[Ảnh] Trực thăng UH-1 Mỹ trong biên chế không quân nhân dân Việt Nam

Vũ khí được nhắc tới nhiều nhất trong chiến tranh Việt Nam đó chính là hình ảnh những chiếc trực thăng UH-1 của Mỹ cung cấp cho quân lực Việt Nam Cộng Hòa. 

Loại vũ khí này dùng để đổ quân trong các chiến dịch tấn công cũng như di tản khi Sài Gòn thất thủ và bị hải quân Mỹ đẩy xuống biển không thương tiếc.

UH-1 do hãng Bell chế tạo, tên chính thức là Iroquois, nhưng nó thường được biết dưới tên là Huey - khi hoạt động trong lực hải quân đánh bộ Mỹ ở khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là trên chiến trường Việt Nam.

UH-1 Huey được phát triển vào năm 1955 trong quân đội Mỹ. 

Chiếc máy bay được sử dụng vào năm 1959 và đưa vào sản xuất hàng loạt năm 1962 dưới tên UH-1 Iroquois. 

Chiếc cuối cùng xuất xưởng năm 1976.

Đây vẫn là dòng trực thăng được sản xuất nhiều nhất thế giới, với hơn 16.000 chiếc được xuất xưởng với đủ mọi phiên bản.

Ngày nay những phiên bản mới của dòng trực thăng này vẫn đang được Mỹ tiếp tục sản xuất.

Với hơn 60 năm sản xuất liên tục, UH-1 trở thành dòng trực thăng thành công nhất thế giới.

UH-1 có chiều dài 17,4m; rộng 2,6m và cao 4,39m.

Trọng lượng rỗng 2.365 kg, có tải 4.100 kg, trọng lượng cất cánh tối đa 4.309 kg.

Cận cảnh bên trong khoang hành khách của trực thăng UH-1.

Khi cần thiết nó có thể lắp vũ khí để trở thành trực thăng vũ trang hạng nhẹ.

Hình ảnh trực thăng UH-1 của quân đội Việt Nam Cộng Hòa trong chiến tranh Việt Nam.

Máy bay có tốc độ tối đa 217 km/h, tầm bay chuyển sân 507 km, trần bay 5.910 m. 

Cận cảnh buồng lái của trực thăng UH-1.

UH-1 có thể chở theo 14 người.

UH-1 có thể bay liên tục 2h15', tầm bay xa nhất 512km. 

Trong cuộc chiến tranh Việt Nam, trực thăng UH-1 một thời đã đóng vai trò chủ lực trong chiến thuật “trực thăng vận” của Mỹ với hình ảnh những chiếc UH-1 bay rợp bầu trời miền Nam.

Chính khả năng chuyển đổi chức năng nhanh chóng khiến UH-1 trở thành một biểu tượng của quân lực Việt Nam Cộng Hòa

UH-1 có thể  gắn 2 khẩu súng 6 nòng với 12.000 viên đạn, bên 2 cánh treo 14 quả tên lửa để trở thành một trực thăng vũ trang yểm trợ hỏa lực lợi hại trên không. 

Khi tháo súng ra, nó có thể trở thành một trực thăng chở quân hoặc cứu thương.

Khoảng 7.000 chiếc trực thăng UH-1 được Mỹ triển khai trong Chiến tranh Việt Nam.

Riêng quân đội Việt Nam Cộng Hòa được Mỹ viện trợ cho khoảng 600 chiếc UH-1.

Tuy vậy, đây cũng là loại trực thăng bị bắn hạ nhiều nhất thế giới với hơn 3.000 chiếc, chủ yếu bị bắn cháy trong Chiến tranh Việt Nam.

Hình ảnh lính Mỹ đổ bộ từ trực thăng UH-1 trong Chiến tranh Việt Nam.

Ngoài biểu tượng sức mạnh của không lực VNCH, UH-1 cũng gắn với những hình ảnh biến động nhất của chiến cuộc năm 1975 với sự thống nhất của Việt Nam và sự sụp đổ hoàn toàn của chính quyền Sài Gòn.

UH-1 trở thành phương tiện khi các quân lực VNCH dùng để tháo chạy.

Ngày 29-4-1975 lực lượng Hạm đội 7 hải quân Mỹ và các máy bay trực thăng của lực lượng Lính thủy đánh bộ Mỹ bắt đầu lập cầu hàng không di tản người Mỹ và những người Việt Nam, có quan hệ công việc thân cận với các cơ quan Mỹ khỏi Sài Gòn. 

Cuộc di tản được tiến hành khi Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam bắt đầu tiến vào cửa ngõ của thành phố lịch sử. Hình ảnh trực thăng được đẩy xuống biển để lấy chỗ cho người di tản.

Đây là giai đoạn cuối cùng của cuộc di tản có mật danh là Operation Frequent Wind. 

Đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn phân phát một cuốn sách nhỏ cho công dân Mỹ ở thành phố, gọi là "Hướng dẫn chuẩn và tư vấn Dân sự trong trường hợp khẩn cấp" (SAFE). 

Cuốn sách gồm một bản đồ Sài Gòn, đánh dấu các địa điểm, nơi người Mỹ sẽ được thu gom di tản khi tín hiệu khẩn cấp được phát ra. Tín hiệu mật được phát sóng trên đài phát thanh quân đội có nội dung: "Nhiệt độ ở Sài Gòn là 105 độ và đang tăng", tiếp theo là bản nhạc "Giáng sinh trắng".

Chiến dịch di tản Frequent Wind bắt đầu tiến hành ngày 29 và 30-4. Đó là tốc độ di tản và số người được vận chuyển lên các chiến hạm Mỹ, khiến các con tàu quá tải với số người và trực thăng trên đó. 

Mệnh lệnh được đưa ra là đẩy hết trực thăng xuống biển để có thêm chỗ cho người di tản.

Một số phi công Việt Nam được yêu cầu thả hành khách xuống tàu, hạ cánh xuống biển, họ sẽ được đón bằng xuồng cứu hộ. 

Hải quân Mỹ đã di tản đến 7.000 người trong chiến dịch Frequent Wind,  khoảng 45 chiếc trực thăng Bell UH-1 và một vài chiếc CH-47 Chinook đã bị đẩy xuống biển. 

Sau 1975, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã thu được 50 chiếc UH-1 còn nguyên vẹn của Mỹ và sử dụng cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc sau này, đặc biệt là chiến dịch bảo vệ biên giới Tổ quốc 1975-1979.

UH-1 gắn với Phi đội 1, Trung đoàn Không quân 917 đã lập nhiều chiến công bảo vệ biển, đảo Tổ quốc, bảo vệ biên giới Tây Nam, thực hiện truy quét Phun Rô ở Tây Nguyên, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, bay phục vụ khai thác dầu khí….

Tiếp đó do thiếu nguồn phụ tùng thay thế nên hầu hết trực thăng UH-1 bị lưu kho.

Đến năm 2005, Việt Nam đã thực hiện dự án khôi phục hoạt động cho UH-1 với tổng cộng 14 chiếc hoàn thành tính đến thời điểm hiện tại.