một số quốc gia NATO trước đây thuộc Hiệp ước Warsaw vẫn giữ lại kho xe tăng Liên Xô, chúng có khả năng được tích hợp dễ dàng vào Quân đội Ukraine, mặc dù khả năng chuyển giao và liệu các nước có sẵn sàng chia tay với thiết giáp của họ hay không vẫn còn nhiều nghi vấn.

Yêu cầu của Ukraine là hơi bất thường vì nước này có hơn 1.000 xe tăng dự trữ, nhiều chiếc như T-80 thậm chí có khả năng hơn nhiều nhưng không được triển khai tích cực do chi phí hoạt động của chúng quá cao.

Khả năng nữa là các cuộc không kích và tên lửa Nga đã gây thiệt hại đáng kể cho lượng xe tăng dự trữ của Ukraine, hoặc chúng đang ở trong tình trạng quá kém, chưa sẵn sàng chiến đấu sau nhiều thập kỷ bị lãng quên.

Một khả năng khác là Ukraine đang tìm kiếm các loại xe tăng có chi phí hoạt động thấp hơn và nhu cầu bảo dưỡng thấp hơn T-80, nhưng vẫn tinh vi hơn T-72 và T-64 của họ.

Cũng không loại trừ một khả năng khác là yêu cầu của Kiev, cụ thể là đối với 500 xe tăng NATO, có thể nhằm mục đích chính trị và không phản ánh nhu cầu thực sự của các lực lượng vũ trang Ukraine.

Một số xe tăng do các quốc gia thành viên NATO trang bị có thể tương thích Ukraine và tương đối đơn giản để chuyển đổi các tổ lái Ukraine sang, đáng chú ý nhất là T-72M các phiên bản của Slovakia, Cộng hòa Séc, Bulgaria và Hungary.

Nhưng ứng viên sáng giá nhất theo nhận xét là Ba Lan, Warsaw đang duy trì 318 chiếc T-72A và T-72M1 cùng 232 chiếc PT-91 - một phiên bản của T-72 mà Liên Xô đã chuyển giao công nghệ để lắp ráp theo giấy phép.

Cho đến nay, Ba Lan là nước vận hành nhiều xe tăng Liên Xô nhất trong NATO, và phụ thuộc vào chúng ít hơn đáng kể so với các nước khác, do họ đã mua hơn 120 chiếc Leopard II của Đức và còn đặt hàng 250 chiếc M1A2 Abrams từ Mỹ.

Dự kiến nhiều xe tăng T-72 sẽ bị loại Ba Lan bỏ khi nhận Abrams, quốc gia này có điều kiện nhất để tặng cho Ukraine. Hơn nữa, Ba Lan có lập trường cứng rắn nhất trong số các nước thành viên EU với Nga và quyết định như vậy có thể chấp nhận được về mặt chính trị.

Đặc biệt, PT-91 có nhu cầu bảo dưỡng tương đương T-72, nó được cải tiến với công nghệ sau những năm 1980, bao gồm cả kính ngắm nhiệt, khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho Quân đội Ukraine với khả năng vượt trội so với hàng tồn kho lỗi thời hiện nay.

Mặc dù kém xa T-84 Oplot hiện đại, PT-91 được coi là tiên tiến hơn T-64B và T-72A khoảng 20 - 25 năm về mặt điều khiển hỏa lực. Việc chuyển giao như vậy có được thực hiện hay không vẫn phải xem xét, nhưng khả năng là hoàn toàn khả thi.