Xuất, nhập khẩu "ngấm đòn" Covid-19

ANTD.VN - Hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam đang cho thấy những tác động tiêu cực từ dịch Covid-19 bởi những thị trường chủ lực như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… đều đang gặp khó khăn vì dịch bệnh.

Xuất, nhập khẩu chịu tác động tiêu cực từ Covid-19

Xuất khẩu sụt giảm

Báo cáo mới nhất về tác động của Covid-19 liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu do Bộ Công Thương vừa công bố cho thấy, diễn biến tình hình dịch bệnh đang có dấu hiệu lây lan mạnh bên ngoài Trung Quốc, đặc biệt là tại Hàn Quốc và Nhật Bản - những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam gây ra những bất lợi đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Thậm chí, trong trường hợp dịch bệnh kéo dài có thể tác động tiêu cực tới mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu của cả năm 2020.

Cụ thể, mặc dù các bộ, ngành đã liên tục tháo gỡ khó khăn, song xuất khẩu nông sản của Việt Nam qua các cửa khẩu tại các tỉnh biên giới phía Bắc trong tháng 2-2020 bị gián đoạn do Trung Quốc tạm ngưng trao đổi hàng hóa biên mậu theo hình thức cư dân biên giới để đối phó với dịch Covid-19.

Tính đến cuối tháng 2-2020, tiến độ thông quan tại một số cửa khẩu chưa được cải thiện nhiều do hai bên vẫn tăng cường kiểm tra, kiểm soát dịch bệnh và lực lượng bốc xếp của phía Trung Quốc còn mỏng, lượng xe vận chuyển hàng hóa cả xuất và nhập khẩu thông quan qua Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn) thấp hơn nhiều so với trước thời điểm dịch bệnh.

Kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thuỷ sản giảm mạnh, ước đạt 3,03 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm nay, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2019. Thống kê đã ghi nhận có 8/9 mặt hàng trong nhóm có kim ngạch giảm mạnh, từ gần 10% đến trên 24%.

Tương tự, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt và may mặc giảm 1,7%; xơ, sợi dệt các loại giảm 16,5%; sắt thép các loại giảm 33,9%; sản phẩm từ sắt thép giảm 7,9%...
Những tác động của Covid-19 không chỉ khiến xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc gặp nhiều khó khăn mà còn ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động thương mại của Việt Nam với các thị trường khác. Nguyên nhân là hầu hết nguyên liệu sản xuất của Việt Nam như may mặc, linh kiện điện tử được nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trong khi đó, việc Mỹ đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước được hưởng quy chế quốc gia đang phát triển cũng sẽ ảnh hưởng nhất định đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường này trong thời gian tới.

Khó nhập nguyên liệu sản xuất

Ở chiều nhập khẩu, 2 tháng qua, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 9,96 tỷ USD, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm 2019.

Đáng chú ý, mặc dù ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học 2 tháng đầu năm tăng 13,4% so với cùng kỳ, là “điểm sáng” của xuất khẩu nhưng tương tự như các ngành hàng ô tô, dệt may và da – giày, ngành này cũng đã và đang chịu tác động lớn bởi vấn đề thiếu hụt nguồn cung linh phụ kiện đầu vào nhập khẩu phục vụ sản xuất do ảnh hưởng bởi dịch bệnh từ các quốc gia đang bùng phát dịch.

Các sản phẩm của ngành công nghiệp điện – điện tử (trong đó bao gồm điện thoại và tivi) là các mặt hàng có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc, Hàn Quốc.

Cụ thể, năm 2019, Việt Nam nhập khẩu khoảng 40 tỷ USD các mặt hàng linh kiện điện tử, trong đó nhập khẩu từ Hàn Quốc là 16,8 tỷ USD (chiếm 42%), từ Trung Quốc là 13,8 tỷ USD (chiếm 34%), từ Nhật Bản 1,7 tỷ USD (chiếm 4,2%).

“Do đó, các biện pháp kiểm soát biên giới để phòng ngừa dịch bệnh sẽ gây ảnh hưởng đến nguồn sản phẩm đầu vào phục vụ sản xuất cũng như thị trường tiêu thụ cho ngành điện tử Việt Nam.

Các doanh nghiệp trong ngành đã chịu ảnh hưởng chủ yếu ở các lô hàng linh phụ kiện nhập khẩu trong thời gian tới (do nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc) - đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất để tiêu thụ trong nước”- đại diện Bộ Công Thương nói.

Theo các chuyên gia, những doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi cung ứng đa quốc gia sẽ chịu ảnh hưởng muộn hơn nhưng mức độ ảnh hưởng là tương đương – bởi nguồn linh kiện nhập khẩu từ các quốc gia khác cũng sử dụng nhiều nguồn nguyên vật liệu từ Trung Quốc.

Dự kiến trong cuối quý I-2020, nếu dịch bệnh còn tiếp diễn, ảnh hưởng của tình hình trên sẽ trở nên rõ rệt với ngành sản xuất các sản phẩm điện tử như điện thoại và tivi ở trong nước.