Bộ sách được xem như bộ sử lớn, dựng lại toàn bộ hoạt động quân sự của dân tộc trong các cuộc chiến tranh chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc |
Bộ sách gồm 14 tập, là kết quả của quá trình 20 năm tiến hành nghiên cứu, biên soạn với sự hợp tác tích cực của các cơ quan, các nhà nghiên cứu sử học hàng đầu nước nhà. Bộ sách được xem như bộ sử lớn, dựng lại toàn bộ hoạt động quân sự của dân tộc trong các cuộc chiến tranh chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, kể cả những cố gắng mở nước của cha ông và các cuộc nội chiến từ thời Hùng Vương - An Dương Vương cho đến ngày nay.
Dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật xuyên suốt tiến trình lịch sử dân tộc. Kể từ cuộc xâm lược của nhà Tần vào đất Việt (thế kỷ III tr.CN) đến nay, dân tộc ta đã nhiều lần buộc phải cầm vũ khí để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất quốc gia - dân tộc. Trong quá trình đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ đất nước, nhân dân ta thường phải chiến đấu trong hoàn cảnh gian khổ, ác liệt, với so sánh tương quan lực lượng hết sức chênh lệch. Tuy vậy, với ý chí và lòng quyết tâm, trong mọi hoàn cảnh, người Việt Nam đã sáng tạo nên phương thức chiến tranh nhân dân, huy động sức mạnh toàn dân đánh giặc, nhằm “lấy nhỏ thắng lớn, lấy yếu chống mạnh”, tạo nên nét độc đáo, đặc sắc về nghệ thuật quân sự Việt Nam. Đó chính là nguyên nhân cơ bản, nguồn gốc sâu xa của mọi thắng lợi trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, giữ vững độc lập, chủ quyền của quốc gia - dân tộc. Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam đã để lại một kho tàng tri thức quân sự vô giá, hàm chứa trong đó những quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc để từ đó có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu về kế sách dựng nước và giữ nước, là cơ sở quan trọng để mỗi người dân Việt Nam hôm nay và mai sau có thể nghiên cứu, thấu hiểu và không ngừng khai thác, vận dụng có hiệu quả vào nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đáp ứng yêu cầu của đông đảo bạn đọc, cuối những năm 90 của thế kỷ XX, Viện Lịch sử quân sự Việt Nam (nay là Viện Lịch sử quân sự) đã triển khai nghiên cứu, biên soạn lịch sử quân sự Việt Nam từ khởi nguồn đến cuối thế kỷ XX. Vào năm 1999, tập 1 của bộ sách “Lịch sử quân sự Việt Nam” đã ra mắt bạn đọc. Những năm sau đó, các tập 2, 3, 4, 5, 8, 9, 11, 12 đã lần lượt được xuất bản. Năm 2014, các tập cuối cùng gồm tập 6, 7, 10, 13, 14 được hoàn thành và ra mắt bạn đọc. Như vậy, sau khoảng 20 năm nghiên cứu, biên soạn, bộ sách 14 tập đã được ra mắt hoàn chỉnh. Năm 2019, được sự đồng ý của Bộ Quốc phòng, Viện Lịch sử quân sự đã chỉnh sửa, bổ sung, tái bản toàn bộ 14 tập. Bộ sách đã vinh dự được Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII Lê Khả Phiêu viết Lời tựa, Giáo sư Trần Văn Giàu viết Lời giới thiệu.