116 năm quan hệ Mỹ- Cuba: câu chuyện kể bằng hình ảnh

ANTĐ -  Hôm 17-12, Mỹ và Cuba đã công bố kế hoạch bình thường hóa quan hệ ngoại giao và kinh tế, đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong mối quan hệ căng thẳng hơn nửa thế kỷ qua.

Dưới đây là câu chuyện hình ảnh về mối quan hệ lịch sử giữa hai nước:

Chiến hạm Maine của Mỹ vào cảng Havana năm 1897, khi Cuba đấu tranh giành độc lập khỏi ách áp bức của chế độ thực dân Tây Ban Nha. Các vụ chìm tàu ​​sân bay USS Maine năm 1898 đã dẫn đến cuộc chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ. Sau đó Mỹ đánh bại Tây Ban Nha và giành quyền kiểm soát Cuba.

Cuba thoát khỏi ách đô hộ Mỹ năm 1902. Tuy nhiên, Mỹ vẫn có quyền can thiệp vào công việc nội Cuba cho đến năm 1934. Trong hình ảnh này, cảnh sát Havana đang bắt giữ tướng Fulgencio Batista – người đã thực hiện cuộc đảo chính chống chính phủ năm 1935.

Một vũ công Rhumba trong một câu lạc bộ Havana vào những năm 1940, khi cuộc sống về đêm tự do ở thủ đô Cuba đang thu hút du khách và các nhà đầu tư từ Mỹ. 

Nhiều người dân Cuba không hài lòng với chế độ độc tài Batista. Năm 1953, Fidel Castro lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa bất thành để lật đổ chế độ Batista. Trong hình ảnh, Chủ tịch Cuba Tomas Estrada Palma (bên trái), đang kiểm tra vũ khí bị thu giữ trong một cuộc nổi dậy thất bại của Fidel Castro.

Nhờ sự phối hợp của Che Guevara, ông Castro tiến hành một cuộc chiến tranh du kích chống lại Batista. Trong ảnh, ông Guevara đang chơi môn bóng chày tại căn cứ ở vùng núi Cuba.

Năm 1958, Mỹ rút viện trợ quân sự đối với Batista. Một năm sau Fidel Castro lãnh đạo một đội quân du kích gồm 9.000 thành viên tiến vào thủ đô Havana, buộc nhà độc tài Batista phải rút chạy. Castro trở thành thủ tướng.Trong cùng năm đó, ông Castro đã gặp Phó Tổng thống Mỹ Richard Nixon, trong một chuyến thăm không chính thức tới Washington.

Nixon về sau có viết rằng, Mỹ không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc cố gắng định hướng lại nhà lãnh đạo cánh tả này đi theo hướng “đúng đắn”. Những dấu hiệu trong hình ảnh này nhằm trấn an Mỹ về chính quyền mới ở Havana.

Tuy nhiên, vào năm 1960, Tất cả các doanh nghiệp Mỹ ở Cuba đã bị quốc hữu hóa mà không được đền bù. Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Havana và áp đặt một lệnh cấm vận thương mại để đáp trả các cuộc cải cách do ông Castro tiến hành. Năm 1961, Mỹ hậu thuẫn một cuộc xâm lược do những phần tử người Cuba lưu vong tiến hành ở Vịnh Con Lợn. Trong ảnh, ông Castro nhảy từ một chiếc xe tăng của Cuba đang chống lại quân xâm lược.

Những người Cuba lưu vong có liên quan đến các nỗ lực xâm lược do Mỹ hậu thuẫn đều bị bắt. Ông Castro tuyên bố rằng Cuba là một quốc gia CNXH và băt đầu làm đồng minh của Liên Xô.

Năm 1962, Cuba đồng ý cho phép Liên Xô triển khai tên lửa hạt nhân trên đảo. Điều này đã báo động đến Mỹ, gây ra cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, đây được coi là chương nguy hiểm nhất trong Chiến tranh Lạnh. Hình ảnh này cho thấy một máy bay tuần tra của Mỹ theo sát một tàu chở hàng của Liên Xô vào năm 1962.

Cuộc khủng hoảng tên lửa cuối cùng cũng được giải quyết một cách hòa bình. Cuba tiếp tục xây dựng mối quan hệ với Liên Xô. Ông Castro thăm Moscow vào năm 1963, với cương vị một khách mời quan trọng của lãnh đạo Liên Xô lúc đó, ông Nikita Khrushchev.

Sau sự sụp đổ của Liên Xô, Mỹ thắt chặt lệnh cấm vận thương mại đối với Cuba. Người tị nạn từ hòn đảo này tiếp tục vượt biển nguy hiểm đến bang Florida. Trong ảnh, một phụ nữ Cuba chia tay con gái của mình trên một bãi biển gần Havana. Năm 1994, Mỹ đã ký một thỏa thuận với Cuba để cố gắng hạn chế các cuộc di cư.

Năm 1999, Elian Gonzalez, người Cuba lưu vong trong chiến dịch của Mỹ cho một cậu bé tị nạn Cuba phải lưu vong trong chiến dịch của Mỹ, được cứu ngoài khơi bờ biển Florida và được ở lại Mỹ. Cậu đã trở thành một biểu tượng của sự căng thẳng giữa Mỹ và Cuba. Cuối cùng, cậu bé này đã trở lại Havana để được đoàn tụ với người cha của mình.

Năm 2002, quan hệ hai nước trở nên căng thẳng hơn nữa, khi một quan chức Mỹ cáo buộc Cuba của cố gắng để phát triển vũ khí sinh học, tuy nhiên lãnh đạo 2 nước cũng có những nỗ lực để xây dựng lại mối quan hệ. Cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter (bên phải), đang chơi bóng chày với ông Castro khi thăm một sân vận động bóng chày ở Cuba.

Trong năm 2008, cả nước đều có lãnh đạo mới. Ông Raul Castro, em trai của ông Fidel Castro đã trở thành Chủ tịch của Cuba, đồng thời ông Barack Obama đắc cử Tổng thống Mỹ. Trong ảnh, ông Castro và ông Obama đã bắt tay nhau tại lễ tang của cựu lãnh đạo Nam Phi, Nelson Mandela, vào năm 2013.

Năm 2014, Tổng thống Obama tuyên bố việc khôi phục lại quan hệ ngoại giao với Cuba. Quyết định này của ông nhận được nhiều sự ủng hộ của cộng đồng thế giới nhưng gặp phải sự chỉ trích của Đảng đối lập. Trong ảnh, những người biểu tình Cuba ủng hộ chính sách mới của ông Obama.