[ẢNH] Những lãnh đạo thế giới từng bị luận tội, xét xử

Trong tuyên bố được phát đi rạng sáng 25-9, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi xác nhận đã chính thức khởi động một cuộc điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump sau nhiều tháng miễn cưỡng trước các áp lực từ bên trong nội bộ Đảng Dân chủ

Trước sự việc này, Tổng thống Mỹ đã lên tiếng đòi gặp người buộc tội mình, đồng thời phủ nhận mọi cáo buộc về ông. Trong lịch sử Mỹ nói riêng và thế giới nói chung, đã có nhiều nhà lãnh đạo của nhiều quốc gia từng bị điều tra, xét xử với các tội danh khác nhau, có những người còn bị phế truất hoặc buộc từ chức

Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội là ông Andrew Johnson của Đảng Dân chủ vào năm 1868, người kế nhiệm vị trí lãnh đạo nước Mỹ sau khi nội chiến kết thúc và Tổng thống Abraham Lincoln bị ám sát. Ông Johnson bị cáo buộc lạm quyền khi sa thải Bộ trưởng Chiến tranh Edwin Stanton, người được Tổng thống Lincoln bổ nhiệm và thuộc Đảng Cộng hòa

Dù các nội dung luận tội đối với ông Andrew Johnson được Hạ viện Mỹ ủng hộ mạnh mẽ với 2/3 nghị sĩ bỏ phiếu tán thành, việc phế truất Tổng thống bị chặn lại ở Thượng viện. Tổng thống Andrew Johnson bảo vệ thành công ghế của mình tại phiên tòa Thượng viện với cách biệt chỉ 1 phiếu bầu

Cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon cũng nằm trong danh sách bị xét xử luận tội. Vụ việc của ông còn được đánh giá là "đình đám" nhất trong lịch sử Mỹ năm 1974 

Cựu Tổng thống Nixon bị điều tra do liên quan đến bê bối do thám đối thủ chính trị và cản trở công lý

Dù không bị phế truất, song nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vụ việc, cựu Tổng thống Mỹ đã chủ động đệ đơn từ chức ngày 9-8-1974. Điều này đã giúp ông tránh khỏi điều tra luận tội và được Tổng thống kế nhiệm miễn hoàn toàn các tội danh mà ông Nixon bị cáo buộc

Tháng 5-1993, Tổng thống Venezuela khi đó là Andres Perez bị buộc tội biển thủ công quỹ và làm giàu bất chính

Thoạt tiên ông bị đình chỉ chức vụ và sau đó chính thức bị Quốc hội phế truất ngày 31-8-1993, trở thành Tổng thống đầu tiên bị phế truất

Tại Ecuador, Tổng thống Abdala Bucaram bị buộc tội rút ruột ngân sách. Ngày 6-2-1997, sáu tháng sau khi lên nhậm chức, Tổng thống Bucaram bị phế truất với lý do "không đủ năng lực cả thể chất lẫn tinh thần" để đảm nhiệm cương vị

Trong khoảng thời gian năm 1998-1999, Tổng thống Mỹ lúc ấy là Bill Clinton cũng phải chịu xét xử luận tội bởi Thượng viện Mỹ do bê bối tình ái với thực tập sinh Nhà Trắng Monica Lewinsky

Vào ngày 12-2-1999, Thượng viện đã bỏ phiếu về việc có phế truất ông Clinton hay không. Tổng thống được tha bổng theo cả hai điều khoản luận tội. Việc truy tố Tổng thống cần đạt được 2/3 số phiếu kết án, nhưng việc này đã thất bại

Tại Ecuador, tháng 4-2005, Tổng thống Lucio Gutierrez bị tố cáo đã đưa nhiều bạn bè vào Tòa án Tối cao trong lúc phong trào phản đối nhà lãnh đạo này nổi lên khắp nơi. Tổng thống Gutierrez sau đó cũng bị truất quyền

Ngày 21-11-2000, Tổng thống Peru Alberto Fujimori gửi fax từ Tokyo xin từ chức. Tuy nhiên Quốc hội nước này không chấp nhận điều đó và đã bỏ phiếu để phế truất ông Fujimori, đồng thời cấm ông không được nắm giữ bất cứ chức vụ nào trong chính quyền trong 10 năm

Sau đó ông Fujimori bị dẫn độ về nước và lãnh án tù 25 năm vì đã ra lệnh tàn sát dân thường và phạm tội tham nhũng

Tại Indonesia, Tổng thống Abdurrahman Wahid bị buộc tội không đủ năng lực và tham nhũng cũng đã phải rời ghế vào ngày 23-6-2001

Tại Lithuania ngày 6-4-2004, sau quá trình bị buộc tội, Tổng thống Rolandas Paksas đã "rơi đài" vì cấp quyền công dân Lithuania cho một doanh nhân Nga để nhận về một khoản tiền lớn

Mặc dù bị cấm tham gia chính trường tại Lithuania, nhưng ông Rolandas Paksas sau đó lại được bầu vào Nghị viện châu Âu năm 2009

Tại Paraguay, Tổng thống Fernando Lugo bị bãi nhiệm ngày 22-6-2012 vì không hoàn thành trách nhiệm trong việc giải quyết một vụ tranh chấp đất đai khiến 17 người thiệt mạng

Tổng thống Brazil, bà Dilma Rousseff là người tiếp theo bị truất quyền sau khi Thượng viện bỏ phiếu ngày 31-8-2016 buộc tội bà đã thao túng phi pháp ngân sách quốc gia

Một nữ tổng thống khác đến từ Hàn Quốc, bà Park Geun Hye, cũng bị phế truất tháng 12-2016 với các tội danh nhận hối lộ và lạm dụng quyền hạn

Cựu Tổng thống Hàn Quốc bị kết án vào tháng 4-2018 với mức án 24 năm tù, sau đó tăng thêm 12 tháng

Có nhiều nhà lãnh đạo dù không bị phế truất, song trước những cáo buộc và sức ép từ dư luận, họ đã phải xin từ chức, rút khỏi vị trí cao nhất của mình. Như ngày 29-12-1992, Tổng thống Brazil khi đó là ông Fernando Collor de Mello bị buộc tội tham nhũng đã từ chức vào thời điểm bắt đầu diễn ra phiên điều trần luận tội ông trước Thượng viện

Sau một vụ bê bối liên quan những cáo buộc gian lận thuế và tham nhũng, Tổng thống Israel Ezer Weizman đã từ chức vào tháng 7-2000, thà chấp nhận thất bại hơn là phải đối mặt với những phiên buộc tội trước tòa

Cũng tại Israel, tháng 6-2007, Tổng thống Moshe Katsav từ chức để xin được ân xá sau khi bị buộc tội cưỡng hiếp và những tội lỗi liên quan tới tình dục khác. Năm 2011 ông bị tuyên án 7 năm tù và tới tháng 12-2016 ông được trả tự do

Tại Đức, tháng 2-2012, Tổng thống Christian Wulff từ chức sau khi bị tước quyền miễn trừ truy tố liên quan tới cáo buộc cho rằng ông đã lợi dụng vị thế để mua bán quyền lực. Sau đó ông đã được minh oan

Tổng thống Otto Perez của Guatemala cũng từng bị buộc tội đã tham gia một đường dây các quan chức chuyên nhận hối lộ để cho phép các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa mà không phải đóng thuế nhập khẩu

Ngày 1-9-2015, ông Otto Perez bị Quốc hội tước bỏ quyền miễn trừ truy tố. Đối mặt với việc bị buộc tội, ông từ chức hai ngày sau đó, và rồi bị bắt tạm giam phục vụ điều tra