Phản ứng của quốc tế sau khi tổng thống Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran

Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho rằng, Iran có thể tiếp tục thực hiện thỏa thuận hạt nhân nếu các lợi ích của Tehran với các nước ký thỏa thuận được đảm bảo. Tuy nhiên, ông Rouhani cũng tuyên bố rằng nếu các lợi ích quốc gia của Iran không được đáp ứng, Tehran sẽ nối lại hoạt động làm giàu urani công nghiệp ở tốc độ thông thường

Nhà lãnh đạo Iran cho biết, ông đã ra lệnh cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) tiến hành các bước chuẩn bị cần thiết để đẩy nhanh các hoạt động làm giàu urani nếu JCPOA chỉ còn trên giấy

Tổng thư ký Liên hợp quốc (TTK LHQ) Antonio Guterres hối thúc các nước ký thỏa thuận hạt nhân Iran (gồm Iran và 6 cường quốc Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) tuân thủ những cam kết của mình sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận này

Tuyên bố của ông Guterres nêu rõ: "Tôi kêu gọi các nước tham gia JCPOA tuân thủ hoàn toàn những cam kết riêng rẽ của mình theo JCPOA và tất cả các nước thành viên khác ủng hộ thỏa thuận này". TTK LHQ cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước quyết định trên của Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng những quan ngại liên quan đến việc thực thi thỏa thuận hạt nhân cần phải được giải quyết thông qua những cơ chế được thiết lập trong JCPOA. 

Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini cho biết, EU xác định bảo toàn thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký kết giữa Iran và 6 cường quốc hồi năm 2015, bất chấp việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút nước Mỹ khỏi thỏa thuận này

Bà Mogherini nhấn mạnh thỏa thuận năm 2015 đã đạt được mục đích là đảm bảo Iran không phát triển vũ khí hạt nhân, đồng thời kêu gọi nhân dân Iran và các lãnh đạo nước này tôn trọng thỏa thuận sau quyết định của Tổng thống Mỹ. Đại diện cấp cao EU cũng bày tỏ đặc biệt lo ngại trước thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump về những lệnh trừng phạt mới đối với Iran và khẳng định EU sẽ hành động để bảo vệ những lợi ích kinh tế của mình

Thủ tướng Anh Theresa May bày tỏ rất lấy làm tiếc về quyết định của Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký với Iran năm 2015. Bà May cũng khẳng định Anh sẽ vẫn tiếp tục duy trì thỏa thuận, cho rằng thỏa thuận này giúp cho thế giới "an toàn hơn"

 Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas tuyên bố Đức sẽ nỗ lực duy trì thỏa thuận hạt nhân Iran "quan trọng" bất chấp quyết định của Tổng thống Trump, khi mà theo ông, thỏa thuận này "đảm bảo cho Trung Đông và toàn bộ thế giới an toàn hơn".

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cũng nhận định rằng thách thức lớn nhất hiện nay là làm thế nào để thuyết phục Iran tiếp tục duy trì thỏa thuận vì nếu từ bỏ, điều đó đồng nghĩa với việc Iran sẽ tiếp tục chương trình phát triển vũ khí hạt nhân gây tranh cãi của mình. Như vậy, tình hình an ninh khu vực và thế giới sẽ thực sự trở nên tồi tệ hơn

Ngoài ra, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cho rằng vẫn cần phải duy trì áp lực lên Iran đối với một số vấn đề, trong đó có chương trình tên lửa đạn đạo - hiện không nằm trong thỏa thuận hạt nhân Iran, cũng như vai trò của nước Hồi giáo này tại Syria

Người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Ibrahim Kalin nhận định việc Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ gây ra tình trạng bất ổn và xung đột mới. Trong tuyên bố trên trang Tweet, ông Ibrahim Kalin cho biết thỏa thuận hạt nhân này sẽ vẫn tiếp tục có hiệu lực với các quốc gia còn lại, đồng thời nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ luôn phản đối vũ khí hạt nhân dưới bất cứ hình thức nào

Bộ trưởng Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ Nihat Zeybekci (trái) khẳng định Ankara sẽ tiếp tục các hoạt động thương mại với Iran nhiều nhất có thể và sẽ không chịu trách nhiệm với bất kỳ ai khác. Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình CNN tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ trưởng Nihat Zeybekci nhấn mạnh kể từ bây giờ, Ankara sẽ tiến hành các hoạt động trao đổi thương mại với Iran trong khả năng cho phép

Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ "vô cùng thất vọng" trước quyết định của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: "Không có và không thể có cơ sở để phá vỡ JCPOA. Kế hoạch đã cho thấy sự hiệu quả hoàn toàn. Mỹ đang hủy hoại niềm tin quốc tế vào Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA)".

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Đuma quốc gia Nga Leonid Slutsky cho rằng, quyết định của Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran là sự vi phạm thô bạo nhất các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), là mối đe dọa đối với an ninh quốc tế

Theo ông Slutsky, Mỹ không có bất cứ cơ sở nào để cáo buộc Iran trốn tránh trách nhiệm của mình trong việc thực hiện JCPOA. Ông Slutsky hy vọng rằng để duy trì JCPOA ở cấp độ cộng đồng quốc tế, tất cả các nước còn lại tham gia thỏa thuận này cần phải thể hiện sự thận trọng và bình tĩnh nhằm tìm kiếm giải pháp chấp nhận được cho tình huống đáng tiếc này

Saudi Arabia đã hoan nghênh quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran đồng thời áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Tehran. Saudi Arabia, một đồng minh thân cận của Mỹ tại Trung Đông

Saudi Arabia cho biết, sẽ làm việc với Mỹ và cộng đồng quốc tế để giải quyết chương trình hạt nhân và chương trình tên lửa đạn đạo của Iran cũng như sự hỗ trợ của nước này đối với các nhóm vũ trang trong khu vực

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Saudi Arabia nêu rõ: "Iran đã sử dụng các thành quả kinh tế có được từ việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt để tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động gây bất ổn trong khu vực, đặc biệt bằng cách phát triển các tên lửa đạn đạo và hỗ trợ các nhóm khủng bố trong khu vực"

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố hoàn toàn ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump, coi đây là quyết định "lịch sử". Ông Netanyahu tái khẳng định Israel phản đối JCPOA ngay từ đầu với lập luận rằng thỏa thuận này thay vì ngăn cản lại mở đường cho Iran tiến tới sở hữu một kho vũ khí hạt nhân chỉ trong vòng vài năm tới. 

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Syria trong một tuyên bố cho biết nước này kịch liệt lên án quyết định của Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, cho rằng động thái mới nhất của ông chủ Nhà Trắng sẽ làm gia tăng căng thẳng trên thế giới