Ảnh: Nguyễn Thành Nam
Vào khoảng năm 1960, một tuyến đê dài hơn 30km được đắp bên phía tả ngạn để trị thủy sông Đáy, đã biến Vân Long thành một vùng đất ngập nước rộng đến 3.500ha. Đất đồng thành đầm, núi đá thành các hòn đảo trùng điệp ăn thông nhau bởi lối đi quanh co hay các hang động ngập nước. Cây cối, rong rêu đua nhau phát triển, một số loài chim di trú rủ nhau về làm tổ khiến nơi đây ngày càng trở nên hoang dã hơn.
Đầm Vân Long nằm ở phía đông bắc huyện Gia Viễn tỉnh Ninh Bình, được đưa vào khai thác du lịch từ năm 1998. Năm 1999, nơi đây trở thành khu bảo tồn thiên nhiên, được ghi trong danh sách các khu bảo vệ đất ngập nước và danh mục hệ thống các khu rừng đặc dụng Việt Nam. Đến với nơi đây, bạn có thể thuê thuyền đi dọc đầm. Bác lái đò vừa khoan tay chèo vừa kể cho bạn nghe những câu chuyện và cả những truyền thuyết về mảnh đất và con người nơi đây. Kỳ thú nhất là vào mỗi buổi chiều, cả ngàn con cò trắng ở đâu bay về khiến nơi sơn thủy hữu tình này càng thêm huyền ảo. Ngoài ra, đây còn là nơi trú ngụ của giống voọc mông trắng quý hiếm.
Vân Long được quy hoạch và quản lý rất hệ thống nên không có cảnh khách du lịch bị “cò quay”, tranh giành hay gạ gẫm mua hàng gây khó chịu. Thịt dê là món đặc sản đầu tiên du khách nên thưởng thức khi đến với Ninh Bình. Thứ tiếp theo mà những người lái đò thường khoe với những du khách lần đầu đến nơi này là cá trắm đen, trắm đen ở đây thường nặng hơn 7 kg, có con lên tới cả chục cân, thịt chắc và thơm. Ngoài ra còn có món cá bò kho tộ bùi bùi, đậm vị đặc trưng vùng đầm lầy.
Không có nhiều hang động như các khu du lịch khác của Ninh Bình nhưng đầm Vân Long thu hút rất nhiều khách du lịch nước ngoài bởi vẻ tự nhiên đến nhẹ nhàng của nó. Hai lần tôi đến đây đều tình cờ gặp những vị khách du lịch châu Âu. Họ bảo với tôi rằng, Việt Nam của các bạn còn rất nhiều thứ đáng để tự hào, và đầm Vân Long là một ví dụ.
