- Người được phong tặng “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” phải có tài năng đặc biệt xuất sắc
- Vinh danh 66 Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú của thành phố Hà Nội
- Phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” năm 2022
Trang fanpage của quần thể di tích lịch sử - văn hóa Phủ Dày thông tin: "Cụ cố đại lão đồng đền Phủ Chính Phủ Dày, nghệ nhân Trần Thị Duyên đã hạc giá xe mây về hầu Thánh Mẫu", "Phủ Dày từ nay vắng bóng bà, người nặng lòng giữ gìn Đạo Mẫu".
Theo trang này, "bà đã tận hiến trọn đời mình với bao gian lao vất vả, thăng trầm để gìn giữ, bảo tồn và phát huy di sản tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt".
 |
Nghệ nhân nhân dân Trần Thị Duyên |
Theo hồ sơ nghệ nhân lưu tại Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL), Nghệ nhân nhân dân Trần Thị Duyên sinh năm 1930, quê quán xã Kim Thái, Huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Bà am hiểu và thực hành thành thạo di sản văn hóa phi vật thể thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Đồng thời, bà cũng nắm giữ nhiều kỹ năng, tri thức, lai lịch công trạng của các vị thánh, thực hành nhuần nhuyễn các vấn hầu trong thực hành tín ngưỡng.
Năm 1946, bà Trần Thị Duyên theo cụ đồng Trần Thị Duyệt học thực hành nghi lễ tại Phủ Tiên Hương - Phủ Dày. Năm 1975, bà thụ pháp làm thầy (trình đồng mở phủ) thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Từ năm 1975 - 2017, bà làm thủ từ Đền Tiên Linh, thủ nhang tại Phủ Tiên Hương - Phủ Dày.
Cũng theo hồ sơ nghệ nhân, năm 2014, bà Trần Thị Duyên tham gia thực hành, hỗ trợ công tác xây dựng hồ sơ Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt trình UNESCO. Bà đã truyền dạy việc thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt cho nhiều thế hệ học trò, lên tới hơn 1.500 người, trong đó có nhiều nghệ nhân. Ba học trò tiêu biểu của cụ Duyên có thể kể ra như Trần Thị Huệ, Trần Thị Lan và Vũ Thanh Bình.
 |
Bà là người dành cả cuộc đời thực hành, truyền dạy tín ngưỡng thờ Mẫu |
Bà từng tâm sự: “Tôi cống hiến cả cuộc đời cho Mẫu. Lúc nào cũng dặn các con phải đoàn kết để lo toan việc Mẫu, cống hiến cho Mẫu. Coi di tích như nhà mình, thậm chí hơn nhà mình, vì nếu không như thế lấy ai bảo vệ di tích”.
Năm 2022, bà Trần Thị Duyên là nghệ nhân duy nhất của tỉnh Nam Định được Chủ tịch nước trao danh hiệu Nghệ nhân nhân dân ở loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng. Bà cũng từng được tặng thưởng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì và Huân chương Kháng chiến hạng Ba.
