Không có tên trong di chúc vẫn có thể được hưởng di sản thừa kế

ANTD.VN - Ban đọc hỏi: Hiện nay, tôi có nhà đất và một số tài sản có giá trị khác. Trong 3 đứa con, tôi chỉ muốn lập di chúc để lại tài sản cho 2 đứa vì đứa còn lại luôn bất kính với cha mẹ và đã phá không biết bao nhiêu tiền của gia đình. Xin hỏi luật sư, nguyện vọng của tôi như vậy có được pháp luật công nhận và thực hiện được không? Nguyễn Quang Tiến (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội)

Luật sư Đặng Văn Sơn (Trưởng VPLS Đặng Sơn và Cộng sự; Số nhà 31, ngõ 192, đường Tam Trinh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội)

Luật sư trả lời: 

Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 624): “Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”. Ngoài ra, pháp luật về dân sự cũng quy định, người lập di chúc phải là người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 630 của Bộ luật Dân sự để định đoạt tài sản của mình và người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Về hình thức di chúc thì theo quy định tại Điều 627 - Bộ luật Dân sự, di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng… Như vậy là bạn hoàn toàn có quyền lập di chúc để lại tài sản của mình cho bất kỳ ai và bạn có thể lựa chọn theo một trong các hình thức: “Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng; Di chúc bằng văn bản có người làm chứng; Di chúc bằng văn bản có công chứng; Di chúc bằng văn bản có chứng thực và Di chúc miệng”.

Tuy nhiên, khi bạn lập di chúc và để di chúc có hiệu lực pháp luật thì bạn cần chú ý về nội dung của di chúc, cách thức thực hiện lập di chúc và có một số trường hợp được hưởng di sản do người chết để lại mà không phụ thuộc vào di chúc.

Không có tên trong di chúc vẫn có thể được hưởng di sản thừa kế ảnh 2Có những trường hợp được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào di chúc được quy định tại Điều 644 - Bộ luật Dân sự (Ảnh minh họa)

Các trường hợp được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào di chúc được quy định tại Điều 644 - Bộ luật Dân sự. Đó là con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng và con thành niên mà không có khả năng lao động.

Theo quy định của pháp luật thì những người này vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó. Quy định này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản thừa kế theo quy định tại khoản 1, Điều 621 của Bộ luật Dân sự.

Về trường hợp bạn nêu, do bạn không nói rõ người con mà bạn đang có ý định không chia di sản thừa kế đã thành niên hay chưa và tình trạng sức khỏe thể chất, tâm thần như thế nào nên chúng tôi rất khó đưa ra sự nhận định chắc chắn. Tuy nhiên, từ những viện dẫn, phân tích ở trên hy vọng sẽ giúp ích được cho bạn phần nào.