Ukraine tuyên bố đã nhận tên lửa phòng không NASAMS của Mỹ

Tổng thống Zelensky cho biết, Ukraine đã nhận tên lửa phòng không NASAMS và cảm ơn Mỹ vì quyết định chuyển giao loại vũ khí này.

"Tôi muốn cảm ơn Tổng thống Biden vì đã đưa ra quyết định tích cực. Xin thông báo với quốc hội Mỹ, chúng tôi đã nhận được tên lửa phòng không NASAMS", Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 25/9 nói trong cuộc phỏng vấn với đài CBS của Mỹ.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky cho rằng các tổ hợp NASAMS được Mỹ chuyển giao là chưa đủ để bảo vệ mọi hạ tầng dân sự của Ukraine như trường học, bệnh viện và nhà cửa.

"Tại sao chúng tôi cần mẫu tên lửa phòng không này? Chúng tôi cần đảm bảo an ninh để người dân Ukraine có thể về nhà. Nếu an toàn, họ sẽ về an cư, làm việc và đóng thuế, khi đó chúng tôi không bị thâm hụt ngân sách 5 tỷ USD. Đó sẽ là điều tích cực cho mọi người", ông Zelensky nói.

Nga chưa bình luận về thông tin của Tổng thống Ukraine. Mỹ đang là bên hỗ trợ quân sự nhiều nhất cho Ukraine với nhiều khí tài hạng nặng hiện đại, trong đó có hệ thống pháo phản lực HIMARS, lựu pháo M777 và máy bay không người lái chiến đấu.

Washington đã cam kết cung cấp khoảng 14 tỷ USD viện trợ quân sự cho Kiev. Hồi đầu tháng 9, Nhà Trắng đề nghị quốc hội phân bổ thêm 11,7 tỷ USD để hỗ trợ quân sự cho Ukraine vào đầu năm 2023.

Lầu Năm Góc ngày 1/7 thông báo cung cấp cho Ukraine hai tổ hợp NASAMS sau khi Kiev đề nghị chuyển giao loại vũ khí này để tăng cường năng lực phòng thủ.

NASAMS là một trong những dự án vũ khí thành công nhất trong lịch sử Na Uy, cũng là tổ hợp phòng không cố định duy nhất được Mỹ đặt niềm tin và triển khai để bảo vệ không phận thủ đô Washington.

Hệ thống được phát triển bởi tập đoàn Kongsberg Defence & Aerospace của Na Uy và Raytheon Mỹ, bắt đầu đưa vào biên chế từ năm 1998 và đang phục vụ trong quân đội 9 nước.

Quá trình phát triển NASAMS bắt nguồn từ chương trình nghiên cứu "Hawk Study" được Na Uy tiến hành trong thập niên 1990, nhằm so sánh hiệu quả hệ thống phòng không Roland II của Đức với tổ hợp MIM-23 Hawk do Mỹ chế tạo.

Nghiên cứu này sử dụng máy tính để mô phỏng loạt nhiệm vụ phòng không với nhiều kịch bản khác nhau.

Kết quả cho thấy mỗi hệ thống của Đức và Mỹ phù hợp với nhiệm vụ bảo vệ một số khu vực nhất định, trong đó tổ hợp MIM-23 nâng cấp thể hiện sức mạnh ở các vùng được ưu tiên phòng thủ.

Dựa trên kết quả từ Hawk Study, Oslo bắt đầu xây dựng mạng lưới chỉ huy kết hợp tên lửa phòng không MIM-23, sau đó được đặt tên "Hệ thống Hawk tối tân của Na Uy" (NOAH).

Hệ thống này được đưa vào biên chế trong thập niên 1980, nhưng do các hệ thống MIM-23 quá đắt đỏ, Na Uy vẫn phải dựa vào lá chắn Hercules đời cũ để bảo vệ lãnh thổ phía tây.

Thiết kế module của NOAH cho phép nó tích hợp thêm tên lửa đối không tầm trung AIM-120 AMRAAM, vốn được trang bị cho các tiêm kích thế hệ 4 của Mỹ và đồng minh.

Nhận thấy tên lửa này có thể biến thành vũ khí phòng không phóng từ mặt đất, Na Uy sau đó ra mắt hệ thống NASAMS, sử dụng thiết kế của NOAH với đạn tên lửa AMRAAM.

NASAMS có tầm bắn khoảng 25-30 km với độ chính xác rất cao. Tổ hợp này cũng có thể khai hỏa mọi mẫu tên lửa được dùng trên chiến đấu cơ NATO.

Giới chuyên gia phương Tây cho rằng NASAMS là bước tiến đáng kể so với những loại tên lửa phòng không vác vai được phương Tây viện trợ cho Ukraine trong những tháng xung đột vừa qua.

NASAMS cũng hiện đại hơn nhiều so với các hệ thống phòng không tầm trung và tầm ngắn của Kiev, được coi là sự bổ sung đáng kể trong bối cảnh Ukraine.

Hệ thống NASAMS được thiết kế để đánh chặn tên lửa hành trình bay thấp, một trong những mối đe dọa lớn nhất với thủ đô của Ukraine hiện nay.

Sự xuất hiện của NASAMS có thể giúp Ukraine đối phó tốt hơn với đòn không kích tên lửa, nhất là khi các tiêm kích nước này gặp nhiều khó khăn trong nỗ lực đánh chặn tên lửa Nga.

NASAMS có thể triển khai phân tán nhờ Trung tâm Điều phối Hỏa lực (FDC) do Na Uy phát triển, trong đó radar và các khẩu đội chiến đấu được kết nối qua đường truyền dữ liệu chuẩn NATO

Một cụm FDC có thể kiểm soát cùng lúc 9 bệ phóng với 54 đạn tên lửa sẵn sàng khai hỏa.

Hệ thống vẫn hoạt động bình thường ngay cả khi một số trận địa bị phá hủy hoặc ngừng hoạt động, giúp tăng khả năng sống sót trước những đòn chế áp phòng không bằng tên lửa diệt radar của Nga.

Phiên bản NASAMS 2 được trang bị cụm cảm biến quang điện tử, có thể cho phép phát hiện mục tiêu và khai hỏa tên lửa mà không đánh động cảm biến chống radar của đối phương.

Biến thể NASAMS 3 được trang bị tên lửa tăng tầm AMRAAM-ER, trong đó sử dụng radar và đầu đạn AIM-120C-7 cùng động cơ tên lửa RIM-162 ESSM.