Mỹ nói 'có nhiều bằng chứng' Nga sử dụng UAV tự sát Iran tại Ukraine
Việt Hùng
ANTD.VN - Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington có "nhiều bằng chứng" cho thấy Nga đang sử dụng UAV tự sát của Iran để tấn công Ukraine, nhưng chưa công bố. Trong khi đó cả Moscow và Tehran đều lên tiếng bác bỏ điều này.
"Mỹ bắt đầu cảnh báo hồi tháng 7/2022 rằng Iran đang có kế hoạch chuyển giao máy bay không người lái (UAV) cho Nga để sử dụng trong cuộc xung đột ở Ukraine. Hiện chúng tôi có nhiều bằng chứng số UAV này đang được sử dụng để tấn công dân thường và cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng của Ukraine", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết trong tuyên bố hôm 19/10.
Theo ông Price cho biết, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC) đã nhận được báo cáo chuyên môn về việc Iran chuyển giao UAV cho Nga và vấn đề này đã được Mỹ, Anh và Pháp cùng nêu ra tại một cuộc họp kín của UNSC hôm 19/10.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ không nói rõ những bằng chứng đó là gì, cũng như liệu Mỹ có công bố chúng hay không. Nga cũng chưa bình luận về thông tin được ông Price đưa ra.
Nga bắt đầu dùng UAV tự sát tập kích mục tiêu Ukraine từ tháng 9, nhắm mục tiêu hạ tầng năng lượng và chỉ huy quân sự của Ukraine. Các đợt tập kích khiến 30% trạm điện của Ukraine bị phá hủy, làm nhiều địa phương mất điện
Các mảnh vỡ thu được từ hiện trường cho thấy dòng chữ Geran-2 bằng tiếng Nga trên cánh đuôi những chiếc UAV tham gia tập kích.
Ukraine và phương Tây đều cho rằng đây là mẫu UAV tự sát Shahed-136 do Iran sản xuất.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng, Nga đã mua 2.400 UAV các loại của Iran, trong khi cố vấn của ông nhận định Moscow đã đặt hàng 3.000 chiếc và có khả năng tấn công không ngừng nghỉ trong ba tháng.
Nga phủ nhận sử dụng UAV Iran trên chiến trường Ukraine. Điện Kremlin hôm 18/10 cho biết "không có thông tin" về việc lực lượng Nga dùng UAV Iran, khẳng định chỉ sử dụng "công nghệ của Nga".
Phó đại diện thường trực thứ nhất của Nga tại Liên Hợp Quốc Dmitry Polyansky cho biết, Nga chỉ sử dụng máy bay không người lái (UAV) sản xuất trong nước trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
“Chúng tôi có ngành công nghiệp máy bay không người lái sản xuất nội địa đủ sức cung cấp những thứ chúng tôi cần cho chiến dịch quân sự. Các đồng nghiệp phương Tây nên suy nghĩ lại về những cáo buộc của họ”, ông Polyansky nói sau cuộc họp kín của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 19/10.
Quan chức Nga nói thêm rằng các mảnh vỡ của UAV đã tấn công các mục tiêu ở Ukraine đều có những dòng chữ bằng tiếng Nga. “Tôi không nghĩ rằng tiếng Nga được sử dụng rộng rãi ở Iran”, ông Polyansky nói.
Iran cũng nhiều lần tuyên bố không cấp vũ khí cho bất cứ bên nào trong xung đột ở Ukraine, nhấn mạnh lập trường của Tehran là phản đối vũ trang cho cả Moscow và Kiev trên chiến trường Ukraine, hướng tới mục tiêu ngăn xung đột. Bộ Ngoại giao Iran cáo buộc truyền thông phương Tây tung tin "vì mục đích chính trị".
"Lập trường chính của Iran là phản đối vũ trang cho cả hai bên tại chiến trường Ukraine, hướng tới mục tiêu giúp ngăn xung đột", Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian nói trong cuộc họp với Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Pawel Jablonski tại Tehran hôm 9/10/2022.
Ông Amirabdollahian nhấn mạnh Iran không cung cấp vũ khí cho bất cứ bên nào liên quan xung đột Nga - Ukraine, đồng thời nhắc lại sự ủng hộ của Tehran với các kế hoạch chấm dứt xung đột.
Giới chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng UAV tự sát có thể giúp Nga đối phó với lực lượng phòng không mặt đất Ukraine, vốn gây nhiều khó khăn cho hoạt động của không quân Nga trong gần 8 tháng chiến sự.
Mặt khác, giới phân tích cho rằng, có thể Nga đang tận dụng UAV tự sát giá rẻ để tiết kiệm tên lửa độ chính xác cao trong xung đột đang diễn ra ở Ukraine.
UAV tự sát có kích thước nhỏ, trọng lượng nhẹ và rất khó bị các hệ thống radar, cảm biến phát hiện.
Chúng có khả năng quần thảo trên bầu trời trong thời gian dài để chọn mục tiêu trước khi lao xuống, tạo thách thức lớn đối với hệ thống phòng không Ukraine.
Trang Armyrecognition dẫn nguồn tin từ ông Yuriy Ihnat, ngời phát ngôn của không quân Ukraine cho biết, Nga đang sử dụng nhiều UAV tự sát giả rẻ do Iran sản xuất để thay thế cho các loại tên lửa có độ chính xác cao như Kh-101, Kalibr, Kh-555 và Iskander.
Theo ông Yuriy Ihnat cho biết, một tên lửa Kalibr có giá khoảng 6 triệu USD, trong khi một tên lửa Kh-101 có giá lên tới khoảng 13 triệu USD.
Dù đạt hiệu suất cao và có một cái giá đắt đỏ, nhưng do nguồn cung chip điện tử bị phương Tây cấm vận nên rất khó để Nga sản xuất mới với số lượng lớn các loại tên lửa này.
Mặt khác Nga cũng buộc phải dữ trự số lượng tên lửa độ chính xác cao nhằm để phòng cho các tính huồng khác, vì vậy việc sử dụng UAV tự sát giá rẻ được coi là một giải pháp hiệu quả.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 18/10 thông báo liên minh sẽ cung cấp vũ khí chống UAV cho Ukraine trong những ngày tới để đối phó đòn tập kích của Nga.
Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo đang chuẩn bị biện pháp trừng phạt Iran sau khi "thu thập đầy đủ bằng chứng" rằng nước này cung cấp UAV cho Nga dùng ở Ukraine.