Qua đèo Đá Đẽo

ANTĐ - Trên đường Trường Sơn, con đường huyền thoại gắn với một thời hào hùng lửa đạn, đèo Đá Đẽo là một trong những địa danh khốc liệt với nhiều chiến công lừng lẫy và cả những hy sinh mất mát. 

Qua đèo Đá Đẽo ảnh 1

Từ Đồng Hới lên đường Trường Sơn (đường Hồ Chí Minh) rồi lên đèo Đá Đẽo chỉ chừng 100km. Đèo ẩn mình sau bức màn xanh thẫm của rừng Trường Sơn ở phía tây tỉnh Quảng Bình. Nếu đi theo đường Hồ Chí Minh, chỉ cần đến địa phận Tân Kỳ, Nghệ An là bắt đầu thấy những cột mốc cây số báo khoảng cách tới đèo Đá Đẽo. Đèo Đá Đẽo có tên gọi như vậy bởi đèo nằm vắt ngang qua đỉnh một ngọn núi đá vôi với chiều dài hơn chục   kilomet. Trong chiến tranh, đèo chỉ là một con đường mòn nhưng khi những thế hệ thanh niên xung phong mở đường Trường Sơn, người đi trước đẽo đá mở đường cho người sau tiến bước, bởi vậy mà đèo có tên Đá Đẽo. 

Trước kia, đường đèo Đá Đẽo hiểm trở và nổi tiếng khó đi, nguy hiểm, lại có vị trí chiến lược trên con đường quốc lộ 15 nối từ Bắc vào Nam nên đây trở thành điểm đánh phá ác liệt của bom mỹ. Để thông được con đèo cho bộ đội di chuyển vào Nam những năm đánh Mỹ, đã có nhiều chiến sỹ, thanh niên xung phong mở đường đã bỏ lại tuổi xuân trên những phiến đá xanh của con đèo. Ngày nay, trên đỉnh con đèo ác liệt xưa vẫn còn một tấm bia đá ghi lại điểm trọng yếu “Đèo Đá Đẽo trọng điểm bắn phá ác liệt của không quân Mỹ từ năm 1965 đến 1972” cũng là để  những ai qua đèo tưởng nhớ về những người chiến sỹ đã hy sinh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc tại nơi bom đạn khốc liệt này.

Ngày nay, đi dọc đường Hồ Chí Minh trong bát ngát hương rừng, qua đèo Đá Đẽo, dừng chân bên bia đá ngắm nhìn cảnh núi rừng vắng lặng thâm u, thi thoảng vọng ra tiếng chim rừng “bắt cô trói cột” từ xa thẳm. Đèo của ngày nay phẳng phiu, rộng rãi giữa mênh mang núi rừng Trường Sơn hùng vĩ. Qua đèo Đá Đẽo không xa là ngã ba đường, nơi phân chia hai nửa Đông - Tây đường Trường Sơn huyền thoại. Những tâm hồn Việt qua đây sẽ cảm nhận, ghi nhớ như mình đang đi qua một phần lịch sử hào hùng của dân tộc. Những câu chuyện xưa về một con đèo văng vẳng những âm thanh như trầm tích tạc vào đá núi. Qua đèo Đá Đẽo, thắp nén tâm hương, tĩnh lòng cảm nhận về quê hương, đất nước, về một Trường Sơn xanh bát ngát hương rừng.