Các loại tầm soát ung thư cần thực hiện ở tuổi trung niên

• Việt Nam có trung tâm tầm soát, phát hiện sớm ung thư bằng AI đầu tiên
• Có thể tầm soát 22.000 đột biến gien ung thư bằng công nghệ giải mã gien

Bất cứ ai cũng có thể mắc ung thư, nhưng những đối tượng dưới đây sẽ có nguy cơ cao hơn và nên tầm soát ung thư sớm và thường xuyên: Người có chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học; Những người mắc bệnh lý mạn tính, đặc biệt là các bệnh về gan, dạ dày và phổi; Tiền sử bệnh gia đình; Người làm việc và sinh sống trong môi trường độc hại, nhiễm hóa chất thì nguy cơ ung thư của họ cũng sẽ cao hơn; Độ tuổi và giới tính.

Quy trình tầm soát

Khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ hỏi về các yếu tố nguy cơ cũng như tiền sử bệnh của bản thân và gia đình, đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát, cũng như hỏi về các triệu chứng bất thường của cơ thể nếu có… Những thông tin này là các căn cứ để bác sĩ đưa ra những phương thức tầm soát phù hợp.

Kiểm tra cận lâm sàng cơ bản. Sau khi đã khám lâm sàng, bạn sẽ được sắp xếp làm một số kiểm tra cận lâm sàng cơ bản như xét nghiệm máu, xét nghiệm tế bào, xét nghiệm phân…

Chẩn đoán hình ảnh. Ngoài các xét nghiệm trên, bác sĩ có thể chỉ định thăm dò bằng hình ảnh với các phương thức chẩn đoán hình ảnh như nội soi, siêu âm, chụp X-quang, chụp CT cắt lớp, chụp cộng hưởng từ…

Các loại tầm soát ung thư cần làm cho lứa tuổi trung niên

Nội soi dạ dày. Nếu bạn có chế độ ăn uống không hợp lý quanh năm, dạ dày sẽ bị tổn thương lâu dài. Sau tuổi 50, chức năng tiêu hóa suy giảm, các tổn thương dạ dày ngày càng lộ rõ nên cần chú ý đến việc phòng ngừa và sàng lọc ung thư dạ dày. Khi phát hiện các tổn thương nghi ngờ, bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết hoặc cắt bỏ tổn thương.

CT phổi. Nhiều người tử vong do ung thư phổi vì hút thuốc lá lâu ngày hoặc làm các công việc độc hại (tiếp xúc bụi, silic...). So với X-quang, chụp CT rõ ràng và toàn diện hơn, đồng thời cũng có thể xác định chính xác hơn liệu các nốt trên phổi có phải là ung thư hay không. Bạn nên sử dụng CT liều thấp để giảm bức xạ không cần thiết.

Siêu âm gan. Ung thư gan cũng nằm trong số những bệnh ung thư hàng đầu ở nhiều quốc gia. Gan có vai trò giải độc và tham gia vào nhiều quá trình trao đổi chất trong hệ tiêu hóa, khi chức năng gan suy giảm, cơ thể sẽ có những thay đổi bệnh lý rõ rệt. Những người có tiền sử nghiện rượu hoặc nhiễm virus viêm gan nên siêu âm màu gan định kỳ.

Tầm soát ung thư cổ tử cung. Các bước tầm soát ung thư cổ tử cung đó là: Khám phụ khoa để nhận biết các dấu hiệu lâm sàng cảnh báo nguy cơ mắc bệnh. Chỉ định siêu âm đầu dò âm đạo tử cung - phần phụ, xét nghiệm HPV và xét nghiệm Pap Smear để nhận diện những tế bào bất thường ở cổ tử cung. Sinh thiết cổ tử cung: áp dụng đối với trường hợp kết quả xét nghiệm bất thường.

Nội soi đại tràng. Nội soi có nhiều chỉ định và cả chống chỉ định, bao gồm những người bị hẹp hậu môn trực tràng, bệnh nhân có triệu chứng kích ứng phúc mạc, tổn thương đau ở hậu môn, phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, tăng huyết áp nặng, thiếu máu, bệnh tim mạch vành, suy tim phổi... Chỉ sau khi loại bỏ được những chống chỉ định này, nội soi đại tràng có liên quan mới được thực hiện.

Loại ung thư nào có thể phòng ngừa bằng vaccine?

Ung thư cổ tử cung. Vaccine HPV là vaccine phòng ngừa ung thư duy nhất hiện có. Đây là vaccine được sử dụng để chống lại virus u nhú ở người. Virus này gây nhiễm trùng lây truyền qua quan hệ tình dục và vaccine được tiêm để phòng ngừa.

Ung thư hậu môn, đầu và cổ, dương vật, âm hộ và âm đạo. Tất cả các loại ung thư này đều có thể được ngăn ngừa với sự trợ giúp của vaccine phòng ngừa virus u nhú ở người (HPV).

Ung thư gan. Tiêm vaccine viêm gan B có thể ngăn ngừa viêm gan B và do đó làm giảm nguy cơ ung thư gan. Viêm gan B là một bệnh về gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Bệnh có thể từ nhẹ, kéo dài vài tuần (cấp tính) đến nghiêm trọng kéo dài (mạn tính) và dẫn đến ung thư gan.

Ung thư bàng quang. Trong ung thư bàng quang, vaccine BCG được sử dụng để điều trị các khối u ác tính giai đoạn đầu. Được làm từ vi khuẩn lao bất hoạt, khi BCG được đưa vào bàng quang dưới dạng chất lỏng thông qua ống thông, chúng hoạt động bằng cách kích thích các tế bào hệ thống miễn dịch, sau đó tấn công các tế bào ung thư bàng quang.

Ung thư tuyến tiền liệt. Một loại vaccine có tên sipuleucel-T được sử dụng để điều trị cho những người bị ung thư tuyến tiền liệt di căn hoặc lan rộng. Các tế bào miễn dịch được tiếp xúc với một phân tử từ các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, sau đó được truyền trở lại cơ thể; giúp kéo dài sự sống cho những người bị ung thư tuyến tiền liệt di căn.