Xe máy điện: Hết thời "thả rông"

ANTĐ - Từ 6-12-2015 đến hết 30-6-2016, tất cả xe máy điện sẽ được tạo mọi điều kiện về thủ tục, giấy tờ, kinh phí để đăng ký biển số. Thủ tục nhanh gọn nhưng vẫn không ít người băn khoăn vì chưa phân biệt được giữa xe máy điện và xe đạp điện. 

Xe máy điện: Hết thời "thả rông" ảnh 1Người đi xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm theo quy định gây nguy hiểm cho bản thân 
và những người cùng tham gia giao thông. Ảnh: THUẦN THƯ

Thủ tục đăng ký biển số nhanh gọn 

Trong khi số người sử dụng xe đạp điện, xe máy điện ngày càng nhiều khiến nguy cơ mất ATGT gia tăng thì việc quản lý, kiểm soát loại phương tiện này vẫn gặp khó khăn. Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin, chỉ tính từ 1-1-2014 đến 31-8-2015, cả nước đã nhập khẩu hơn 5.300 chiếc xe đạp, xe máy điện còn số lượng sản xuất, lắp ráp nội địa thì lên tới 47.308 chiếc. Ông Nguyễn Văn Phương, Phó Trưởng phòng Chất lượng xe cơ giới (Cục Đăng kiểm) thông tin, trong số này chỉ có 10%  là xe có đăng kiểm, còn lại là hàng trôi nổi, không giấy tờ, không nguồn gốc xuất xứ.

Hàng loạt vụ TNGT liên quan tới xe máy điện, xe đạp điện đã xảy ra, thậm chí không ít người cho rằng, xe máy điện, xe đạp điện hiện còn nguy hiểm và đáng sợ hơn cả container do đối tượng sử dụng phần lớn là thanh niên, học sinh, ý thức chấp hành pháp luật chưa tốt. Đáng nói, loại xe này khi lưu thông không phát ra tiếng động,  vận tốc lại khá cao từ 40-50km/h gây nguy hiểm bất ngờ cho các phương tiện khác. Bất cập là vậy, nhưng việc quản lý loại phương tiện này đang gặp khó khăn, thậm chí có thời điểm đã rơi vào bế tắc.

Để tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện tối đa cho người dân cũng như để phù hợp cho việc quản lý, Bộ Công an, Bộ GTVT, Bộ Tài chính đã rốt ráo tháo gỡ. Đặc biệt vừa qua, Bộ Công an đã có Thông tư tháo gỡ tất cả vướng mắc bấy lâu như: từ 6-12-2015 đến hết 30-6-2016, toàn bộ xe máy điện khi đi đăng ký biển số sẽ không cần hóa đơn, chứng từ mua bán xe, giấy tờ liên quan đến đăng kiểm chất lượng… Liên quan đến lệ phí cấp biển số, đầu tháng 11, Bộ Tài chính đã có văn bản trình Chính phủ cho phép miễn lệ phí đăng ký với toàn bộ xe máy điện đang lưu hành đến hết ngày 30-6-2016. Như vậy, người dân chỉ việc mang xe đến, kèm theo CMND, sổ hộ khẩu để được đăng ký biển số xe máy điện. Sau khoảng thời gian này, các xe máy điện khi làm thủ tục đăng ký sẽ phải chấp hành theo quy định.

Cần kiểm soát chặt từ khâu sản xuất

Dù đã được tháo gỡ về mặt cơ chế nhưng việc quản lý xe máy điện, xe đạp điện vẫn khiến người dân và cơ quan chức năng băn khoăn do quy định chỉ xe máy điện mới phải đăng ký biển số. Theo ông Nguyễn Văn Phương, quy chuẩn của Bộ GTVT quy định, xe đạp điện phải có bàn đạp 2 bên, bàn đạp phải có cơ cấu dẫn động từ bàn đạp tới bánh xe, có vận tốc đối đa không vượt quá 25km/h. Quy định là vậy, nhưng thực tế, để phân biệt bằng mắt thường lại gặp không ít khó khăn, nhiều người dân cũng không biết chiếc xe mình đang sở hữu là xe máy điện hay xe đạp điện.

Anh Nguyễn Thế Hải ở Bạch Mai bày tỏ: “Tôi mua một chiếc xe điện cho cháu đi học, xe có bàn đạp hai bên, khi hết điện có thể di chuyển bằng bàn đạp, nhưng tôi thấy vận tốc tối đa của xe khá lớn, đạt xấp xỉ 40km/h. Vậy xe của tôi là xe đạp điện hay xe máy điện?”. Không chỉ người dân mà lực lượng chức năng làm nhiệm vụ trên đường cũng khá lúng túng khi gặp những phương tiện nửa xe đạp điện, nửa xe máy điện. Thậm chí, một số nhà sản xuất, lắp ráp xe máy điện, xe đạp điện còn chiều theo thị hiếu của khách hàng cho ra thị trường dòng xe có thể tháo lắp được bàn đạp theo ý muốn.

Một vấn đề nữa mà dư luận quan tâm là: Việc “cởi trói” cho toàn bộ lượng xe máy điện đang lưu thông, kể cả xe không giấy tờ, không nguồn gốc liệu có vô tình hợp pháp hóa những chiếc xe “chui”, xe trộm cắp?”.

Ông Nguyễn Văn Phương nhìn nhận, nguy cơ này cũng đã được các cơ quan hữu quan đặt ra khi quyết định “cởi trói” cho các loại xe máy điện được đăng ký biển số, đây chỉ là một giải pháp tình thế. “Quy định xe máy điện phải đăng ký biển số chúng ta đã có từ khá lâu nhưng không triển khai được. Trong khi đó, lượng xe máy điện ngày càng nhiều, gây phức tạp trong quản lý và ATGT. Chúng ta phải chấp nhận có một giai đoạn quá độ để tiến tới đưa loại xe này vào nền nếp, nếu không sẽ rất khó kiểm soát”, ông Nguyễn Văn Phương nói. Thậm chí, theo Cục Đăng kiểm, giải pháp “cởi trói” này còn khả thi hơn so với việc rà soát lại toàn bộ nguồn gốc của hàng triệu chiếc xe máy điện đang lưu hành hiện nay. 

Giải pháp lâu dài, đại diện Cục Đăng kiểm cho rằng cần phải có biện pháp từ quản lý thị trường, quản lý xuất nhập khẩu, hạn chế lắp ráp, nhập khẩu chui thì mới giảm được tình trạng xe không qua kiểm định vẫn bán tràn lan và được sử dụng phổ biến như hiện nay. Nếu chỉ dựa vào việc đăng ký biển số để lực lượng chức năng làm căn cứ xử phạt vi phạm khi phương tiện lưu thông trên đường thì chỉ giải quyết phần ngọn, gốc vẫn là việc thả nổi kinh doanh, lắp ráp loại xe này.