Tổ hợp tên lửa phòng không tầm xa S-400 Triumf được coi là vũ khí "xương sống" bảo vệ bầu trời nước Nga hiện nay, nó được ưu tiên triển khai tại những địa bàn trọng yếu có giá trị cao về kinh tế, chính trị và quân sự.
Tính đến tháng 12/2018, truyền thông Nga cho biết, Moskva đã triển khai tổng cộng 4 trung đoàn tên lửa phòng không tầm xa S-400 tới bán đảo Crimea, tại nên lá chắn thép bảo vệ vùng lãnh thổ này.
Điều đáng chú ý ở đây đó là đơn vị S-400 mới nhất được triển khai tại căn cứ không quân Dzhankoy ở phía Bắc bán đảo. Việc điều động này được Nga hoàn thành sớm hơn nhiều so với kế hoạch công bố trước đó.
Hành động trên được cho là có liên quan đến căng thẳng giữa Nga và Ukraine tại eo Biển Kerch, khi Moskva bắt giữ 3 tàu hải quân của Ukraine hôm 25/11/2018 gây ra tình hình căng thẳng cao độ.
Ngay sau khi hoàn thành triển khai Trung đoàn S-400 thứ 4, lực lượng phòng thủ Nga đã có cuộc diễn tập chiến đấu với hệ thống phòng không tầm cao này, phát ngôn viên Hạm đội Biển Đen ông Alexei Rulev cho biết.
Như vậy căn cứ vào các thông tin mà truyền thông cũng như giới quân sự Nga đưa ra thì có thể thấy rằng toàn bộ các tổ hợp tên lửa phòng không tầm cao S-400 được điều tới bán đảo Crimea đều đã sẵn sàng chiến đấu.
Vậy nhưng căn cứ các bức ảnh vệ tinh do công ty ImageSat International của Israel công bố vào các ngày 2/12/2018, 18/2/2019 và 8/3/2019 thì sự thật lại khác hoàn toàn.
Tấm ảnh vừa được công bố cho thấy hệ thống S-400 Triumf mà Nga triển khai tại căn cứ không quân Dzhankoy bị thiếu 3 xe bệ phóng, 2 đài radar (cảnh giới mọi độ cao và điều khiển hỏa lực) cùng vài xe chức năng khác.
ImageSat International nhận định rằng căn cứ vào các bức ảnh vệ tinh trên thì tổ hợp S-400 này không thể hoạt động vì không có các thành phần chủ chốt ví dụ như radar dẫn bắn.
Lý do của việc vắng mặt các thành phần cốt lõi khiến S-400 Triumf chưa thể hoạt động vào lúc này được giải thích thông qua một vài suy đoán từ công ty ảnh vệ tinh của Israel.
Lý do đầu tiên đó là có thể các thành phần còn lại đang được điều động tham gia một cuộc diễn tập bắn đạn thật nào đó ở ngoài thao trường, cho nên chúng không có mặt tại căn cứ.
Lý giải thứ hai là Nga đang tiến hành tái bố trí các hệ thống S-400 ở Crimea, trong đó phân tán bớt các thành phần nhằm tăng cường khả năng sống sót khi bị tập kích đường không.
Giải thích cuối cùng được đưa ra đó là các thành phần này đang được mang về nhà máy để sửa chữa nhằm hiệu chỉnh lại một số chức năng chưa được như ý muốn sau thời gian triển khai dưới khí hậu tương đối khắc nghiệt ngoài thực địa.
Ngoài ra còn có ý kiến khác cho rằng thực chất Nga chưa triển khai được toàn bộ 4 tổ hợp S-400 tới bán đảo Crimea như tuyên bố trước đây của họ mà công việc này hiện vẫn tiếp diễn.
Hiện tại Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa đưa ra bất cứ bình luận hay khẳng định nào về những thông tin và giả thiết vừa được công ty ảnh vệ tinh ImageSat International của Israel đề cập tới.