Giữ chân, lôi kéo người tài về Tổ quốc

ANTĐ - Với 4,4 tỷ đồng kinh phí cấp cho những hoạt động đầu tiên của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, hy vọng khởi sắc cho Toán học nói riêng, các ngành khoa học cơ bản nói chung được nhóm lên trong giới nghiên cứu khoa học theo như trao đổi của GS. Ngô Bảo Châu, Giám đốc khoa học và thành viên Hội đồng Khoa học của Viện với báo chí chiều 19-8.

Giám đốc Khoa học viện NCCCT, GS.TSKH Ngô Bảo Châu: Nguyên nhân biến mất đỉnh cao Toán học đã rõ

Với tư cách cá nhân nhận định về phong trào toán quốc tế Việt Nam hiện nay, nguyên nhân dẫn đến việc biến mất của đỉnh cao Toán học theo tôi là hệ quả của phong trào trường chuyên lớp chọn. Chân của phong trào là cấp I và cấp II nhưng chúng ta đã bỏ chân đó đi thì đỉnh sẽ sụp đổ. Còn có một phần từ nguyên nhân khác do tâm lý thực dụng quá mức của xã hội. Nhiều người coi toán học nói riêng và khoa học cơ bản nói chung là ngành không thực tế. Bên cạnh đó phải kể đến thù lao của các giáo viên quá thấp nên sao nhãng việc giảng dạy. Những nguyên nhân này thì mọi người đã quá rõ nhưng giải quyết nó thì không phải ngày một ngày hai. Chính vì lý do đó, giới khoa học đã khẩn thiết yêu cầu Chính phủ và soạn thảo chương trình Toán học trọng điểm quốc gia. Cùng với việc thành lập Viện NCCCT, trong những năm tới chúng tôi triển khai nhiều hoạt động về nghiên cứu ứng dụng. Cá nhân tôi sẽ nỗ lực để Viện có những hoạt động khoa học Toán học ứng dụng liên quan tới ngành khác như khoa học, viễn thông, vật lý…

GS. Đàm Thanh Sơn, Viện Lý thuyết hạt nhân, ĐH Washington: Tấm lòng không đủ mà cần có cơ chế

Ngay trong khu vực châu Á thì các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Singapore đang có những nỗ lực phi thường để phát triển khoa học cơ bản. Họ không chỉ thu hút tài năng trong nước mà còn cả của nước ngoài, trong đó có Việt Nam. Nếu ta không nỗ lực thì vị trí của ta sẽ ngày càng thấp. Thành lập Viện NCCCT là sự kiện đầu tiên ở Việt Nam có cơ quan khoa học hoạt động theo các phương thức của thế giới, đặt vấn đề tài năng lên cao nhất chứ không phải các vấn đề khác. Chúng tôi kỳ vọng Viện NCCCT như “tàu phá băng” phá vỡ những cản trở về cơ chế cho các ngành khác đi theo. Hiện nay, các giáo sư về với Viện là tự túc kinh phí nhưng về tương lai xa “tấm lòng” là không đủ mà cần có cơ chế mới tiếp tục được.

TS. Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD-ĐT: Điều chỉnh chính sách để tạo nguồn lực 

Về nguyên nhân các ngành đào tạo khoa học cơ bản, trong đó có Toán học không thu hút được đầu vào cần phải nghiên cứu đầy đủ. Hiện tại, đích thân Thứ trưởng Bộ GD-ĐT đang phụ trách tổ công tác để xem xét vấn đề này và rà soát lại ở các khâu tổ chức dạy học, khâu tuyển chọn đầu vào, xu hướng lựa chọn ngành nghề của xã hội, việc sử dụng đầu ra đối với sinh viên ngành khoa học cơ bản... Có thể thấy với hàng loạt các mốc đáng nói như thành tích xếp thứ 3 thế giới của đội tuyển Toán Việt Nam năm 2007, sự kiện GS. Ngô Bảo Châu đoạt giải Fields và việc Nhà nước quyết định thành lập Viện NCCCT thì có thể thấy rõ nhận thức của Chính phủ, của xã hội, người dân đang có nhiều thay đổi đối với Toán học và các ngành khoa học cơ bản khác. Đây sẽ là nơi học sinh được tiếp cận trực tiếp với các nhà Toán học Việt Nam tầm cỡ quốc tế và điều này sẽ đem đến những tác động mạnh tới Toán học phổ thông và các môn khoa học khác.

Thực tế cá nhân tôi cảm thấy rất phấn khởi, tuy còn gặp nhiều khó khăn nhưng hoạt động của Viện trong dịp hè vừa rồi rất thực chất và có dấu ấn trong tương lai. Chúng tôi cố gắng hết sức làm việc để cuốn hút các anh em trẻ nghiên cứu Toán học trên thế giới. Việc triển khai nhóm nghiên cứu, là một bước đầu tiên giữ chân, lôi kéo họ về với đất nước. Để làm được vậy, hàng năm, Viện phải có 2- 3 chương trình trọng điểm, cần kinh phí lớn. Còn ở thời điểm này, tôi cảm thấy được sự ủng hộ từ trái tim anh em, đồng nghiệp trong làm toán cũng như Bộ GD-ĐT và Chính phủ.