Khi chính trị lấn sân thể thao

Ukraine có thể bị tẩy chay ở Euro 2012

ANTĐ - Sẽ diễn ra từ ngày 8-6 đến 1-7, vòng chung kết (VCK) Euro 2012 là sự kiện quốc tế lớn nhất tại Ukraine. Tuy nhiên, 5 tuần trước khi cuộc tranh tài diễn ra, một cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng đối với nước đồng chủ nhà Ukraine.

Ngày 1-5, Mỹ đã gây sức ép yêu cầu Ukraine thả cựu Thủ tướng đang bị bắt giam Yulia Tymoshenko khi bà tuyệt thực có thể dẫn đến việc Liên minh châu Âu (EU) tẩy chay giải vô địch bóng đá châu lục Euro 2012. Bà Tymoshenko đang bị tù giam từ cuối tháng 12 - 2011 tại trại cải tạo ở Kharcov vì bị  cáo buộc cố tình sử dụng quyền lực vào các mục đích riêng. Tuy nhiên, phương Tây lại khẳng định, tất cả đều nằm trong kịch bản của phe đối lập với cựu Thủ tướng Tymoshenko. Tuyên bố của Bộ trưởng ngoại giao Mỹ Hillary Clinton đã khiến chính quyền Ukraine gặp thêm rắc rối chỉ vài tuần trước khi Euro 2012 khai mạc. 

Hôm 3-5, phái bộ của Liên minh châu Âu (EU) tại Thủ đô Kiev cho biết tất cả các ủy viên EU sẽ tẩy chay các sự kiện của Euro 2012 để phản đối cách đối xử của Kiev đối với cựu Thủ tướng Ukraine Yulia Tymoshenko- có biệt danh là "Nữ hoàng khí đốt". Một số lãnh đạo châu Âu cũng đang xem xét hủy chuyến đi tới Ukraine nhằm phản đối cách đối xử của Kiev đối với bà Tymoshenko. Thủ tướng Đức Angela Merkel cảnh báo rằng bà và các thành viên nội các Đức sẽ không dự một trận đấu nào ở Ukraine nếu Chính phủ của Tổng thống Viktor Yanukovych không cải thiện cách đối xử với bà Tymoshenko, người đã cáo buộc giới chức hiện nay đã ngược đãi bà trong tù và đã tuyệt thực từ ngày 20-4. Đức là nước có đội tuyển sẽ chơi trận đầu tiên ở vòng bảng trên đất Ukraina. Bộ trưởng Thể thao Hugh Robertson của Anh cho biết Chính phủ nước này đang cân nhắc khả năng tẩy chay Euro 2012. Ngoài ra, hãng tin AFP cho biết tổng thống các nước Đức, Áo, CH Czech, Ý và Slovenia đồng loạt từ chối tham dự hội nghị các quốc gia Đông và Trung Âu, diễn ra tại thành phố Yalta ở miền nam Ukraine vào hai ngày 11 và 12-5. 

Trong tuyên bố của mình, Bộ Ngoại giao Ukraine khẳng định động thái trên sẽ phá hoại hình ảnh của sự kiện thế thao tầm cỡ quốc tế này, đồng thời gây thiệt hại cho hàng triệu người Ukraine và Ba Lan. Ukraine lên án hành động đe dọa tẩy chay VCK Euro 2012 diễn ra tại nước này vào tháng tới của EU là “cực kỳ tiêu cực”.

Ba Lan – nước đồng chủ nhà Euro 2012 cũng kịch liệt phản bối hành động tẩy chay này. Tổng thống Ba Lan Bronislaw Komorowski đã chỉ trích các cuộc kêu gọi tẩy chay Euro. Ông cho rằng giải vô địch châu Âu "không phải là tài sản của các chính trị gia". Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nhấn mạnh không được phép lấy nguyên cớ chính trị để phá hoại ngày hội thể thao của châu lục. Nhà lãnh đạo Chính phủ Ba Lan nêu rõ mặc dù chăm chú theo dõi và lo lắng về những gì đang xảy ra với bà Tymoshenko, nhưng ông không đồng tình và không chấp nhận mọi ý đồ cũng như lời kêu gọi đòi tẩy chay VCK Euro-2012 tại Ukraine. 

Trong khi đó, phát biểu với báo giới, Thủ tướng đồng thời là Tổng thống đắc cử Nga, ông Vladimir Putin tuyên bố không nên gắn tình hình xung quanh cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko với việc tiến hành các trận đấu thuộc VCK Euro-2012tại Ukraine. Ông Putin khẳng định: "Tôi cho rằng dưới bất kỳ hoàn cảnh nào, không nên gắn chính trị, kinh doanh và các vấn đề khác với thể thao, mà phải ủng hộ và tuân thủ nguyên tắc do Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đề ra và thực thi, là "Thể thao ngoài chính trị". Thủ tướng Putin nhấn mạnh Nga sẵn sàng đón bà Tymoshenko đến điều trị tại mọi bệnh viện tốt nhất của Liên bang Nga vào mọi thời điểm nếu như chính quyền Ukraine cho phép. 

Một số nghị sĩ EU thậm chí còn yêu cầu chủ tịch Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA) ông Michel Platini và UEFA phải có hành động mạnh mẽ để phản ứng lại tình hình chính trị ở Ukraine. Các nhà lãnh đạo bóng đá khắp châu Âu thừa nhận họ đã nhận được những lời kêu gọi dời hoặc hoãn sự kiện bốn năm một lần ở Ba Lan và Ukraine dự kiến bắt đầu vào ngày 8-6 này trước khi phiên tòa ở Kiev có phán quyết cuối cùng vào ngày 1-7. Trên thực tế, UEFA có “kế hoạch B” chuyển các trận đấu ở Ukraine sang Ba Lan. Việc chuẩn bị cho “kế hoạch B” được đẩy nhanh sau vụ nổ ở Dnipropetrovsk. Dù vậy, ông Platini nhấn mạnh không nên tước quyền tổ chức VCK Euro 2012 của Ukraine chỉ vì nước này “kém ổn định” hơn các quốc gia châu Âu khác. Giới bóng đá nói điều này rất khó xảy ra bất chấp nguy cơ chủ nhà sẽ bẽ mặt vì không nhà lãnh đạo châu Âu nào có mặt ở các trận đấu tổ chức ở bốn thành phố Ukraine. 

Các nhà quan sát bình luận nhiều khả năng chính quyền Ukraine phải trả tự do cho bà Tymoshenko để đảm bảo VCK Euro 2012 diễn ra êm ả và có sự hiện diện đầy đủ của các quan chức EU.