Triển lãm trưng bày hơn 300 tài liệu, hình ảnh, hiện vật đặc sắc được lựa chọn từ các Trung tâm Lưu trữ quốc gia thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Trung tâm Bảo tồn Di tích quốc gia Côn Đảo và các nguồn sưu tầm khác.
Lịch sử hình thành và phát triển của Côn Đảo sẽ được tái hiện trong triển lãm, với điểm nhấn về hệ thống nhà tù - bằng chứng rõ nét cho sự khốc liệt của hai cuộc chiến tranh vệ quốc nhưng cũng là biểu tượng cho tinh thần kiên cường và ý chí học tập mạnh mẽ của các chiến sĩ cộng sản Việt Nam. Bên cạnh đó, triển lãm cũng góp phần nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của biển, đảo đối với an ninh quốc phòng và sự phát triển bền vững của đất nước.
Triển lãm được tổ chức trên nền tảng trực tuyến với hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh, sẽ đưa công chúng trong và ngoài nước khám phá vùng đất Côn Đảo từ buổi sơ khai đến ngày nay.
Triển lãm được bố cục gồm ba phần.
Phần 1: Côn Đảo thuở hồng hoang sẽ giới thiệu tới người xem các di tích và di vật khảo cổ từ thời Tiền sử và Sơ sử, là minh chứng cho sự hiện diện và khai phá của người Việt cổ từ hàng nghìn năm trước, thuộc văn hóa Sa Huỳnh hải đảo. Đây cũng là cột mốc khẳng định chủ quyền lãnh thổ của dân tộc trên vùng biển Đông.
Nội dung trưng bày về lịch sử Côn Đảo thời Nguyễn. |
Đến thời chúa Nguyễn và nhà Nguyễn, Côn Đảo bước vào thời kỳ phát triển mới. Chúa Nguyễn thiết lập quyền kiểm soát quần đảo vào cuối thế kỷ XVII, và thời nhà Nguyễn đã chiêu mộ dân cư, hỗ trợ định cư, phát triển kinh tế, đồng thời sử dụng đảo làm nơi giam giữ phạm nhân, củng cố quản lý vùng biển chiến lược này.
Phần 2: Côn Đảo - Từ “địa ngục trần gian” đến trường học đấu tranh cách mạng
Công chúng sẽ được chứng kiến một Côn Đảo đầy đau thương trong giai đoạn thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, nơi hàng nghìn chiến sĩ cách mạng và đồng bào yêu nước bị đày đọa, nhưng cũng chính tại nơi đây, nhiều phong trào kháng chiến, đấu tranh giành độc lập đã được hình thành. Triển lãm sẽ tái hiện hoạt động của một số phong trào nổi bật như phong trào chống li khai, phong trào chống chào cờ, tráo án, bảo vệ khí tiết của các chiến sĩ cộng sản kiên trung đã làm nên một “trường học đấu tranh cách mạng” ngay giữa lòng “địa ngục trần gian”. Những câu chuyện về lòng dũng cảm, sự hy sinh và ý chí kiên cường của các chiến sĩ cách mạng sẽ được tái hiện qua các tài liệu, tư liệu và hình ảnh lịch sử quý giá này.
Phần 3: Côn Đảo - Từ trang sử hào hùng đến thiên đường du lịch
Ngày nay, Côn Đảo không chỉ là một di tích lịch sử quốc gia đặc biệt mà còn là một điểm đến du lịch hấp dẫn, hòa quyện giữa vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên và giá trị văn hóa sâu sắc. Phần cuối của triển lãm sẽ giúp công chúng hiểu rõ hơn về sự chuyển mình mạnh mẽ của Côn Đảo, từ một “địa ngục trần gian” trở thành một thiên đường du lịch.
Triển lãm diễn ra từ ngày 11/12 tại website Trung tâm Bảo tồn Di tích quốc gia Côn Đảo và Trung tâm Lưu trữ quốc gia I. Lễ khai mạc diễn ra vào 16h ngày 11/12 tại Bảo tàng Côn Đảo, huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.