Bệnh viện là “vùng chết”
Trong một tuyên bố đưa ra ngày 19-11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres một lần nữa kêu gọi ngừng bắn nhân đạo trong bối cảnh số người thiệt mạng do xung đột tại Dải Gaza đang gia tăng. Tổng Thư ký Liên hợp quốc cho rằng, số người thiệt mạng mỗi ngày, trong đó có cả phụ nữ và trẻ em, do cuộc xung đột bùng phát từ đầu tháng 10-2023 đến nay là không thể chấp nhận được, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức.
 |
Cộng đồng quốc tế kêu gọi cần thực hiện ngay một lệnh ngừng bắn nhân đạo tại Dải Gaza |
Người đứng đầu tổ chức Liên hợp quốc cho biết thêm, ông “vô cùng sốc” khi hai trường học của Cơ quan Liên hợp quốc về người tị nạn Palestine (UNRWA) ở Dải Gaza bị tấn công trong vòng chưa đầy 24 giờ. Vụ tấn công khiến hàng chục người, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em, đã thiệt mạng và bị thương khi họ đang tìm nơi trú ẩn an toàn tại các cơ sở của Liên hợp quốc, trong khi các cơ sở của Liên hợp quốc là “bất khả xâm phạm”. Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) của Liên hợp quốc cho biết, hiện có khoảng 813.000 người Palestine đang tạm trú tại ít nhất 154 nơi trú ẩn do UNRWA điều hành.
Không chỉ cơ sở của Liên hợp quốc mà các bệnh viện ở Dải Gaza cũng thường xuyên trở thành mục tiêu tấn công trong cuộc xung đột khốc liệt giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas. Cùng ngày 19-11, các bác sỹ người Palestine đã phải sơ tán 31 trẻ sinh non khỏi Bệnh viện Al-Shifa, cơ sở y tế lớn nhất tại Dải Gaza, đồng thời cam kết cũng sẽ sơ tán các bệnh nhân và nhân viên vẫn còn ở đây.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã mô tả Bệnh viện Al-Shifa là “vùng chết” sau khi cử một nhóm đánh giá tình hình nhân đạo tại cơ sở y tế này. Tuyên bố của WHO cho biết, tình hình tại Bệnh viện Al-Shifa là “tuyệt vọng” và không thể thực hiện chức năng của một cơ sở y tế, trong khi an ninh rất đáng lo ngại do các vụ nổ súng và nã pháo liên tục.
Thảm họa nhân đạo tại Dải Gaza tiếp diễn trong khi xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas vẫn rất khốc liệt, đi kèm với đó là con số thương vong gia tăng từng giờ từng phút. Theo thống kê mới nhất, cuộc xung đột từ ngày 7-10 tới nay đã khiến ít nhất 12.300 người Palestine và 1.200 người Israel thiệt mạng. Đến nay, Israel vẫn thực hiện việc bao vây toàn diện với Dải Gaza, cắt nguồn cung nhiên liệu, điện và nước, đồng thời hạn chế các hoạt động viện trợ nhân đạo, đẩy Dải Gaza tới bờ vực của thảm họa nhân đạo chưa từng thấy.
Đáng lo ngại hơn là xung đột giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas có dấu hiệu sắp chuyển sang giai đoạn mới nguy hiểm. Lên tiếng trong buổi họp báo chung với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 18-11, Bộ trưởng Quốc phòng nước này Yoav Gallant tuyên bố, quân đội Israel “đang chuyển sang giai đoạn thứ 2 của cuộc tấn công bộ binh vào Dải Gaza”. Trong khi ông Yoav Gallant tỏ ra rất cứng rắn khi nhấn mạnh “chúng ta không ngần ngại thực hiện bất cứ hành động nào. Những người ở phía Nam Dải Gaza sẽ sớm cảm nhận được điều này” thì Thủ tướng Benjamin Netanyahu khẳng định, Israel sẽ truy quét tất cả những thành viên của Hamas, kể cả những người đang hoạt động bên ngoài Dải Gaza.
Theo truyền thông Israel, chiến sự tại phía Nam Dải Gaza thời gian tới sẽ khốc liệt như ở phía Bắc Dải Gaza hiện nay. Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Herzi Halevi ngày 19-11 đã phê duyệt kế hoạch tiếp tục cuộc tấn công trên bộ của Israel ở Dải Gaza. IDF hiện đang hoạt động trên bộ ở phía bắc Gaza, nhưng sẽ sớm mở rộng tác chiến xuống khu vực phía Nam Gaza trong các giai đoạn sắp tới của cuộc chiến.
Sẽ sớm có thỏa thuận trao trả con tin?
Trước nguy cơ xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas leo thang khắp Dải Gaza khiến số người thương vong tiếp tục tăng cao đồng thời thảm họa nhân đạo thêm trầm trọng, cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia trong khu vực đang nỗ lực tìm kiếm một lệnh ngừng bắn, cấp bách nhất là lệnh ngừng bắn nhân đạo có hiệu lực ngay. Bộ trưởng Ngoại giao một loạt các nước Arập và Hồi giáo ngày 20-11 đã kêu gọi một lệnh ngừng bắn ngay lập tức tại Dải Gaza trong chuyến thăm Trung Quốc, chặng dừng dân đầu tiên trong chuyến công tác nhằm thúc đẩy hòa bình và nỗ lực cứu trợ nhân đạo tại Dải Gaza.
Trong cuộc gặp ngày 19-11 với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen, Quốc vương Jordan Abdullah kêu gọi cộng đồng quốc tế nên thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức ở Dải Gaza để ngăn chặn thảm họa nhân đạo gây ra bởi điều mà ông gọi là “cuộc chiến tồi tệ chống lại dân thường”. Nhà lãnh đạo Jordan nhấn mạnh, các cường quốc trên toàn cầu nên buộc Israel tuân thủ luật pháp quốc tế để bảo vệ dân thường và đảm bảo việc Israel thực thi những yêu cầu cho phép dòng viện trợ vào Dải Gaza liên tục.
Lần đầu tiên kể từ ngày xung đột giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas bùng nổ, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 15-11 vừa qua đã thông qua nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức vì mục đích nhân đạo tại Dải Gaza. Theo đó, Nghị quyết số 2712 kêu gọi ngừng bắn và thiết lập hành lang nhân đạo khẩn cấp và mở rộng trên khắp Dải Gaza “trong đủ số ngày” để tạo điều kiện cho việc tiếp cận nhân đạo đầy đủ, nhanh chóng, an toàn và không bị cản trở.
Nghị quyết nhấn mạnh cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung cấp liên tục, đầy đủ và không bị gián đoạn các loại hàng hóa và dịch vụ thiết yếu trên khắp Gaza, bao gồm nước, điện, nhiên liệu, thực phẩm và vật tư y tế cũng như sửa chữa khẩn cấp các cơ sở hạ tầng thiết yếu. Nghị quyết cũng yêu cầu tất cả các bên tuân thủ nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là liên quan đến việc bảo vệ dân thường, nhất là trẻ em; đồng thời kêu gọi trả tự do vô điều kiện cho các con tin đang bị giam giữ ở Gaza. Tuy nhiên, đây là nghị quyết kêu gọi ngừng bắn tạm thời vì mục đích nhân đạo và văn kiện không đề cập tới một lệnh đình chiến hay ngừng bắn lâu dài.
Trong khi đó, triển vọng về một lệnh ngừng bắn giữa Israel và lực lượng Hamas tới nay vẫn rất mờ mịt. Nhà Trắng ngày 19-11 tuyên bố vẫn chưa đạt được thỏa thuận về một lệnh ngừng bắn tạm thời ở Dải Gaza. Trước đó, Israel, Mỹ và Phong trào Hồi giáo Hamas đã đạt được thỏa thuận sơ bộ sau nhiều tuần bàn bạc ở Qatar. Theo đó, tất cả các bên dừng hoạt động quân sự trong ít nhất 5 ngày, đổi lại khoảng 50 con tin hoặc hơn sẽ được thả theo nhóm mỗi 24 giờ. Khoảng thời gian ngừng bắn cũng được dùng để tăng tốc hoạt động cứu trợ.
Trong diễn biến mới nhất, các nguồn tin cấp cao từ Israel và thành viên cấp cao của Phong trào Hồi giáo Hamas ngày 20-11 bác bỏ thông tin trước đó đồn đoán về lệnh ngừng bắn kéo dài 5 ngày, bắt đầu từ 11h trưa 20-11 (theo giờ địa phương), và trả tự do cho 50 con tin bị lực lượng Hamas bắt giữ lấy 50 tù nhân Palestine đang bị Israel giam trong các nhà tù. Tuy nhiên, nguồn tin cấp cao của Israel khẳng định “hiện tại chưa có gì cả”. Trong khi đó, thành viên cấp cao từ hai phía, thông tin “về một thỏa thuận trao đổi bắt đầu từ ngày 20-11 là không đúng sự thật”.
Bất chấp việc tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo đang rất khó khăn trong bối cảnh xung đột hiện nay, song các bên liên quan vẫn nỗ lực thúc đẩy điều này. Nhà Trắng tuyên bố chưa đạt được thỏa thuận về một lệnh ngừng bắn tạm thời ở Dải Gaza nhưng sẽ tiếp tục hướng đi này, trong khi Qatar cũng cho biết dù còn bất đồng nhưng cho biết “thách thức còn rất nhỏ” và sẽ sớm đạt được thỏa thuận về trao trả con tin.
