Pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 Shilka của Nga uy lực ra sao?
Việt Hùng
ANTD.VN - ZSU-23-4 Shilka là hệ thống pháo phòng không tự hành có tốc độ bắn 4.000 phát/phút với tầm bắn hiệu quả khoảng 2,5 km, được trang bị radar dẫn bắn có thể phát hiện mục tiêu ở cự ly đến 20 km.
ZSU-23-4 Shilka được coi là đỉnh cao của công nghiệp quốc phòng Liên Xô, loại vũ khí đánh chặn này chính thức đưa vào trang bị vào năm 1962.
Sự xuất hiện của tổ hợp pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 Shilka lúc đó đã tạo nên một cuộc cách mạng trong khả năng phòng không của Liên Xô.
Sau khi được đưa vào biên chế, pháo phòng không ZSU-23-4 Shilka đã chứng tỏ sự lợi hại khi xuất hiện trong các cuộc xung đột mà chúng tham gia.
Trong thời Chiến tranh Lạnh, ZSU-23-4 Shilka là một trong những mối đe dọa đối với máy bay tầm thấp của phương Tây.
ZSU-23-4 Shilka còn được mệnh danh là "vua phòng không tầm thấp" trong thập niên 1960-1970 cho tới khi những tổ hợp phòng không hiện đại hơn ra đời.
Với 4 khẩu pháo 23mm có tốc độ bắn nhanh và liên tục, gần như không trực thăng hay máy bay ném bom nào có tốc độ bay thấp mà thoát khỏi lưới lửa của nó.
Các trực thăng, máy bay chiến đấu khi đang cất hạ cánh mà lọt vào trong tầm bắn của pháo ZSU-23-4 Shilka thì khả năng bị tiêu diệt rất cao.
Ngoài khả năng phòng không cốt lõi thì tổ hợp ZSU-23-4 Shilka vẫn có khả năng tấn công mục tiêu mặt đất, xung đột tại Syria đã cho thấy rõ điều này.
ZSU-23-4 Shilka đã được chứng minh trong nhiều cuộc xung đột nhất là tác chiến đô thị và ở khu vực rừng núi.
Chúng cũng có thể dễ dàng phá hủy các mục tiêu như xe bọc thép nhẹ, xe quân sự,...
Hệ thống pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 Shilka có trọng lượng 19 tấn; chiều dài 6,535 m; chiều rộng 3,125 m; chiều cao 2,576 m; kíp chiến đấu 4 người.
Phần thân của pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 được sửa đổi từ khung gầm xe bánh xích GM-575.
ZSU-23-4 được trang bị động cơ diesel V-6R công suất 280 mã lực, cho tốc độ tối đa 45 km/h, tầm hoạt động tối đa 450 km.
Trên tháp pháo là 4 pháo 2A7 cỡ nòng 23 mm với 2.000 viên đạn, tốc độ bắn 4.000 viên/phút, có thể bắn trúng các mục tiêu đang bay với tốc độ 450 m/s, tầm bắn hiệu quả lên tới 2.500 m.
ZSU-23-4 có khả năng chiến đấu ngay trong hành tiến, dừng ngắn hoặc tại trận địa cố định.
Tổ hợp phòng không này có thể nhằm chống lại các phương tiện chiến đấu đường không như máy bay chiến đấu, trực thăng vũ trang, các phương tiện tiến công đường không tầng thấp khác và mục tiêu mặt đất.
Hiện Nga đã nâng tổ hợp phòng không này lên chuẩn ZSU-23-4M4/M5 giúp tăng xác suất diệt mục tiêu tới 0,6 (tương ứng với xác suất diệt mục tiêu của tổ hợp phòng không tấm ngắn) khi xạ kích mục tiêu bay trong tầm hoả lực với cơ số 300 viên đạn.
Chương trình nâng cấp ZSU-23-4M4/M5 nhắm tới mục tiêu nâng cao tính năng chiến đấu, phối hợp chỉ huy chiến đấu và điều kiện sinh hoạt của kíp chiến đấu.
ZSU-23-4M4/M5 được thay thế radar ngắm bắn mới nâng cao tính năng chiến đấu; thay thế máy tính phần tử công nghệ tương tự bằng máy tính công nghệ số hiện đại.
Ngoài ra tổ hợp này được: Lắp đặt khí tài tiếp nhận tham số bắn và phân công xạ kích mục tiêu từ khí tài trinh sát/ngắm bắn ngoài xe nhằm phục vụ công tác chỉ huy chiến đấu đồng bộ trong phân đội;
Lắp đặt các bộ khí tài kiểm tra đồng bộ và mô phỏng chiến đấu đa năng để huấn luyện kíp chiến đấu ngay trong xe;
Lắp đặt các khí tài phòng vệ chống bị ngắm bắn bằng vũ khí chính xác của đối phương, giảm phát tán hồng ngoại và bộ điều hoà nhiệt độ.
ZSU-23-4M4/M5 cũng được nâng cấp tính năng vận hành của khung xe bánh xích; thay thế nguồn phát điện phục vụ sinh hoạt và chiến đấu của xe bằng máy phát điện diesel tiết kiệm nhiên liệu.
Khách hàng có thể yêu cầu gắn cho xe ZSU-23-4M4/M5 nâng cấp hệ thống bảng điều khiển và 2 khối giá phóng Strelets-23 mang 4 tên lửa phòng không vác vai Igla.
Với việc lắp đặt tên lửa phòng không Igla, tầm tác chiến của ZSU-23-4M4/M5 tăng lên 5km, độ cao 3,5km với độ chính xác rất cao, lại khó bị gây nhiễu khi sử dụng đầu dò hồng ngoại có tích hợp cảm biến phân biệt mồi bẫy của đối phương.