Tương lai nào cho Sukhoi SSJ-100 sau tai nạn?

ANTĐ - Thay vì gây ấn tượng với các khách hàng tiềm năng trong đợt bay trình diễn tại châu Á, vụ tai nạn thảm khốc của máy bay phản lực siêu âm tối tân của Nga đang phủ bóng lên các hợp đồng đầy hứa hẹn.
Máy bay phản lực siêu âm SSJ-100
Máy bay phản lực siêu âm SSJ-100

Toàn bộ 45 người trên máy bay có khả năng đã thiệt mạng hoàn toàn sau khi máy bay va phải sườn núi đỉnh Salak ở gần thành phố Bogor, cách thủ đô Jakarta không xa.

Chiếc máy bay siêu âm SSJ-100 này là mẫu máy bay dân dụng đầu tiên được sản xuất kể từ khi Liên Xô tan rã. Và đây được coi là 'niềm hy vọng lớn' để khôi phục ngành công nghiệp hàng không thương mại của Nga.

Nhà sản xuất chính của máy bay là hãng Sukhoi của Nga cùng một loạt các tên tuổi hàng đầu của Mỹ và châu Âu. Indonesia là chặng dừng chân thứ tư trong loạt bay biểu diễn tại 6 nước châu Á, với tên gọi 'Chào châu Á'.

Cho tới nay, Sukhoi đã nhận được 170 đơn hàng cho SSJ-100 trên khắp toàn cầu. Kartika Airlines, Sky Aviation và Queen Air cùng với một loạt hãng hàng không khác dự định mua ít nhất là 48 chiếc SSJ-100.

"Kế hoạch của chúng tôi là đặt hàng 30 chiếc từ giờ tới năm 2014 để củng cố đội bay của chúng tôi" - Arifin Seman, một trong những lãnh đạo điều hành cao cấp của Kartika. "Nhưng chúng tôi sẽ chờ kết quả của việc điều tra trước khi đưa ra các quyết định sau đó"

Krisman Tarigan - chủ tịch kiêm giám đốc của hãng Sky - cũng đồng tình quan điểm trên dù đã đặt hàng 12 chiếc SSJ-100. "Vẫn còn quá sớm để nói. Nhưng chúng tôi không loại trừ khả năng sẽ hủy bỏ đơn hàng nếu như kết quả cho thấy vụ tai nạn là do máy bay không bay được" - ông Tarigan nói.

Phía Nga cũng lên tiếng bảo vệ chiếc máy bay phản lực siêu âm tối tân của mình. 'Tất cả chuyện này đều buồn và bi thương" - Dmitry Rogozin, Phó Thủ tướng phụ trách các ngành công nghiệp quốc phòng, nói.

"Chiếc máy bay đã có một tương lai sáng lạn" - ông Rogozin nói.

Trong chuyến bay biểu diễn đầu tiên tại Jakarta, máy bay không gặp trục trặc gì. Nhưng trong chuyến sau, máy bay cất cánh được 21 phút và biến mất khỏi màn hình rađa. Trước đó, khi đang ở độ cao hơn 3000m, máy bay xin phép hạ độ cao xuống còn hơn 1800m. Trong khi ngay sát máy bay là đỉnh Salak cao hơn 2.100m. Kết quả, máy bay đụng phải sườn núi Salak và đã rơi xuống khu vực rừng núi.

Uẩn khúc trong vụ tai nạn là tại sao phi công lại xin phép hạ độ cao khi bay tại địa hình rừng núi, với các ngọn núi lửa cao như vậy. Và ai đã cho phép phi công hạ độ cao. Các đoạn băng ghi lại các cuộc trao đổi sẽ được điều tra rõ ràng. Nhưng nhiều người cho rằng chúng khó có thể được công bố sớm.

Hãng tin RIA của Nga hôm nay đưa tin, việc điều tra nguyên nhân vụ việc có thể kéo dài mất 1 năm.

Các đối tác nước ngoài hàng đầu châu Âu và Mỹ tham gia lắp ráp máy bay SSJ-100
Các đối tác nước ngoài hàng đầu châu Âu và Mỹ tham gia lắp ráp máy bay SSJ-100

Cùng với sự do dự của khách hàng và thời gian chờ đợi điều tra, các đơn hàng trước đó đã ký chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, hoặc trì hoãn.

Chiếc máy bay tầm trung có mức giá 'dễ chịu' vào khoảng 35 triệu USD, có thể chở được gần 100 người, và hoạt động trong tầm dưới 4500km. Đây là các lợi thế để SSJ-100 có thể cạnh tranh với các đối thủ trong phân khúc thị trường máy bay tầm trung như máy bay của Bombardier Inc. (Canada) và Embraer SA của Brazil. 

 Tom Ballantyne - chuyên gia về hàng không tại Sydney - cho rằng các khách hàng tương lai sẽ xem xét kỹ lưỡng kết quả điều tra vụ tai nạn để tìm ra các dấu vết về sai sót của máy bay.

"Nếu như đó là một lỗi về kỹ thuật... thì đó rõ ràng sẽ là một vấn đề rất nghiêm trọng cho họ" - Ballantyne nói. "Nhưng nếu đó là lỗi của phi công hoặc lỗi của kiểm soát không lưu, đó có thể sẽ không tệ lắm bởi vì rõ ràng họ có thể nói rằng: 'Vậy thì đó không phải là do máy bay'".

SSJ-100 đã có chuyến bay thương mại đầu tiên vào tháng Tư nămn ngoái.

Trong một tuyên bố vào hôm qua, cơ quan đánh giá Fitch cho rằng vụ tai nạn sẽ 'ảnh hưởng tiêu cực' tới các đơn hàng của Sukhoi Superjet trong thời gian trước mắt.

"Vụ tan nạn cho thấy một bước lùi thêm đối với ngành công nghiệp hàng không dân dụng đầy tham vọng của Nga". Cơ quan này cũng nói thêm rằng thành công của chiếc phản lực siêu âm này "đặc biệt quan trọng khi đó là chiếc máy bay thương mại đầu tiên được khởi động".

Kể từ khi tham gia phục vụ thương mại, "máy bay đã bị trì hoãn phát triển trong suốt 3 năm, không được thị trường đón nhận nhiều lúc ban đầu và có một số khó khăn nhỏ khi hoạt động" - trích tuyên bố của Fitch.

Indonesia dự định đặt hàng 8 chiếc SSJ-100.

Tháng 1/2011, SSJ-100 đã được Ủy ban Hàng không Liên quốc gia cấp giấy chứng nhận.

Tháng 2/2012, SSJ-100 được Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu chứng nhận. SSJ-100 có thể bay với tốc độ tối đa là 0.81Mach và đạt độ cao hơn 12.000m.

Trong buổi triển lãm hàng không MAKS, trong số hơn 10 tỉ USD thỏa thuận được ký kết, SSJ-100 đã lập kỷ lục trong danh sách  bán chạy nhất.

Kể từ chuyến bay thương mại đầu tiên vào tháng 4/2011, SSJ-100 đã thực hiện hơn 300 chuyến bay. Hiện nay, hai hãng hàng không nội địa của Nga là  Armavia và Aeroflot đang vận hành 8 máy bay SSJ-100.

Cho tới nay, hãng hàng không nội địa của Nga là Aeroflot tuyên bố vẫn sử dụng SSJ-100 sau khi tai nạn xảy ra tại Indonesia.