[ẢNH] Có S-400 Nga, Thổ Nhĩ Kỳ nhận tin sét đánh khi Mỹ chính thức cấm bán F-35

"Chúng tôi đang thông báo với Thổ Nhĩ Kỳ rằng Mỹ sẽ không bán cho họ tiêm kích F-35", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 16-7 phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng.

Tuyên bố được Trump đưa ra vài ngày sau khi Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận đã tiếp nhận các bộ phận đầu tiên trong tổ hợp S-400 do Nga chuyển giao.

Ông Trump đổ lỗi cho chính quyền cựu tổng thống Barack Obama vì đã từ chối bán lá chắn tên lửa Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ khiến nước này quyết định mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Ông Mark Esper, người được Tổng thống Trump đề cử vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng, cũng tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ không thể có được cả chiến đấu cơ F-35 và hệ thống phòng không S-400 của Nga.

"Thổ Nhĩ Kỳ là một đồng minh lâu đời và rất có năng lực của NATO, nhưng quyết định liên quan đến S-400 của họ là sai lầm và đáng thất vọng", ông Esper nói phát biểu trong phiên điều trần Ủy ban Quân vụ Thượng viện.

Nga đang gấp rút bàn giao tiếp các lô thiết bị S-400 còn lại trong hợp đồng 2,5 tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp sự phản đối gay gắt từ Mỹ.

Các quan chức quân sự Mỹ lo ngại việc Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu hệ thống S-400 có nguy cơ đe dọa đến tiêm kích tàng hình F-35.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 15-7 khẳng định hợp đồng mua tên lửa S-400 là thỏa thuận quan trọng bậc nhất trong lịch sử nước này, đồng thời kêu gọi chính quyền Mỹ miễn trừng phạt và nối lại việc bán tiêm kích F-35A cho Ankara.

Trong khi đó một số nghị sĩ Mỹ tiếp tục phẫn nộ. “Một đồng minh NATO lại ngả về phía Nga và Vladimir Putin, hơn là hợp tác với Mỹ và liên minh, là điều khó tưởng tượng”, thông cáo chung của một số nghị sĩ trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện viết.

“Nhận hệ thống S-400 của Nga, Tổng thống Erdogan đã chọn quan hệ đối tác đầy rủi ro với ông Putin, đánh đổi an ninh, thịnh vượng của Thổ Nhĩ Kỳ và sự vững chắc của NATO”, các nghị sĩ trong các ủy ban Đối ngoại và Quân vụ của Thượng viện nói trong thông cáo chung.

Năm ngoái, Mỹ cũng từng trừng phạt kinh tế lên Thổ Nhĩ Kỳ vì vụ bắt giữ một linh mục người Mỹ, góp phần gây ra cuộc khủng hoảng tiền tệ ở nước này.

Viễn cảnh quan hệ nguội lạnh giữa hai đồng minh cũng lật lại một vấn đề nhạy cảm hiếm khi được nhắc đến: điều gì sẽ xảy ra với vũ khí hạt nhân Mỹ đặt ở căn cứ không quân Incirlik của Thổ Nhĩ Kỳ?

Thổ Nhĩ Kỳ luôn là một phần trong mạng lưới vũ khí hạt nhân của NATO, dù Mỹ có chính sách không công khai thừa nhận các vị trí đặt vũ khí hạt nhân ở nước ngoài.