[Ảnh] Hàng trăm lính đánh thuê Nga rời trận địa Tripoli, cuộc chiến ở Libya sắp tới hồi kết?

“Một chiếc máy bay vận tải quân sự Antonov 32 đã hạ cánh xuống sân bay Bani Walid để tiếp tục sơ tán lính đánh thuê của công ty Wagner Group rời khỏi miền Nam Tripoli đến một điểm đến chưa được xác nhận”, lực lượng ủng hộ GNA viết trên Twitter.

Ngày 25-5, lực lượng ủng hộ GNA cho biết, khoảng “1.500 - 1.600 lính đánh thuê” đã rời khỏi chiến tuyến để tới Bani Walid, một thành phố cách Tripoli khoảng 150km

Trước đó 1 ngày, 7 chiếc máy bay vận tải đã hạ cánh xuống sân bay của thành phố này, mang theo đạn dược, vũ khí và sơ tán các tay súng đang triển khai ở tiền tuyến

Một video phát trên kênh truyền hình Libya al-Ahrar có trụ sở tại Tripoli cho thấy những người có vũ trang lên máy bay Antonov 32, hậu cảnh là hệ thống tên lửa phòng không Pantsir do Nga sản xuất.

Các chiến binh Nga liên minh với Quân đội Quốc gia Libya (LNA) đã rút các thiết bị hạng nặng của họ từ Thủ đô đến sân bay của Bani Walid, Thị trưởng Salem Alaywan cho biết. Đội quân người Nga sau đó đã bay tới Jufra, một thành trì của LNA.

Thông tin người Nga rút lui khỏi chiến trường gần Tripoli xuất hiện đầu tiên hôm chủ nhật 24-5. Đây được coi là một tổn thất đối với Quân đội Quốc gia Libya (LNA) của tướng Haftar và các đồng minh nước ngoài.

Lực lượng của tướng Haftar nhận được sự hậu thuẫn của Nga, Ai Cập, Sudan và Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất. Trong khi, GNA có sự hỗ trợ của các chiến binh ở Syria liên minh với Thổ Nhĩ Kỳ

Cuộc chiến ở thế giằng co suốt 1 năm qua ở Tripoli đã khiến hàng trăm người thiệt mạng, trong đó có hàng chục thường dân và hơn 200.000 người phải sơ tán.

Muhammad Qanunu, phát ngôn viên của quân đội GNA cho biết: “Kể từ hôm qua, chúng tôi đã bắt đầu kiểm soát các khu vực được giải phóng để đảm bảo an toàn cho người dân trở về. Chúng tôi vẫn đang theo dõi chặt đội quân LNA cùng lính đánh thuê còn sót lại và sẽ nghiền nát bọn họ”.

Tuy vậy, Người phát ngôn của LNA Ahmed al-Mesmari phủ nhận có người nước ngoài nào đang chiến đấu cùng lực lượng của mình. Nhân vật này cho biết, một số tay súng rút về miền Nam để “tái bố trí” lực lượng.

Theo một báo cáo bị rò rỉ của Liên hợp quốc, nhà thầu quân sự tư nhân Nga Wagner Group đã triển khai khoảng 1.200 lính đánh thuê đến Libya để tăng cường lực lượng cho tướng Haftar.

Các giám sát viên của Liên hợp quốc đã xác định có hơn 20 chuyến bay giữa Nga và miền Đông Libya từ tháng 8-2018 đến tháng 8-2019, sử dụng máy bay dân sự “liên kết chặt chẽ hoặc thuộc sở hữu của Tập đoàn Wagner” - một tổ chức bán quân sự của Nga.

Điện Kremlin luôn phủ nhận sự liên quan đến Tập đoàn Wagner. Nhà thầu quân sự này có nhân sự chủ yếu là người Nga nhưng cũng bao gồm các công dân của Belarus, Moldova, Serbia và Ukraine.

“Những người lính đánh thuê Nga không được chào đón tại Bani Walid. Hội đồng thành phố phản đối sự hiện diện vì họ đã tham gia tấn công các thành phố Libya và cũng làm hại nhiều thường dân vô tội", Almaze Abdelwahed, phóng viên của Al Jazeera tại Tripoli cho biết

Trong khi đó, GNA, với sự trợ giúp của Thổ Nhĩ Kỳ, đã có những bước tiến đột ngột trong những tuần gần đây. Họ đã chiếm giữ một chuỗi thị trấn từ tay LNA, chiếm được căn cứ không quân al-Watiya có vị trí chiến lược và phá hủy một số hệ thống phòng không do Nga sản xuất.

“Việc người Nga rút khỏi khu vực Tripoli là một sự kiện rất đáng chú ý vì nó tước đi của LNA lực lượng chiến đấu nước ngoài được trang bị tốt nhất, hiệu quả nhất trên mặt trận quan trọng đó”, Jalel Harchaoui, chuyên gia nghiên cứu tại Viện Clingendael nhận định.

Tương tự, ông Emad Badi, một chuyên gia nghiên cứu về Libya tại Hội đồng Đại Tây Dương cho rằng dù không rõ nguyên nhân nhưng sự ra đi của lính đánh thuê Nga là một thất bại lớn đối với tướng Khalifa Haftar. 

Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã làm suy yếu đáng kể lợi thế chiến lược của lính đánh thuê Nga, nhưng rõ ràng Thổ Nhĩ Kỳ và Libya có thỏa thuận riêng nào đó về việc cho phép đội quân lính đánh thuê này rút ra.

“Chỉ 8 giờ sau cuộc rút lui này, Haftar đã mất lãnh thổ mà ông ta có được sau 8 tháng. Điều đó không có nghĩa là chiến tranh đã kết thúc, nhưng những người ủng hộ Haftar khó đủ sức giành quyền kiểm soát Tripoli được nữa”, chuyên gia Emad Badi phân tích.

Libya rơi vào cảnh không có chính quyền trung ương thống nhất suốt 9 năm qua và kể từ năm 2014, quốc gia này đã chịu sự chia rẽ của 2 đối thủ chính nắm quyền ở phía Đông và phía Tây. Dần dần, cuộc xung đột đã biến thành cuộc chiến ủy nhiệm giữa các đồng minh nước ngoài của hai bên.