- Vì sao nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa tận dụng hết ưu đãi từ CPTPP?
- Vương quốc Anh gia nhập CPTPP tác động thế nào đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam?
 |
CPTPP mang lại lợi ích kinh tế lớn cho doanh nghiệp Việt Nam |
Chia sẻ tại tọa đàm “Gia nhập chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI - Tăng hiệu quả tận dụng CPTPP” diễn ra ngày 2-12, bà Nguyễn Thị Lan Phương - Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, Hiệp định CPTPP là một trong ba Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia và Hiệp định CPTPP cũng là hiệp định đến thời điểm hiện nay chúng ta có thời gian thực thi lâu nhất khoảng 5 năm.
Sau khi có hiệu lực, CPTPP đã mang lại những lợi ích rất tích cực đối với hoạt động xuất nhập khẩu và đầu tư của Việt Nam và chúng ta có thể thấy được những sự tăng trưởng vượt bậc trong kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với các nước CPTPP.
Ví dụ, kim ngạch xuất nhập khẩu của chúng ta đến thời điểm 2023 khoảng 95,5 tỉ USD, trong khi 2019 khoảng 77 tỉ USD. Như vậy, có một sự tăng trưởng rất lớn và thặng dư thương mại của Việt Nam với các nước CPTPP cũng có sự tăng trưởng từ năm 2019 chỉ khoảng 1,6 tỷ USD thì hiện nay là 4,7 tỷ USD.
Bên cạnh đó, nhờ Hiệp định CPTPP, hàng hóa Việt Nam cũng gia tăng tại nhiều thị trường mới mà trước đây chưa có FTA.
Chẳng hạn như Canada, Mexico và Peru. Năm 2023 kim ngạch xuất nhập khẩu của chúng ta với các nước chưa có FTA này khoảng 12 tỉ USD và gấp hai lần so với năm 2019 khi mà chúng ta chưa có FTA này; thặng dư thương mại cũng tăng trưởng rất lớn, chúng ta tăng trưởng từ 5 tỉ USD lên mức năm 2023 là 9 tỷ USD.
Trong 9 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với các nước CPTPP cũng tăng trưởng tích cực, được khoảng hơn 76 tỉ USD và tăng trưởng khoảng gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Thặng dư thương mại khoảng 6,6 tỷ USD.
Về đầu tư, CPTPP giúp các các nhà đầu tư nước ngoài, là thành viên CPTPP như: Singapore, Nhật Bản đã tiếp cận thị trường Việt Nam một cách rất tích cực để tận hưởng các cơ hội của hiệp định này.
Khi nhiều doanh nghiệp FDI vào Việt Nam để tận dụng các ưu đãi từ FTA, doanh nghiệp Việt Nam cũng thêm cơ hội trở thành mắt xích trong chuỗi sản xuất của doanh nghiệp FDI.
Ông Nguyễn Trung Hiếu – đại diện Công ty Ô tô Toyota Việt Nam cũng cho biết, khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực, doanh nghiệp có thêm một lựa chọn, thêm cơ hội để cân nhắc những nguồn linh kiện từ Nhật Bản hoặc từ các thành viên khác trong hiệp định.
Với ngành ô tô, lộ trình áp dụng thuế suất 0% vào khoảng năm 2030 – 2031 sẽ giúp doanh nghiệp có sự cạnh tranh tốt hơn trên thị trường Việt Nam.
Đáng chú ý, “sự kết hợp hoàn hảo giữa linh kiện đầu vào cho chế biến, chế tạo tại Việt Nam và xuất đi một thị trường trong CPTPP, giúp doanh nghiệp tìm kiếm khách hàng mới cũng như tăng thêm được doanh số”- ông Nguyễn Trung Hiếu nói.
Dù vậy, theo các chuyên gia, quá trình thực thi CPTPP cũng cho thấy, phần lớn doanh nghiệp tận dụng được các FTA này là các doanh nghiệp FDI. Điển hình là những doanh nghiệp trong những lĩnh vực linh kiện điện tử, giày dép, dệt may, máy tính… còn những doanh nghiệp liên quan đến nông, thủy sản là những doanh nghiệp thế mạnh của Việt Nam thì mức độ tận dụng còn tương đối hạn chế.
Bên cạnh đó, tỉ trọng hàng hóa của Việt Nam tại các thị trường CPTPP còn hạn chế, không chỉ CPTPP mà những FTA thế hệ mới khác như EVFTA hay UKVFTA cũng chỉ dưới 10%.
Với những thị trường CPTPP như: và Mexico và Canada, tỷ lệ đó dưới 2% và tỷ lệ tận dụng ưu đãi với CPTPP năm 2022 chỉ khoảng gần 5%.
Do đó, doanh nghiệp Việt Nam cần cải thiện về chất lượng, mẫu mã, tuân thủ xuất xứ hàng hóa hay các yêu cầu khác của thị trường để khai thác hết dư địa và cơ hội từ CPTPP.
