Phòng tránh tác dụng phụ của thuốc

• [ẢNH] Những tác dụng phụ của thuốc giảm đau mà bạn nên biết
• Sai lầm khi uống thuốc viên dẫn đến tác dụng phụ độc hại

Phát ban da

Những phản ứng này thường liên quan đến phát ban với các triệu chứng khác trên toàn cơ thể, chẳng hạn như sốt, có thể phát triển vài tuần sau khi bắt đầu điều trị hoặc đôi khi là sau ngừng dùng một loại thuốc. Nếu bạn nhận thấy phát ban mới cùng với các triệu chứng khác, sau khi bắt đầu dùng một loại thuốc, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp.

Đau ngực

Đau ngực không phải lúc nào cũng có nghĩa là đau tim và không được bỏ qua. Trong trường hợp người bệnh đang dùng một số loại thuốc nhất định, cơn đau ngực không thuyên giảm có thể là điều đáng lo ngại. Mặc dù không phổ biến, một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ đau tim và nếu người bệnh có bệnh tim từ trước hoặc các yếu tố nguy cơ khác, cần dùng thuốc một cách thận trọng hoặc tránh hoàn toàn.

Nhịp tim không đều

Một số loại thuốc có thể kéo dài thời gian tim cần để thiết lập lại giữa các nhịp đập. Đây được gọi là kéo dài QT (hoặc hội chứng QT kéo dài). Kéo dài QT có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về nhịp tim có khả năng đe dọa tính mạng. Khoảng QT kéo dài không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng đáng chú ý. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể phát hiện ra trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, bạn nên đi khám ngay nếu bị nhịp tim nhanh, rối loạn…

Chảy máu

Nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu để điều trị hoặc ngăn ngừa cục máu đông, chảy máu là tác dụng phụ thường gặp. Ví dụ về thuốc làm loãng máu bao gồm: Warfarin, apixaban, rivaroxaban, aspirin, clopidogrel… Khi dùng những loại thuốc này, bạn có thể thấy chảy máu nhẹ, chẳng hạn như bầm tím nhiều hơn, chảy máu nướu răng… Mặc dù ít phổ biến hơn, nhưng một số loại thuốc khác cũng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, thường xảy ra khi dùng nhiều hơn một loại thuốc hoặc kết hợp với thuốc làm loãng máu.

Động kinh, thay đổi tinh thần

Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ bị động kinh, ngay cả khi bạn chưa từng bị động kinh trước đây. Điều này là do chúng có thể làm giảm ngưỡng động kinh, tức là khả năng bạn bị động kinh. Vì vậy, cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, một số tương tác thuốc nhất định cũng có thể làm tăng nguy cơ co giật... Những thay đổi về trạng thái tinh thần do thuốc thường không phổ biến, nhưng chúng có thể xảy ra nhiều hơn ở người lớn tuổi. Những thay đổi về trạng thái tinh thần có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả thuốc.

Nôn và đau dạ dày

Nhiều loại thuốc có thể gây buồn nôn, nôn, đau dạ dày và các tác dụng phụ khác ở đường tiêu hóa (GI). Mặc dù khó chịu, nhưng những tác dụng phụ này thường nhẹ và cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, đôi khi tác dụng phụ của GI có thể trở nên nghiêm trọng mặc dù hiếm gặp. Tình trạng này có thể chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng hơn từ thuốc, chẳng hạn như viêm tụy hoặc túi mật... Đau dạ dày nghiêm trọng, ngày càng tệ hơn hoặc không khỏi cần phải đi khám.

Thay đổi thị lực

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến thị lực như mất thị lực đột ngột, nhìn đôi hoặc bất kỳ triệu chứng thị giác bất thường nào khác. Đôi khi những thay đổi về thị lực này có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn ngoài những tình trạng chỉ ảnh hưởng đến mắt. Nếu bạn nhận thấy thị lực thay đổi cùng với cơn đau đầu mới, cần đi khám ngay lập tức.

Làm thế nào giảm tác dụng phụ của thuốc?

Tuổi tác là yếu tố quan trọng để đánh giá khả năng xảy ra tác dụng phụ của thuốc. Người già và trẻ em dễ bị tác dụng phụ của thuốc hơn. Do đó, trước khi sử dụng thuốc cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Chế độ ăn, nước uống, hút thuốc và uống rượu đều có thể ảnh hưởng đến sự xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ.

Một số yếu tố cá nhân cũng đóng một vai trò quan trọng trong khả năng xảy ra tác dụng phụ. Gene cũng ảnh hưởng đến phản ứng của cơ thể với thuốc và yếu tố di truyền chiếm 20-95% khả năng biến đổi của bệnh nhân. Nếu thận không hoạt động bình thường thì tác dụng phụ của thuốc sẽ dễ xảy ra hơn, nếu bạn đang dùng thuốc được bài tiết qua thận. Một số loại thuốc khác có thể mất tác dụng khi chức năng thận suy giảm.

Một số enzyme gan ở phụ nữ có hoạt động thấp hơn. Tỷ lệ mỡ và nước trong cơ thể cao hơn và độ thanh thải thuốc qua thận giảm hơn nam giới. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhiễm độc gan do thuốc, tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, phản ứng dị ứng da và hội chứng QT kéo dài cao hơn ở nữ giới. Mặc dù các tác dụng phụ không thể tránh được hoàn toàn nhưng bạn có thể giảm thiểu và ngăn ngừa chúng bằng cách làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc bác sĩ.