- Chậm nhất đầu tuần sau, Ngân hàng Nhà nước sẽ “nới room” tín dụng
- Chuyên gia sốt ruột, nếu không sớm nới room tín dụng, có thể làm mất cơ hội hồi phục
Dư địa tín dụng không còn nhiều
Đây là nhận định của FiinGroup trong báo cáo triển vọng ngành ngân hàng 6 tháng cuối năm vừa công bố.
Theo đó, mặc dù tín dụng tăng mạnh trong nửa đầu năm (tăng 10,1% so đầu năm); tuy nhiên, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận cả năm 2022 của ngành mới ở mức bình quân 51,5%.
Lợi nhuận sau thuế quý II của 27 ngân hàng niêm yết giảm 7,3% so với quý trước, nguyên nhân chính do thu nhập ngoài lãi giảm 9,8%. Đơn cử như VPBank không còn ghi nhận khoản thu nhập ngoài lãi từ gia hạn hợp đồng bảo hiểm dẫn tới thu nhập ngoài lãi giảm.
Tuy nhiên, nếu loại trừ khoản thu nhập bất thường này thì lãi ròng của các ngân hàng niêm yết vẫn tăng 3,3% so với quý trước nhờ tăng trưởng tín dụng và NIM mở rộng.
Một nguyên nhân khác khiến lợi nhuận sau thuế các nhà băng giảm là do chi phí dự phòng tín dụng tăng. Cụ thể, mặc dù thu nhập từ lãi vẫn tăng 7,7% so với quý I nhưng chi phí dự phòng tín dụng lại tăng tới 14,6%.
Các hoạt động còn lại đến từ ngoại hối và vàng tăng 8,02% so quý trước, chứng khoán tăng 12,4% so quý trước; các hoạt động khác giảm 35,1%.
Tính đến hết quý II, tín dụng của 27 ngân hàng niêm yết tăng 10,1% so đầu năm, cao hơn mức 7,3% của cùng kỳ năm 2021 và 4,2% của năm 2020 nhờ tín dụng phục hồi sau dịch Covid-19 và nền thấp của năm 2021.
Theo FiinGroup, Ngân hàng Nhà nước hiện vẫn đang điều hành dựa trên hạn mức tín dụng đã cấp từ đầu năm (14%) và trên thực tế, đa phần các ngân hàng đã sử dụng hết room được cấp.
Điều này cho thấy bức tranh tăng trưởng tín dụng 6 tháng cuối năm có thể rất khác biệt với nửa đầu năm. Lợi thế tăng trưởng cuối năm sẽ thuộc về những ngân hàng được cấp thêm room tín dụng trong đợt tới.
 |
Dư địa tăng trưởng tín dụng các ngân hàng không còn nhiều |
Từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước không giao hết chỉ tiêu 14% tăng trưởng tín dụng mà chỉ giao khoảng 11,5% room, phần còn lại (khoảng 3,5%) sẽ ưu tiên tăng trưởng tín dụng cho những ngân hàng hội tụ được 3 tiêu chí: có hệ số an toàn vốn cao; có tỷ lệ cho vay vào lĩnh vực bất động sản thấp, có tỷ trọng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thấp; và hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước trong việc xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, giảm lãi vay cho khách hàng bị ảnh hưởng dịch Covid-19.
Lãi suất cho vay có xu hướng tăng
Trong quý II, biên lãi ròng (NIM) các ngân hàng niêm yết tăng 13,9 điểm cơ bản lên 3,72% do các ngân hàng có xu hướng chuyển dịch tài sản sinh lãi ngắn hạn sang tài sản sinh lãi dài hạn có mức lãi suất cao hơn.
Cụ thể, tỷ trọng cho vay dài hạn của các ngân hàng tăng 68% so quý trước, trong khi tỷ trọng cho vay ngắn hạn và trung hạn lần lượt giảm 36,3% và 31,8% so quý trước, cho thấy hoạt động cho vay tập trung nhiều hơn vào các kỳ hạn dài, đẩy lãi suất cho vay bình quân tăng 40 điểm cơ bản.
Các ngân hàng hạn chế đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp trong quý II nhằm chuyển dịch hoạt động tín dụng sang cho vay nhiều hơn. Trái phiếu giảm 4,1% so quý trước, trong khi đó cho vay khách hàng tăng 3,6% cho thấy có sự dịch chuyển trong hoạt động tín dụng của ngân hàng.
Ngoài ra, tăng trưởng trái phiếu tổ chức tín dụng cũng chậm lại còn ở mức 5,13% trong quý II/2022 so với mức tăng 8,76% của quý I/2022 cũng cho thấy các ngân hàng đang dịch chuyển tài sản ngắn hạn sang tài sản có kỳ hạn dài hơn.
NIM quý II/2022 tăng tại một số ngân hàng lớn như BIDV (0,18%), VietinBank (0,42%), MB (0,34%); trong khi giảm tại một số ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản cao như Techcombank (giảm 0,16%), LienVietPostBank (giảm 0,32%) hoặc ngân hàng đang trong quá trình xử lý nợ VAMC như Sacombank (giảm 0,13%).
Ngoài ra, NIM tăng còn do lãi suất cho vay bình quân trong quý II/2022 có xu hướng tăng trở lại ở hầu hết các ngân hàng, do các nhà băng không còn giảm lãi suất để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Cụ thể như lớn như: VietinBank ( tăng 0,82%), BIDV (0,28%), MB (0,78%), VPBank (0,36%)…
Tỷ lệ nợ xấu tăng nhẹ 0,07% lên 1,49% (chưa bao gồm các khoản nợ tái cơ cấu do Covid-19) nhưng cũng có những điểm sáng trong xử lý nợ VAMC và nợ do Covid-19.
Cụ thể, nợ xấu điều chỉnh theo VAMC giảm 0,23% về 1,53% cho thấy nợ xấu VAMC đã được các ngân hàng dùng lợi nhuận để xử lý và chuyển sang một phần sang nợ nội bảng.
Nợ xấu do Covid-19 cũng giảm do sức khỏe tài chính khách hàng tốt lên (chủ yếu ở những ngành như hàng không, du lịch, bán lẻ) tạo điều để các ngân hàng giảm trích lập và có thể được hoàn nhập những khoản trích lập như: Techcombank, ACB, MB, MSB, BIDV.
Tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm nhẹ về 147% nhưng vẫn ở mức cao cho thấy trong trường hợp nợ xấu tăng, các ngân hàng vẫn có bộ đệm về dự phòng để xử lý, giảm tác động đến lợi nhuận của ngân hàng.
Ngoài ra Nghị định 153/2020/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp chưa được thông qua trong bối cảnh việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang bị thắt chặt, tiềm ẩn nguy cơ đối với các khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp sẽ làm tăng áp lực về nợ xấu phát sinh.
