ĐBQH: 'Ngân hàng chỉ bán vàng miếng nhưng không mua, dân biết bán ở đâu?"

• Quốc hội sẽ chất vấn Bộ trưởng Y tế, Thông tin Truyền thông và Thống đốc Ngân hàng nhà nước
• ĐBQH mong 2 Bộ trưởng và Thống đốc Ngân hàng trả lời chất vấn "đúng, trúng, thẳng" vấn đề

Đặt câu hỏi tới Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trong phiên chất vấn sáng nay 11-11, đại biểu Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) cho biết, ngày 14/4/2024, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 160 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp bàn về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới. Trong đó, giao cho Ngân hàng Nhà nước và các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả, kịp thời các nhiệm vụ và giải pháp để bình ổn và quản lý thị trường.

Đại biểu Lưu Văn Đức đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết thời gian qua đã thực hiện yêu cầu trên như thế nào và tác động đến giá vàng và thị trường vàng trong hiện tại và tương lai ra sao?

Trả lời phần chất vấn của đại biểu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, giá vàng Việt Nam diễn biến như giá vàng thế giới, lập đỉnh tháng 6-2024, chênh lệch tăng cao. Để giải quyết tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu vàng miếng SJC trong 9 phiên nhưng chênh lệch giá vàng vẫn ở mức cao. Nhằm thu hẹp khoảng cách nhanh, Ngân hàng Nhà nước đã bán vàng miếng trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại nhà nước nên hiện giá vàng Việt Nam chỉ còn chênh với giá vàng thế giới từ 3-4 triệu đồng/lượng (trước đây là từ 13-18 triệu đồng/lượng. Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo dõi để đưa ra chính sách ổn định thị trường vàng.

Cùng quan tâm đến giá vàng, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) nhận định, việc bán vàng miếng bình ổn của Ngân hàng Nhà nước được nhân dân ủng hộ, nhưng ngân hàng chỉ bán không mua và chỉ bán tại Hà Nội vào TP.HCM. Vậy dân muốn bán vàng miếng thì bán ở đâu? Bên cạnh đó, hàng năm, lượng kiều hối gửi về Việt Nam khá lớn nhưng nếu gửi tại ngân hàng thì lãi suất USD là 0 %, dân để nhà thì không yên tâm, trong khi đó Ngân hàng Nhà nước vẫn đi vay ngoại tệ với lãi suất cao. Vậy tại sao không vay ngoại tệ từ người dân với mức lãi suất thấp hơn?

Trả lời chất vấn của đại biểu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhận định, Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, chỉ bán không mua. Các ngân hàng thương mại nhà nước thực hiện chỉ đạo của Nhà nước về tăng nguồn cung vàng. Việc chỉ bán ở 2 thành phố lớn là do nhu cầu mua bán vàng chủ yếu ở đó.

Đối với lãi suất USD là 0%, trước đây thị trường ngoại hối thường xuyên biến động, gây bất ổn kinh tế. Từ 2016, Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng nhiều giải pháp đảm bảo giá trị của Việt Nam đồng, hạn chế tâm lý đầu cơ găm giữ ngoại tệ, gia tăng dự trữ nhà nước, hạn chế tình trạng đô la hoá nền kinh tế. Về vay nợ nước ngoài, Việt Nam đang phát triển nên thiếu vốn, việc đi vay là hoàn toàn cần thiết.

Tranh luận với phần trả lời của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, đại biểu Phạm Văn Hoà cho biết, Ngân hàng Nhà nước bán vàng miếng nhưng không mua lại từ thị trường, khiến người dân phải bán vàng ở thị trường đen. Đại biểu đề nghị Ngân hàng xem xét mua lại vàng miếng từ người dân để tạo điều kiện thuận lợi cho họ khi cần bán vàng.

Về huy động vốn từ kiều hối, đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, theo số liệu từ năm 2013 - 2023, lượng kiều hối về Việt Nam rất lớn, lên tới 26 tỷ đô la Mỹ. Tuy nhiên, ngân hàng không chủ động huy động nguồn vốn này, mà chỉ trả lãi suất bằng 0%. Trong khi đó, Nhà nước lại đi vay ODA với lãi suất cao hơn. Đại biểu đề nghị ngân hàng nên huy động vốn từ kiều hối với lãi suất thấp hơn so với vay nước ngoài, để tạo động lực cho người dân gửi tiền về Việt Nam.

Làm rõ nội dung tranh luận của đại biểu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, chủ trương của chúng ta hạn chế vàng hoá, đô la hoá, chuyển dần từ huy động cho vay bằng ngoại tệ (các tổ chức tín dụng sẽ gặp rủi ro do tỷ giá ngoại tệ khó lường) sang mua bán ngoại tệ, làm sao để người dân có ngoại tệ chuyển về Việt Nam đồng, tăng dự trữ ngoại hối cho nhà nước.

Cũng theo Thống đốc, việc các tổ chức tín dụng chỉ bán không mua vàng vì vàng khi mua vào phải kiểm định, phải đầu tư trang thiết bị để kiểm định vàng. Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc có cách thức, giải pháp xử lý vấn đề này...