Kêu gọi Mỹ thay đổi chính sách với Cuba

• Chấm dứt ngay chính sách bao vây cấm vận phi lý và lỗi thời đối với Cuba

Hãy để Cuba được sống

Trong bức thư đề ngày 17-12 gửi Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, các cựu quan chức ngoại giao và an ninh quốc gia Mỹ đã yêu cầu “nới lỏng một số hạn chế” đối với Cuba trước khi chính quyền hiện tại trao quyền điều hành cho Tổng thống đắc cử Donald Trump từ ngày 20-1-2025. Quan chức từng là Trưởng phái đoàn của Washington tại Thủ đô La Habana của Cuba Vicki Huddleston, cựu Phó cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes cùng nhiều cựu quan chức khác đã ký tên trong bức thư kêu gọi chính quyền sắp mãn nhiệm Joe Biden đưa Cuba ra khỏi “danh sách đen tài trợ khủng bố”, đồng thời tăng cường viện trợ nhân đạo và đơn giản hóa các quy định để công dân Cuba tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ.

Các quan chức ngoại giao kỳ cựu của Mỹ khẳng định, không có bằng chứng nào cho thấy Cuba tài trợ khủng bố. Việc Cuba nằm trong cái gọi là “danh sách đen tài trợ khủng bố” cản trở đảo quốc vùng Caribe này tiếp cận nguồn tài chính quốc tế, làm giảm thu nhập từ du lịch để chi trả cho việc nhập khẩu thực phẩm, nhiên liệu và thuốc men cũng như các hoạt động viện trợ nhân đạo.

Bức thư của các cựu quan chức ngoại giao và an ninh gửi Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris là tiếng nói mới nhất từ trong nước Mỹ kêu gọi thay đổi chính sách bao vây cấm vận lỗi thời chống Cuba. Trước đó, vào cuối tháng 10 vừa qua, tờ New York Times (Thời báo New York) của Mỹ đã đăng một lá thư ngỏ gửi Tổng thống Joe Biden, trong đó kêu gọi vị chủ nhân Nhà trắng đảo ngược chính sách đối với Cuba của người tiền nhiệm Donald Trump trong 90 ngày cuối cùng tại nhiệm.

Lá thư ngỏ gửi Tổng thống Joe Biden của tờ nhật báo hàng đầu nước Mỹ nhấn mạnh rằng, chính sách cứng rắn của Washington với Cuba không chỉ làm tổn thương chính quyền La Habana mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của người dân nước này. Lá thư nêu rõ: “Với chỉ 90 ngày còn lại trong nhiệm kỳ của ông, ông có thể dỡ bỏ những biện pháp gây hại này. Việc loại bỏ Cuba khỏi danh sách tài trợ khủng bố sẽ cho phép quốc gia này khôi phục lưới điện và giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về thực phẩm và thuốc men… Lúc này vẫn chưa quá muộn để thay đổi thực tế này chỉ bằng một chữ ký đơn giản. Hãy để Cuba được sống.

Những kêu gọi từ ngay tại nước Mỹ cũng như rất nhiều tiếng nói khác yêu cầu Chính quyền Mỹ thay đổi chính sách bao vây cấm vận chống Cuba đã nhận được sự ủng hộ ngày càng tăng từ cộng đồng quốc tế. Đại hội đồng Liên hợp quốc đã có nhiều nghị quyết kêu gọi dỡ bỏ lệnh cấm vận của Mỹ đối với Cuba và xóa tên Cuba khỏi danh sách tài trợ khủng bố.

Gần đây nhất, Đại hội đồng Liên hợp quốc vào ngày 30-10-2024 đã thông qua nghị quyết kêu gọi Mỹ chấm dứt sự phong tỏa kinh tế, thương mại và tài chính mà Washington áp đặt đối với Cuba trong hàng chục năm qua. Trong đó, Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế kêu gọi chấm dứt cấm vận đối với Cuba.

Đại hội đồng Liên hợp quốc trước đó từng nhiều lần yêu cầu Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba. Tại kỳ họp diễn ra ngày 30-10 của Đại hội đồng, hơn 30 tham luận của đại diện các quốc gia và nhóm quốc tế khác nhau đã bày tỏ phản đối cuộc chiến kinh tế của Mỹ chống lại quốc gia Caribe này, đồng thời bác bỏ việc đưa Cuba vào danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố.

Chấm dứt ngay chính sách bao vây cấm vận phi lý và lỗi thời chống Cuba

Cách đây hơn 60 năm, ngay sau cuộc cách mạng do lãnh tụ Fidel Castro lãnh đạo lật đổ chế độ độc tài Fulgencio Batista vào ngày 1-1-1959 và đặc biệt là sau chiến thắng Hiron của cách mạng Cuba (9-4-1961) và đất nước Caribe này tuyên bố đi theo con đường xã hội chủ nghĩa, Mỹ đã bắt đầu thực hiện chính sách cấm vận và ngày càng siết chặt cuộc bao vây kinh tế thương mại và tài chính chống Cuba. Thất bại trong trận Hiron - một thất bại quân sự đầu tiên của Mỹ ở châu Mỹ, Tổng thống Mỹ khi đó là Dwight Eisenhower đã tuyên bố rằng, biện pháp duy nhất Mỹ có thể làm được là làm thế nào để ngày càng có ít đi sự ủng hộ trong nước đối với cách mạng Cuba, tức là thông qua sự bất mãn với những khó khăn thiếu thốn về kinh tế, để cách mạng Cuba tự sụp đổ.

Trong hơn 60 năm qua, bất chấp sự bao vây cấm vận phi lý và bất công của Mỹ, cách mạng và nhân dân Cuba vẫn tiếp tục bảo vệ vững chắc nền độc lập, tự do, chủ quyền của mình. Đồng thời giành được những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, nhất là về y học, được thế giới thừa nhận và đánh giá cao.

Tuy nhiên, chính sách bao vây cấm vận của Mỹ đã gây những thiệt hại nặng nề, cản trở lớn tới sự phát triển của Cuba. Do chính sách bao vây cấm vận, Cuba không thể xuất sang Mỹ bất kỳ sản phẩm nào, trong khi lẽ ra quốc gia này đã có thể xuất sang Mỹ 30.000 tấn kền, 1 triệu tấn đường, gần 30 triệu USD rượu Rhum Havana Club và hơn 100 triệu USD xì gà hàng năm... Cuba cũng không thể nhận du khách từ Mỹ trong khi chỉ cần nhận được 15% trong số 11 triệu du khách Mỹ đã đi thăm vùng Caribbean hàng năm thì Cuba sẽ có thể thu nhận khoảng 1 tỷ USD…

Trong hơn 6 thập niên qua, lệnh cấm vận của Mỹ gây thiệt hại cho Cuba khoảng hơn 164 tỷ USD. Chỉ riêng từ ngày 1-3-2023 đến ngày 29-2-2024, Cuba chịu thiệt hại khoảng 5 tỷ USD, tức khoảng 421 triệu USD mỗi tháng, 13,8 triệu USD mỗi ngày hoặc 575.000 USD mỗi giờ do lệnh cấm vận của Mỹ, một trong những lệnh cấm vận hà khắc và kéo dài nhất trong lịch sử. Đây là trở ngại lớn đối với sự phát triển của đảo quốc tự do này.

Quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Cuba được cải thiện đáng kể dưới chính quyền Tổng thống Barack Obama (2008-2016). Ngày 17-12-2014, nhà lãnh đạo Cuba Raul Castro và Tổng thống Barack Obama đã cùng tuyên bố bắt đầu nối lại quan hệ bình thường và tái thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2015 sau hơn nửa thế kỷ đối đầu. Tổng thống Barack Obama vào năm 2016 đã có chuyến thăm lịch sử tới Cuba và trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên đặt chân lên đảo quốc láng giềng này kể từ năm 1928. Vào thời điểm đó, Mỹ đã đưa Cuba ra khỏi “danh sách đen” và nới lỏng các lệnh cấm du lịch tới hòn đảo này.

Tuy nhiên, quan hệ Mỹ và Cuba đảo chiều khi Tổng thống Donald Trump nắm quyền. Năm 2017, Tổng thống Donald Trump đã đảo ngược chính sách của người tiền nhiệm, triển khai thêm nhiều biện pháp trừng phạt và một lần nữa đưa Cuba vào “danh sách đen” do Washington áp đặt. Hơn thế, dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, Mỹ còn áp đặt thêm hơn 240 lệnh trừng phạt mới đối với Cuba. Các lệnh cấm vận chồng lên lệnh cấm vận của Mỹ đã khiến người dân Cuba không thể tiếp cận được với thực phẩm, thuốc men và nhiên liệu thiết yếu.

Sau 4 năm cầm quyền của Tổng thống Joe Biden, dù có cải thiện song phần lớn các biện pháp bao vây cấm vận hà khắc chống Cuba vẫn được giữ nguyên. Một trong những nới lỏng dưới chính quyền Tổng thống Joe Biden là Bộ Tài chính Mỹ ngày 28-5-2024 công bố những thay đổi về quy định kiểm soát tài sản Cuba, qua đó cho phép hỗ trợ nhiều hơn cho các doanh nghiệp tư nhân của đảo quốc Caribe tiếp cận các dịch vụ trực tuyến tại Mỹ. Tuy nhiên, biện pháp này đã “không chạm tới” nội dung cốt lõi của việc bao vây cấm vận hà khắc của Mỹ chống Cuba.

Bức thư của các cựu quan chức Mỹ gửi Tổng thống Joe Biden thêm một lần nữa cho thấy cần phải thay đổi chính sách bao vây, cấm vận phi lý và lỗi thời chống Cuba.