- Đề xuất bổ sung nhiều quy định để “bịt các lỗ hổng” trong phòng, chống rửa tiền
- Lừa đảo, mua bán tiền ảo, rửa tiền bẩn qua tài khoản ngân hàng, Thống đốc nói gì?
- Ví điện tử, tiền ảo, cho vay online, cầm đồ sẽ phải báo cáo theo Luật Phòng chống rửa tiền
Mỗi ngày xử lý hàng nghìn giao dịch đáng ngờ
Theo ông Cao Anh Đức, Phó Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và Kiểm sát điều tra an ninh thuộc Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, mỗi ngày Cục Phòng, chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước) đã tiếp nhận, phân tích, xử lý hàng nghìn báo cáo giao dịch đáng ngờ, giao dịch có giá trị lớn, giao dịch có giá trị bất thường, giao dịch chuyển tiền điện tử của đối tượng báo cáo theo quy định Luật Phòng, chống rửa tiền.
Riêng đối với giao dịch đáng ngờ, từ năm 2013 đến tháng 9/2020, qua phân tích, xử lý trên 10 nghìn báo cáo giao dịch đáng ngờ, Cục Phòng, chống rửa tiền đã chuyển 857 vụ việc đến cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra, thuế, hải quan để phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, truy thu thuế và xử lý vi phạm.
 |
Nhiều vụ án liên quan tội phạm rửa tiền đã được phát hiện thông qua các giao dịch đáng ngờ |
Riêng trong lĩnh vực hải quan, Hải quan Việt Nam cũng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc có dấu hiệu rửa tiền với nhiều thủ đoạn như: Cư dân biên giới mang vàng, tiền, ngoại tệ vượt định mức bắt buộc phải khai báo hải quan nhưng không khai báo hoặc khai khống; tiền, tài sản được cất giấu trên người, hành lý ký gửi hoặc hành lý xách tay, phương tiện vận chuyển hoặc cất giấu trong container hàng hóa, nhằm trốn tránh sự kiểm tra, phát hiện của Hải quan.
Theo ThS Nguyễn Huy Công, Cục Điều tra Chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), lợi dụng quy định ngân hàng không kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ, khách hàng phải tự chịu trách nhiệm, các đối tượng đã mua hồ sơ hoặc lập hồ sơ thương mại xuất nhập khẩu hàng hóa khống, làm giả con dấu, chữ ký các công ty bán hàng (thường tại Trung Quốc) để lập khống hợp đồng, các phụ lục hợp đồng, lệnh chuyển tiền.
“Sau khi lập hồ sơ khống, các đối tượng dùng hồ sơ này để mua ngoại tệ của ngân hàng và yêu cầu ngân hàng chuyển ngoại tệ ra nước ngoài tới các địa chỉ theo yêu cầu để thực hiện hợp đồng khống, thực chất biến việc chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài thành chuyển tiền hợp pháp qua ngân hàng”, ông Nguyễn Huy Công cho biết.
Theo thống kê của Viện Kiểm soát nhân dân tối cao, số lượng các vụ án về tội phạm có rủi ro về rửa tiền là rất lớn (bình quân trên 11.000 vụ/năm), nhiều vụ án số tiền chiếm đoạt lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Từ năm 2013 đến 2019, Cơ quan tố tụng đã khởi tố gần 10.000 vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ; tỷ lệ thu hồi đến 32,6%, có vụ thu hồi 100% như vụ AVG…
Cần hoàn thiện hàng lang pháp lý
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ cuối tháng 11 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội về việc chỉnh sửa, bổ sung Luật Phòng, chống rửa tiền. Theo PGS. TS Trương Hồ Hải, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, đây là một bước khởi đầu quan trọng nhằm tạo ra khuôn khổ pháp lý trong hoạt động phòng, chống rửa tiền tại Việt Nam trong những năm tới.
Đề hoàn thiện hành lang pháp lý đấu tranh phòng, chống rửa tiền ở Việt Nam, theo PGS. TS Trương Hồ Hải, cần có sự chỉ đạo của các cơ quan cấp cao như: Quốc hội, Chính phủ; tiếp tục ban hành và hoàn thiện pháp luật về quản lý hoạt động trên không gian mạng, trí tuệ nhân tạo, tiền ảo; hoàn thiện Luật Quản lý Thuế, Luật Kinh doanh bất động sản…
Đồng thời, cần thúc đẩy giao dịch không dùng tiền mặt; bổ sung quy định về nhận quà tặng và nộp lại quà tặng có giá trị lớn; xác minh và xử lý tài sản, thu nhập không minh bạch; phát triển hệ thống tình báo và thanh tra tài chính để xác định, phong tỏa và thu hồi tài sản không rõ nguồn gốc; tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống rửa tiền xuyên quốc gia.
Để nâng cao năng lực phòng, chống rửa tiền tại các ngân hàng, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hỗ trợ sàng lọc và báo cáo tự động các giao dịch đáng ngờ; áp dụng chế tài xử phạt đối với việc vi phạm quy định về phòng, chống rửa tiền; truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các pháp nhân thương mại dính líu đến hoạt động rửa tiền.
