Bộ trưởng Ngoại giao 10 nước thành viên ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh
(ngoài cùng bên phải) tại Lễ khai mạc
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh thời gian qua trên Biển Đông đã xảy ra nhiều diễn biến phức tạp, nhất là các hành động áp đặt yêu sách ngày càng tăng và các vụ việc tàu cá Việt Nam bị bắn cháy hoặc bị đâm trong khu vực hoàn toàn thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Điều này trái với luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển 1982 cũng như tinh thần và nội dung của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị, trước những diễn biến này, ASEAN cần kêu gọi tất cả các bên liên quan tôn trọng những nguyên tắc và cam kết đã thỏa thuận như quy định trong DOC, Tuyên bố Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông, đặc biệt là các nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982, kiềm chế và không sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Đồng thời, các bên cần phải tiếp tục tăng cường xây dựng lòng tin, trong đó có việc thiết lập các kênh liên lạc hữu hiệu, hợp tác ngăn ngừa các sự cố, thiết lập một dàn xếp khu vực về tìm kiếm và cứu hộ người và tàu thuyền bị nạn trên biển, thiết lập “đường dây nóng” giữa ASEAN và Trung Quốc về các vấn đề trên biển.
Về DOC, Bộ trưởng Phạm Bình Minh hoan nghênh một số tiến triển gần đây trong tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về thực hiện DOC, trong đó có kết quả Tham vấn chính trị các Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc vào đầu tháng 4 và Cuộc họp lần thứ 8 Nhóm Công tác chung ASEAN-Trung Quốc về thực hiện DOC cuối tháng 5. Bộ trưởng nhấn mạnh, trong tình hình hiện nay điều có ý nghĩa bắt buộc với các nước là đẩy mạnh hơn nữa quá trình sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử nhằm bảo đảm tốt hơn cho hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông.
