Hàn Quốc giảm giờ làm để giải quyết các vấn đề xã hội

Gần như 100% công sở vẫn sáng đèn lúc 21h ở Thủ đô Seoul, Hàn Quốc

Trong thập kỷ 1980 khi nền kinh tế phát triển nóng, nền văn hóa làm việc “quá mức” đã hình thành tại Hàn Quốc. Thời gian làm việc trung bình của người Hàn Quốc lên tới 68 giờ mỗi tuần, bao gồm 40 giờ theo quy định và có thể thêm 12 giờ phụ trội cùng 16 giờ tăng ca vào những ngày nghỉ cuối tuần. Người Hàn Quốc đã quen với việc nhận mọi lệnh từ cấp trên và sẵn sàng dành đêm khuya hoặc thậm chí cả ngày để làm việc.

Với cường độ như vậy, Hàn Quốc đã vượt qua Nhật Bản trở thành nước có số giờ làm việc cao nhất ở châu Á và chỉ đứng thứ hai trong số các nước phát triển, sau Mexico. Điều bất hợp lý là so với những quốc gia có mức thu nhập tương đồng như Anh và Australia, người Hàn Quốc làm việc nhiều hơn tới 400 giờ mỗi năm, tương đương 10 tuần làm việc.

Đáng ngại hơn là chính thời gian làm việc nhiều như vậy khiến cơ hội tìm việc ở Hàn Quốc hiện nay vô cùng khó  khăn. Năm 2017, tỷ lệ thất nghiệp của Hàn Quốc đứng ở mức 3,73%, ghi dấu năm thứ tư liên tiếp tỷ lệ thất nghiệp ở mức cao. Khoảng 1/3 số lao động Hàn Quốc phải làm những công việc tạm thời hoặc bán thời gian, có mức lương thấp cũng như ít quyền lợi bảo hiểm xã hội.

Áp lực công việc đã làm cho xã hội Hàn Quốc mất cân bằng, đặc biệt là khi tỷ lệ sinh đẻ ở mức thấp nhất trên thế giới. Hầu hết giới trẻ ngoài 20 tuổi tại Hàn Quốc hiện nay phải từ bỏ các mối quan hệ yêu đương, kết hôn hay sinh con để tập trung cho sự nghiệp ngày một khó khăn. Chính điều này đã khiến suy nghĩ cũng như quan điểm của 2 thế hệ già - trẻ tại Hàn Quốc ngày một khác biệt, gây ra nhiều mâu thuẫn trong xã hội.

Bàn về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Gia đình và Bình đẳng giới Hàn Quốc đã phải thốt lên rằng “thời gian làm việc quá dài là vô nhân đạo, gây ra tình trạng già hóa dân số nhanh chóng và các vấn đề xã hội khác”. Vì thế, cắt giảm thời gian làm việc được hy vọng là sẽ giúp người lao động ở Hàn Quốc “có được chất lượng cuộc sống tốt hơn”, đặc biệt là giúp tạo thêm công ăn việc làm cho người dân. 

Theo luật mới được Quốc hội Hàn Quốc thông qua, thời gian làm việc hàng tuần tại Hàn Quốc kéo dài 40 giờ làm việc chính thức và tối đa 12 giờ tăng ca. Lao động dưới 18 tuổi chỉ được làm việc tối đa 35 giờ/tuần. Thời điểm áp dụng quy định mới là từ ngày 1-7 năm nay đối với các doanh nghiệp có từ 300 công nhân trở lên, đến tháng 1-2020 sẽ áp dụng với các doanh nghiệp sử dụng từ 50 đến 299 lao động và cuối cùng, từ tháng 7-2021 sẽ là các doanh nghiệp còn lại. 

Cũng theo quy định mới, thời gian làm việc vào 2 ngày thứ bảy và chủ nhật sẽ được tính vào giờ phụ trội, nhưng vẫn sẽ chỉ được trả mức lương gấp rưỡi như hiện nay chứ không tăng lên gấp đôi theo yêu cầu của các nghiệp đoàn nước này. Những lĩnh vực đặc thù có thể không tuân theo quy định trên trong đó có hai ngành vận tải và y tế.

Tất nhiên quy định mới sẽ tạo ra gánh nặng lên những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, khi gần 70% chi phí được sử dụng để trả lương công nhân. Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc, các doanh nghiệp sẽ phải chi thêm 11 tỷ USD để duy trì mức sản lượng như trước đây. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Hàn Quốc vốn đã gặp khó khăn trước quy định tăng lương tối thiểu lên 16,4%, được áp dụng vào đầu năm 2018, sẽ còn khó khăn hơn.

Nhưng chỉ bằng cách đó, Hàn Quốc mới giải quyết được các vấn đề xã hội bức xúc, để người dân có thời gian nghỉ ngơi, tiêu dùng và cũng để có thêm việc mới cho người thất nghiệp.