| |
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Lebanon Riad Salameh |
Theo lịch dự kiến, Thống đốc Riad Salameh cần trình diện trước các công tố viên Pháp vào ngày 16-5 trong một phần của cuộc điều tra đang diễn ra ở châu Âu. Ông Chanez Mensous, luật sư tại Sherpa - tổ chức phi chính phủ chống tham nhũng của Pháp, cùng với các tổ chức khác đã đệ đơn khiếu nại nhằm vào ông Salameh và các cộng sự vào tháng 5-2021. Ngay sau đó, Thống đốc Salameh đã trả lời rằng ông sẽ kháng cáo quyết định mang tính “vi phạm pháp lý rõ ràng”. Ông cũng chỉ trích quá trình tư pháp của Pháp, nói rằng một số thông tin bí mật về vụ án đã bị rò rỉ cho giới truyền thông.
Một nhóm tư pháp châu Âu từ Pháp, Đức và Luxembourg đã tiến hành một cuộc điều tra tham nhũng về một loạt tội phạm tài chính mà họ cáo buộc là do ông Salameh và một danh sách dài các cộng sự của ông ta thuộc Ngân hàng Trung ương Lebanon, cũng như các ngân hàng thương mại và công ty kiểm toán của Lebanon, thực hiện. Các cáo buộc bao gồm làm giàu bất hợp pháp và rửa tiền lên đến 330 triệu USD.
Thống đốc Salameh, 72 tuổi, đã nhiều lần phủ nhận mọi cáo buộc chống lại ông. Ông đã khẳng định tài sản có được từ công việc trước đây là nhân viên ngân hàng đầu tư tại Merrill Lynch, tài sản được thừa kế và các khoản đầu tư. Ba chính phủ châu Âu vào tháng 3-2022 đã đóng băng hơn 130 triệu USD tài sản liên quan đến cuộc điều tra. Trong chuyến thăm Lebanon vào tháng 3, phái đoàn châu Âu đã thẩm vấn ông Salameh về các tài sản và khoản đầu tư của Ngân hàng Trung ương Lebanon ở nước ngoài, một căn hộ ở Paris mà Thống đốc cùng công ty môi giới Forry Associates Ltd của ông Raja Salameh - anh trai ông sở hữu.
Theo một quan chức tư pháp cấp cao của Lebanon, ông Riad Salameh chưa nhận được lệnh triệu tập từ Paris. Quan chức này cho biết, thẩm phán Lebanon đã gửi thông báo tới ông Salameh trong 2 tuần qua, nhưng lần nào cũng bị trả lại vì Thống đốc không có mặt tại văn phòng để nhận thông báo. Tháng trước, nhà chức trách Pháp đã ấn định phiên điều trần diễn ra vào ngày 16-5 và Lebanon đã dỡ bỏ lệnh cấm đi lại đối với ông Salameh, người cũng đang bị cơ quan trong nước điều tra. Trong cuộc điều tra ở Lebanon, công tố viên Raja Hamoush của Beirut vào cuối tháng 2 đã buộc tội ông Salameh, anh trai ông và một cộng sự thân cận về tội tham nhũng, bao gồm biển thủ công quỹ, giả mạo, làm giàu bất chính, rửa tiền và vi phạm luật thuế.
Từng được ca ngợi là người bảo vệ sự ổn định tài chính của Lebanon, Thống đốc Salameh ngày càng bị đổ lỗi cho cuộc khủng hoảng tài chính của đất nước. Nhiều người cho rằng ông đã gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế khiến 3/4 dân số 6 triệu người của Lebanon rơi vào cảnh nghèo đói. Kể từ đó, các ngân hàng của Lebanon đã bị vùi dập khi hàng triệu người phải vật lộn với lạm phát tăng vọt, tỷ lệ thất nghiệp cao. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố hôm 16-5, nền kinh tế tiền mặt chiếm gần 46% GDP của đất nước, do các quan chức trì hoãn việc thực hiện các cải cách kinh tế quan trọng mà cộng đồng quốc tế yêu cầu. Phó Thủ tướng Saade Shami chỉ trích các chính trị gia Lebanon và “các nhóm lợi ích” cản trở cải cách và thiếu khẩn trương giải quyết khủng hoảng, đồng thời cho rằng “tầng lớp nắm giữ kinh tế truyền thống cư xử như thể họ sống trên một hành tinh khác”.
Nhiệm kỳ của ông Salameh kết thúc vào tháng 7 và trong khi không có người kế nhiệm rõ ràng, vị Thống đốc kỳ cựu này đã nói trong các cuộc phỏng vấn trên truyền hình rằng ông dự định từ chức. Trong khi vào tuần này, nhóm luật sư đại diện cho ông Salameh, anh trai ông và cộng sự thân cận Marianne Hoayek đã làm đơn đề nghị đình chỉ cuộc điều tra của châu Âu cho đến khi cuộc điều tra riêng của Lebanon về Thống đốc hoàn tất.
Nadim Houry, người đứng đầu tổ chức tư vấn Sáng kiến Cải cách Ảrập có trụ sở tại Paris cho biết, ông tin rằng những hành động mới nhất của Thống đốc Salameh và của các nhà lãnh đạo chính trị và tài chính Lebanon, là những nỗ lực nhằm ngăn chặn cuộc điều tra của châu Âu. “Ông Salameh vẫn được giai cấp chính trị, vốn có mối liên hệ mật thiết với cơ quan tư pháp ở Lebanon, bảo vệ. Họ biết rằng họ không thể thao túng quá trình tư pháp ở Pháp như cách họ làm ở Lebanon”, ông Nadim Houry nói.