‘Mắt thần’ hệ thống phòng không S-400 Nga bị Ukraine tiêu diệt?

Hệ thống radar thế hệ mới 48Ya6-K1 Podlet K1 của Nga đã được triển khai sang chiến trường Ukraine, được coi là "mắt thần" của các hệ thống phòng không của Nga, trong đó có S-400.

Tổ hợp radar này được chế tạo bởi Viện Nghiên cứu kỹ thuật radar toàn Nga (thuộc tập đoàn Almaz-Antey) vào cuối thập niên 2000.

Phiên bản cải tiến bắt đầu được thử nghiệm cấp nhà nước vào năm 2010 và được bàn giao cho quân đội sau đó 5 năm. Những tổ hợp đầu tiên được bàn giao cho Trung đoàn kỹ thuật radar ngoại ô Moscow của Không quân Nga để làm nhiệm vụ cảnh giới bầu trời.

Tổ hợp này gồm 3 cấu phần, được đặt trên khung gầm xe vận tải quân sự KamAZ bánh hơi – trạm ăng-ten, trạm điều khiển và máy phát điện diesel.

Tổ hợp hoạt động tự động trên tần sóng centimet với mỗi vòng quét toàn cảnh được thực hiện trong vòng 5 giây. Tầm hoạt động từ 10-200km. Trần cao phát hiện các mục tiêu – tối đa 10km.

Khu vực phát hiện theo góc phương vị - 360 độ, theo góc tà – từ -2 đến +25 độ. Số lượng các mục tiêu theo dõi đồng thời – 200.

Sai số xác định toạ độ các mục tiêu tối đa là 200m về cự ly, 1,6 độ theo góc phương vị. Thời gian triển khai – 10 phút, thời gian mở máy trong chế độ chờ - 3 phút.

Hệ thống radar 48Ya6-K1 Podlet K1 bắt được tất cả loại mục tiêu, bao gồm cả máy bay tàng hình, trực thăng, tên lửa hành trình, UAV, tên lửa đạn đạo.

Tuy nhiên mới đây một hệ thống radar 48Ya6-K1 Podlet K1 của Nga được cho là đã bị quân đội Ukraine tiêu diệt tại thành phố Kherson.

Nếu để mất hệ thống radar tối quan trọng trong thành phần cấu thành tổ hợp phòng không S-400 sẽ là thiệt hại lớn đối với Nga.

S-400, do Phòng Thiết kế, Tập đoàn Almaz-Antey, Nga, phát triển, là phiên bản cải tiến với nhiều tính năng mạnh mẽ hơn loạt hệ thống tên lửa đất đối không S-300.

Hệ thống này được biên chế từ tháng 4/2007 và lần đầu triển khai trên thực địa 4 tháng sau đó.

Nga thiết lập 4 trung đoàn S-400 thực hiện nhiệm vụ bảo vệ không phận quốc gia tại Moscow, vùng Kaliningrad, và quận quân sự phía Đông.

Hệ thống có thể tiêu diệt tất cả các vật thể xuất hiện trên không, bao gồm máy bay, phương tiện bay không người lái (UAV) hay tên lửa đạn đạo, ở độ cao 50 km và tốc độ tối đa của mục tiêu lên đến 4.800 m/giây.

S-400 có khả năng theo dõi 300 mục tiêu và cùng lúc bắn hạ 36 mục tiêu trong đó. Đặc biệt, S-400 đủ sức hạ gục những tên lửa chiến lược có tầm bắn tới 3.500 km, gấp gần 4 lần hệ thống Patriot của Mỹ.

Gọi là hệ thống tên lửa tầm cao nhưng thực chất S-400 là một tổ hợp tên lửa đa tầm. Nó có thể hạ mục tiêu như chiến đấu cơ ở độ cao 27 km hoặc các mục tiêu tầm thấp, cách mặt đất chỉ từ 5 - 10 m.

S-400 được tích hợp radar đa chức năng chống nhiễu, hệ thống phát hiện và ngắm bắn tự động, tên lửa phòng không, bệ phóng và trung tâm chỉ huy - điều khiển. Nó có thể khai hỏa 5 loại tên lửa để tạo nên cơ chế phòng thủ phân lớp.

Cơ cấu chuẩn của một hệ thống S-400 gồm tổ hợp điều khiển 30K6E, trong đó có đài chỉ huy 55K6E với những thiết bị hiện đại như máy tính số, phương tiện truyền dữ liệu, hệ thống trắc địa…, 6 tiểu đoàn tên lửa phòng không và tổ hợp kỹ thuật 30S6E.

Tất cả được bố trí trên các xe bánh lốp nên di chuyển tương đối dễ dàng và tính cơ động cao. Đồng thời, chúng còn có hệ thống cung cấp điện, thông tin liên lạc, định hướng và bảo đảm sinh hoạt độc lập.

Toàn bộ hoạt động tác chiến đều được tự động hoá, từ phát lệnh đến phương tiện chiến đấu, điều khiển radar, tiếp nhận và xử lý thông tin từ sở chỉ huy cấp trên và các đài lân cận, đến xác định cự ly và mục tiêu cần tiêu diệt.

Nhằm tăng khả năng tác chiến trong bán kính 100 km và địa hình chia cắt, S-400 được trang bị cả các máy tiếp phát truyền dữ liệu và liên lạc cùng tháp 40V6MR để nâng cao dàn ăng ten radar đa năng.

S-400 có thể được triển khai chỉ trong 5 phút. Nó hoạt động hiệu quả gấp đôi hệ thống phòng không trước đây của Nga.