Đây là động thái quyết định của chuyên án điều tra, xử lý đường dây khai thác, mua bán trái phép than lớn nhất từ trước đến nay, do CQĐT Bộ Công an chủ trì. Và, đã có 12 đối tượng bị khởi tố cùng về tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” theo điều 227 Bộ luật Hình sự.
Liên minh ma quỷ, khai thác than vượt phép cả trăm lần
12 đối tượng bị khởi tố liên quan đến đường dây than lậu “khủng” trên, hình thành 2 nhánh công ty gia đình. Nhánh thứ nhất của Châu Thị Mỹ Linh (trú ở quận 12, TP. Hồ Chí Minh), Giám đốc Công ty CP Yên Phước và anh em, họ hàng. Nhánh thứ 2 là anh em Bùi Hữu Thanh, Bùi Hữu Giang - được mọi người biết đến là “đại gia lan đột biến” ở Quảng Ninh và anh em, bạn bè của hai đối tượng này.
 |
Bộ ba chủ mưu vụ án: Châu Thị Mỹ Linh và cặp song sinh họ Bùi |
“Lan đột biến” là nội dung chúng tôi sẽ đề cập ở phần sau bài viết này; còn, hành vi phạm tội của anh anh họ Bùi xoay quanh Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương - đơn vị khai thác chính tại mỏ than Minh Tiến thuộc huyện Đại Từ, Thái Nguyên, thuộc sở hữu của Bùi Hữu Giang, Bùi Hữu Thanh.
Công ty này được Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Hải Dương cấp giấy phép đăng ký kinh doanh lần đầu năm 2017 với vốn điều lệ 5 tỷ đồng; đến nay đã 6 lần thay đổi giấy phép đăng ký kinh doanh. Mặc dù đại diện Công ty là Hà Anh Tuấn với chức danh giám đốc, nhưng vốn chủ yếu là của anh em Thanh – Giang, với con số hơn 100 tỷ đồng.
Không trực tiếp tham gia điều hành hoạt động Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương, anh em họ Bùi cử Bùi Mạnh Cường, lái xe của Vũ Thị Hiếu (vợ Bùi Hữu Thanh) làm quản lý chính, đồng thời cắt cử nhiều người thân tín tham gia vào các hoạt động của công ty. Tuy nhiên, Thanh và Giang là những người thu lợi nhuận từ hoạt động khai thác than lậu tại mỏ than Minh Tiến, đưa về Hải Dương bán để thu lời bất chính.
Theo tài liệu của Cơ quan công an, năm 2014 UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ than Minh Tiến thuộc huyện Đại Từ với trữ lượng 8.500 tấn/năm. Thời hạn khai thác đến năm 2031 với tổng trữ lượng được phép là hơn 136.000 tấn cho Công ty CP Yên Phước. Sau khi hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, từ năm 2018 Công ty Yên Phước bắt đầu khai thác than bằng hình thức lộ thiên.
Năm 2019, Châu Thị Mỹ Linh và Hà Anh Tuấn (đại diện Công ty Đông Bắc Hải Dương - công ty này do anh em Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang cổ phần chính với 70% cổ phần), ký hợp đồng để cho Công ty Đông Bắc được khai thác, chế biến than tại mỏ than Minh Tiến; giá thành khai thác 1 tấn than thành phẩm là 450.000 đồng; khối lượng khai thác ít nhất 400.000 tấn/năm; hiệu lực hợp đồng là 5 năm, kể từ ngày ký kết.
Công ty Yên Phước bán tất cả sản phẩm than và đá đen kẹp than sau khai thác cho Công ty Đông Bắc Hải Dương, không được bán cho bất cứ đơn vị thương mại nào khác, giá bán cụ thể xác định theo từng loại than và thay đổi theo thị trường.
Thực tế, khi thực hiện 2 hợp đồng trên, phía anh em họ Bùi tiến hành khai thác, chế biến, tiêu thụ than và trả tiền cho Châu Thị Mỹ Linh. Ngay từ khi thỏa thuận và ký hợp đồng, Châu Thị Mỹ Linh đã để Công ty Đông Bắc Hải Dương vào khai thác gấp 47 lần công suất hàng năm (8.500 tấn), vượt cả sản lượng mỏ được cấp phép (136.000 tấn).
Từ 18-5-2019 đến 31-12-2020, Công ty Yên Phước đã xuất bán cho Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương gần 1 triệu tấn than, thu số tiền hơn 106 tỷ đồng; hơn 240.000 tấn bã sàng thu hơn 14 tỷ đồng và 13.662 m3 đá đen trị giá 683 triệu đồng; tổng số tiền thu về hơn 121 tỷ đồng.
Công ty Đông Bắc Hải Dương đã thanh toán hơn 106 tỷ đồng, trong đó chuyển khoản vào 2 tài khoản cá nhân của bà Linh hơn 90 tỷ đồng; số tiền còn lại được cấn trừ các khoản đặt cọc và các khoản công nợ khác. Bình quân hàng năm, lượng than công ty này khai thác lậu gấp hơn 120 lần số lượng được phép khai thác.
Để đối phó cơ quan chức năng, Công ty Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương đã lập khống hồ sơ nghiệm thu, báo cáo số lượng khai thác với UBND tỉnh và Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Thái Nguyên, sản lượng khai thác hàng năm chỉ bằng đúng với số lượng được cấp phép.
Hàng triệu tấn than khai thác vượt giấy phép được nhóm Linh, Giang và Thanh tổ chức tiêu thụ trái phép, nhằm trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường, phí bảo vệ môi trường. Cơ quan điều tra xác định, hành vi khai thác vượt trữ lượng tối đa của giấy phép khai thác khoáng sản, không đúng với nội dung giấy phép của các bị can, gây thiệt hại cho Nhà nước về thuế hàng chục tỷ đồng.
Tháng 9-2012, Công ty CP Yên Phước được Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận lần đầu, đến tháng 12-2013 thì thay đổi lần 1 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Trong đó thành viên góp vốn gồm: Châu Thị Mỹ Linh góp 39 tỉ đồng, chiếm 39%; Ngụy Phúc Yên (chồng của Linh) góp 60 tỷ đồng, chiếm 60% và Ngụy Thị Xuyến (em ông Yên) góp 1 tỷ đồng.
Thực tế, bà Linh và các thành viên chỉ đăng ký, không thực hiện việc góp vốn. Nguồn vốn hoạt động của công ty do bà Linh tự bỏ ra, phát sinh chi phí đến đâu thì bà Linh tự chi đến đó. Công ty CP Yên Phước do bà Linh làm Tổng Giám đốc, người đại diện pháp luật, điều hành chung mọi hoạt động kinh doanh; Ngụy Quang Thuyên (em chồng của Linh) trực tiếp điều hành mọi công việc tại mỏ than.
Ngoài ra, còn một số nhân viên, gồm: Bùi Minh Hợp (Giám đốc điều hành khai thác mỏ, chịu trách nhiệm về kỹ thuật và an toàn khai thác mỏ); Đỗ Thị Luyến và Doãn Thị Định là nhân viên kế toán; Đặng Văn Hoàng là nhân viên kiểm tra chất lượng kiêm nhân viên cân hàng, thực hiện các công việc theo chỉ đạo của Linh...
Theo CQĐT Bộ Công an, căn cứ tài liệu điều tra ban đầu, CQĐT khởi tố các đối tượng về hành vi “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra mở rộng, nếu xét thấy hành vi của các đối tượng cấu thành tội khác, thì CQĐT sẽ thay đổi tội danh để điều tra, đảm bảo việc xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
Cùng với đó, CQĐT Bộ Công an đang tiếp tục làm rõ trách nhiệm của nhiều người liên quan, cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước tại Thái Nguyên, Hải Dương, khi để khoáng sản bị khai thác, tiêu thụ trái phép trong thời gian dài...
Cặp song sinh họ Bùi và những cú khoe khoang bạc tỷ
Khi thông tin hai anh em Bùi Hữu Giang và Bùi Hữu Thanh bị bắt vì khai thác than lậu được công bố, khiến nhiều người bất ngờ. Bởi trước đó, cặp anh em sinh đôi này từng rất nổi tiếng với tư cách là chủ vườn “Lan var đất Mỏ” với những cuộc giao dịch bạc tỷ.
Ngày 15-3-2021, anh em họ Bùi gây sốc “cõi mạng” bởithương vụ giao dịch lan đột biến “Ngọc sơn cước” có giá trị lên tới 250 tỷ đồng với 1 cá nhân trú ở quận Lê Chân, Hải Phòng. Thương vụ giao dịch với những chồng tiền mệnh giá 500.000 đồng đặt kín bàn, chất cao cả mét, vàngay sau đó... Cục thuế Quảng Ninh và cơ quan chức năng thị xã Đông Triều đã vào cuộc.
Kết quả xác minh cho thấy, những gì mà “cõi mạng” thấy chỉ là ảo. Đại loại, cuộc giao dịch ấy là có thật, nhưng số tiền trên là để mua... 5.000 cây lan giống chứ không phải 1 cây. Hay toàn bộ số giống lan đều là sản phẩm nông nghiệp không qua sơ chế, chế biến và không thuộc danh mục thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm...
Chưa hết, trên trang Facebook cá nhân, Bùi Hữu Giang thường khoe những tài sản trị giá nhiều tyđồng.Như có lần, Giang khoe vừa mua 1 chiếc đồng hồ hiệu Rafael Nada RM27-03 với giá xấp xỉ 30 tỷ đồng. Rồi “đại gia” này cũng từng “vô tình” để lộ hợp đồng mua chiếc Rolls-Royce Cullinan có giá 39 tỷ đồng. Không chỉ sở hữu nhiều siêu xe và có bộ sưu tập đồng hồ, Bùi Hữu Giang còn sở hữu căn biệt phủ hoành tráng tại thị xã Đông Triều.
Dù không phô trương như người anh em song sinh,nhưng mới đây, trên trang Facebook cá nhân, Bùi Hữu Thanh cũng khoe đang khởi công xây dựng resort chi nhánh tại Hạ Long.
Với những thông tin – hình ảnh qua những lần khoe khoang của anh em họ Bùi, dễ hiểu khi một vấn đề quan trọng khác đang được cơ quan Công an tập trung điều tra, đó làcó hay không việc các đối tượng rửa tiền than lậu vào các dự án nhà ở, bất động sản, hiện vật giá trị và giao dịch “lan đột biến”.
